А. С. Пушкін любіў вывучаць гісторыю. «Песня пра вещем Алега» ён стварыў пасля чытання гістарычным летапісе аб кіеўскага князя Алега. Аўтар паэтычна адлюстраваў сустрэчу Алега з ведзьмаком, які прадказаў яму лёс. У пачатку песні Пушкін паведамляе чытачу аб зборах князя на чарговае змаганне з «неразумнымі хазарам». У поле Алег і яго дружына сустракаюць ведзьмака, які выйшаў з «цёмнага лесу».
З першага радка нам вядома, што князь і сам многае прадбачыць. Бо нездарма яго называлі «прарочы». Але Алегу цікава прадказанне валхвы. Ён пад’язджае да «мудраму старцу». Пушкін стварае вобраз ведзьмака, як чалавека, які пакораны толькі адным багам і ніякай князь яму не страшны. Сваімі малітвамі і варожбамі на працягу жыцця вядзьмак заслужыў права даваць парады і прадракаць чалавечы лёс.
Абодва персанажа прадстаўлены як роўныя суразмоўцы. Князь паважліва ставіцца да старца і просіць сказаць усю праўду пра яго лёс. Алег кажа старцу, каб ён не баяўся, і атрымае ўзнагароду. Але чарадзею не патрэбныя «княжацкія дары» і «вешчуны не баяцца магутных уладароў», таму што нясуць толькі праўду.
З прадказанняў вешчуна мы даведваемся пра заслугі кіеўскага князя, якія прынясуць яму славу, пакорлівасць людзей, прыроды, нават зайздрасць ворагаў. Усё гэта Алегу будзе дадзена без якіх-небудзь паражэнняў. Конь будзе верным памочнікам. Але не ўсё так вясёлкава ў прадказанні старца. Ад дакладнага каня князь і смерць сваю прыме. У гэтым прадказанні ведзьмака мы бачым разгорнуты характарыстыку Алега. Сіла і моц князя заключаны ў яго справядлівай улады і ваенных доблесці. Гэта магутны і мудры ўладар.
Толькі прарочы Алег хоча падмануць лёс і адпускае каня. Князь спрабуе змяніць прадказанні і паказаць, што вядзьмак няправы. Толькі лёс распараджаецца так, як напісана звыш. Бо вядзьмак нясе толькі праўду, і смерць Алега непазбежная.
Я думаю, што ў вобразе ведзьмака аўтар паказаў праўдзівага паэта, які нясе сваё слова ў масы.
Складанне «Песьня пра вещем Алега — Пушкін» Кантрасныя супастаўленне вобразаў князя і ведзьмака у «Песні пра вещем Алега» А. С. Пушкіна
«Песня пра вещем Алега», аналіз творы Пушкіна
тэма рока, няўхільнасці лёсу хвалявала людзей даўно: яшчэ старажытнагрэцкі аўтар Сафокл развіў гэтую тэму ў сваёй знакамітай трагедыі «Эдып-цар». Цікавай была гэтая тэма і для маладога паэта Аляксандра Сяргеевіча Пушкіна, і ў сваім творы «Песня пра вещем Алега», напісаным ў 1822 годзе падчас Паўднёвай спасылкі, Пушкін ўвасобіў добра вядомую яму з юнацтва легенду пра смерць князя Алега.
У Пушкіна асаблівую бачанне дадзенай гісторыі з «Аповесці мінулых гадоў», што дае падставу шматлікім лічыць твор гэтага рускага паэта баладай. У ім ёсць усе прыкметы рамантычнага жанру: Падзеі гераічнага або фантастычнага характару, таямніца смерці, якую не адразу было наканавана разгадаць Прарочаму князю Алегу, багацце мастацкіх сродкаў, музычнасць. У Пушкіна «Песьня» яшчэ і напоўнена багаццем састарэлых слоў, бо ў аснове — летапісны крыніца.
