1. Аналіз тэксту пачынаем з выяўлення тэмы (пра што тэкст). Для гэтага вылучаем ключавыя словы (словы, якія адносяцца да адной тэмы, сінанімічныя словы і выразы).
… — вось тэма, да якой звяртаецца аўтар тэксту.
Аўтар звяртаецца да актуальнай тэме — тэме …
Аўтар прысвячае артыкул …
2. Вызначыўшы тэму, можна паспрабаваць сфармуляваць праблему.
праблема — (ад грэч.) — задача — пытанне, які патрабуе вывучэння, дазволу.
Праблема чаго, кропка гледжання на якую-небудзь праблему, паставіць, вылучыць, разгледзець, абмеркаваць, выкласці, дазволіць якую-небудзь праблему, закрануць якой-небудзь праблемы, надаць увагу якой-небудзь праблеме, якая-небудзь праблема ўзнікае, ўстае, уяўляе цікавасць , заслугоўвае ўвагі.
Праблема фармулюецца як пытанне, альбо спалучэннем словы «праблема» з назоўніка ў родным склоне.
Праблем можа быць некалькі. Важна ўбачыць дзве і пракаментаваць. Важна каментаваць не ўвесь тэкст, а тую (тыя) праблемы, якія вы заявілі спачатку.
Якое пытанне абраць? Важна выбраць тое пытанне, над якім аўтар разважае больш за ўсё і з нагоды якога выразна заяўлена аўтарская пазіцыя.
Перачытайце, як вы пазначылі праблему. Калі ў форме пытання, то пазіцыя павінна гучаць як адказ на пытанне. Калі па формуле «праблема + назоўнік у родным склоне», то гэта назоўнік павінен прагучаць у пазначэнні аўтарскай пазіцыі.
шаблоны: аўтарам праблема можа быць:
- Праблема памяці аб сваіх вытоках, пра свой дзяцінстве (чаму, пасталеўшы, чалавек адчувае сувязь з домам свайго дзяцінства, са светам свайго дзяцінства?);
- Праблеме ролі дзяцінства ў жыцці чалавека (чаму дзяцінства — важнейшы этап жыцця чалавека?);
- Праблема гістарычнай памяці (навошта чалавеку захоўваць памяць аб мінулым? Што значыць любіць сваю сям’ю і сваю Родину7);
- Праблеме бацькавай хаты (чаму нельга забываць бацькаву дом7);
- Праблема ацэнкі такога перыяду жыцця чалавека, як дзяцінства (ці сапраўды дзяцінства — «залаты» перыяд жыцця чалавека? Якая роля дзяцінства ў станаўленні асобы?);
- Праблема маральнай трываласці чалавека (чаму менавіта ў звычайных жыццёвых сітуацыях часта праяўляецца маральная сутнасць чалавека?);
- Праблема развіцця і захавання рускай мовы (ўзбагачаецца або псуецца рускую мову дзякуючы запазычанняў?);
- Праблеме ўплыву чалавека на прыроду (якая ступень уплыву чалавека на прыроду і ў чым заключаюцца магчымыя наступствы гэтага ўплыву);
- Праблеме ўспрымання чалавекам прыроды як жывой матэрыі (ці павінен чалавек ўспрымаць прыроду як нешта жывое, клапаціцца пра яе?);
- Праблеме несправядлівасці сацыяльнага прылады грамадства (натуральна Ці дзяленне людзей на багатых і жабракоў, ці правільна ўладкована грамадства?);
- Праблеме адчужанай свету багатых і сытых ад свету бедных і галодных (ці думаюць сытыя і багатыя пра тых, хто не можа дазволіць сабе есці ўволю?);
- Праблема ўнутранага супрацьстаяння спакусе багаццем (ці могуць дзеці з беднай сям’і супрацьстаяць спакусе багацця і не азлобіцца?);
- Праблеме выбару прафесіі з улікам асабістых і грамадскіх інтарэсаў (ці могуць пры выбары прафесіі супадаць асабістыя і грамадскія інтарэсы?)
- Праблема адказнасці чалавека перад самім сабой і грамадствам (ці можа чалавек быць свабодным ад грамадства, ад іншых людзей?);
- Праблеме камерцыялізацыі культуры.
Каментар ад простага пераказу адрозніваецца тым, у пераказванні вы кажаце, што робяць героі, а ў каментары, што робіць аўтар. Гэта — самае важнае і складанае.