Паводле старажытнага сюжэце, князь Алег, які праславіўся сваімі паходамі супраць хазар і заваяваннем Царграда, пачуў ад ведзьмака прадказанне аб тым, што яго чакае смерць ад свайго любімага каня. Трэба адзначыць, што рускі народ складаў пра самае Алега і быліны, і легенды, і казкі. У народных паданнях самога Алега малявалі як ведзьмака, які ўмее абярнуцца зверам, птушкай і нават мурашкай. У народзе яго празвалі «прарочым», так ён быў настолькі мудрым, што мог прадказваць будучыню.
Аднак, сустрэўшы ў лесе вешчуноў, князь пытаецца: «Што збыцца павінна са мною?» Пры гэтым ён паблажліва дадае: «Не бойся мяне …» Пушкін жа падкрэслівае, што вядзьмак — «пакорны Перуну стары аднаго». Пярун ў старажытных славян быў богам грому і маланкі, па сутнасці, ён падобна Зеўсу — вярхоўны бог. Менавіта таму вядзьмак адказвае князю з годнасцю: «Вяшчуны не баяцца магутных уладароў», дадаўшы, што ў іх «праўдзівы і вольны мова».
Далей ён паведамляе князю, што той прыме смерць ад свайго любімага каня. Спалохаўшыся прароцтва, князь вырашыў расстацца з каханым канём, але, у адрозненне ад летапісе, пакараў сваім сябрам купаць, карміць адборным збожжам, паіць крынічнай вадою — словам, забяспечыць свайму «таварышу і вернаму слузе» годную старасць.
Чытаючы летапіс (гістарычны дакумент), цяжка ўявіць сабе характар князя Алега. Яшчэ цяжэй прадставіць характар ведзьмака. Паэт жа называе яго «натхнёным». Што ён мае на ўвазе? Магчыма, у гэтым герою паэт увасобіў ідэю аб свабодзе, якая для яго самога была найважнейшай ў той момант, бо Пушкін у гэты перыяд знаходзіўся ў Паўднёвай спасылцы, куды яго адправіў Аляксандр I за вершы пра волю. Вядзьмак ў Пушкіна — той, хто кажа праўду, а значыць, яму не патрэбныя царскія ўзнагароды.
Фінал балады таксама шмат у чым адрозніваецца ад першакрыніцы. Калі Алег праз шмат гадоў балюе са сваімі баявымі таварышамі, ён успамінае пра любімага кані і, даведаўшыся пра яго даўняй смерці, думае пра тое, што трэба было «занядбаць мне хлуснёю». Князь засмучаны і называе вешчуна «хлусьлівым сябе вар’ята старым». Відавочна, у гэтым і крыецца разгадка балады Пушкіна. Далейшая смерць, якую герой усё-ткі прымае ад каня, не мае адназначнага тлумачэння.
Кожны чытач міжволі задаецца пытаннем: «Чаму Алег гіне? Ці таму, што ад свайго лёсу не ўцячы? Або таму, што князь Алег абразіў ведзьмака, калі назваў яго «хлусьлівым сябе вар’ята старым»? А можа, гэта пакаранне за адступніцтва гаспадара, які пакінуў свайго дакладнага каня? Адзінага адказу на гэтае пытанне няма — ён застаецца таямніцай: яшчэ адзін доказ, што перад намі балада.
Такім чынам, твор прасякнута ідэяй перадвызначанасці лёсу, калі немагчыма пераадолець злы рок, але чалавек сам выбірае свой шлях, які можа прывесці яго ці да перамогі, альбо да паразы. Аднак, акрамя тэмы рока, Пушкін тычыцца такіх тэм, як свабода і памяць. Вядзьмак, як і паэт, прадвеснік вышэйшай волі, ён не баіцца уладароў — менавіта так дазваляе для сябе Пушкін канфлікт паэта і ўлады. Заканчваючы ж свой твор трызны, то ёсць старадаўнім звычаем, калі разам з памерлым ваяром хавалі каня, Пушкін раскрывае ідэю ўдзячнай памяці.