Важна паразважаць над некаторымі пытаннямі, звязанымі з прачытаным тэкстам; каму адрасаваны тэкст? Якая ступень актуальнасці тэксту? Як аўтар падыходзіць да вырашэння гэтай праблемы? Да якой катэгорыі ставіцца праблема: маральная, этычная, сацыяльная, экалагічная, грамадска-палітычная, філасофская, псіхалагічная? Наколькі асветленая гэтая праблема ў літаратуры? Хто з аўтараў дакранаўся яе? Як аўтар падышоў да сваёй задачы? Як аўтар распавядае пра сітуацыю, на чым завастрае ўвагу?
Тут магчыма звярнуцца да сродкаў выразнасці, калі яны дапамагаюць вызначыць аўтарскую пазіцыю. Якая кропка бачання пісьменніка? Можа аўтар паказвае гэта вачыма апавядальніка, кажа ад імя героя? З якім настроем піша аўтар? Што падкрэслівае? Што з гэтага вынікае? Да якіх высноваў падводзіць нас?
шаблоны: Праблема можа быць:
- сацыяльная
- грамадска-палітычная
- ідэалагічная
- маральна-этычная
- філасофская
- псіхалагічная
- маральная
- эстэтычная
Значнасць праблемы можна падкрэсліць з дапамогай слоў:
- грамадска-значная
- актуальная
- жыццёвая
- надзённая
- першачарговая
- вострая
- важная
- сур’ёзная
- спрэчная
- глыбокая
- злабадзённая
- актуальная
- галоўная
- складаная
- прынцыповая
- пякучая
- набалелая
- асноўная
- невырашальная
- наспелая
Праблема можа прымусіць чытача:
- глыбока задумацца
- разважаць разам з аўтарам
- лепш зразумець сябе і навакольных
- лепш зразумець трагізм таго, што адбываецца
- сур’ёзна разважаць
- крытычней ставіцца да …
- па-іншаму паглядзець на …
- падзяліцца думкамі пра …
Чаму важна ўмець каментаваць асноўную праблему тэксту?
- Гэта дазваляе ўбачыць, што цікавіць аўтара.
- Каментуючы праблему, вы паказваеце і сваё ўспрыманне таго, што хвалюе аўтара.
- Каментар дазволіць вам глыбей паглядзець на пастаўленую праблему.
У каментары не павінна быць:
- Пераказвання зыходнага тэксту або яго часткі.
- Разваг з нагоды ўсіх праблем тэксту.
- Каментароў аб дзеяннях герояў тэксту.
- Пазбягаць паўтораў словы «праблема»
- Не дапускаць выразаў «праблема аб тым, што …», «праблема таго, што ..», «праблема аб мужнасці і стойкасці ..».
4. Вызначаем аўтарскую пазіцыю (ідэя тэксту).
Аўтарская пазіцыя ў публіцыстычным стылі, хутчэй за ўсё, будзе пазначаная прама, і яе лёгка можна выявіць. Лепш не цытаваць цалкам прапанову, у якім адлюстравана аўтарская пазіцыя, а працытаваць часткова або пераказаць (каб не знізілі бал).
Калі тэкст мастацкі, то аўтарская пазіцыя можа быць прама не заяўлена. Тут важна звярнуць увагу, як яна заяўлена: прама ці ўскосна; выкарыстанне сродкаў выразнасці; прызыўную; ацэначнасць; даступнасць; прастата і г.д.
- Прысвячаць свой артыкул
- Вырашаць заяўленую праблему
- Эмацыйна ўздзейнічаць на чытача
- Рабіць чытача сваім саюзнікам
- Вобразна аднаўляць карціну таго, што адбываецца
- Выдзяляць ключавыя праблемы (думкі, словы, матывы)
- Вобразна прадстаўляць сутнасць праблемы, якая яго хвалюе
- Ўзмацняць станоўчае ці адмоўнае стаўленне да чаго-небудзь
- Перадаць глыбіню праблем (пачуццяў, ідэі, роздумаў, абагульненняў, разважанняў)
- Раскрываць сутнасць пастаўленых проблеем
- Дакладна фармуляваць (выказваць) думка
- Прымусіць чытача задумацца над праблемай (тэмай, ідэяй)
- Паказаць надзённасць разгляданай ім праблемы (тэмы)
- Фарміраваць станоўчае ці адмоўнае стаўленне да ўзнятай праблемы
- Спрабаваць знайсці прычыны негатыўных (пазітыўных) з’яў
- Падкрэсліваць вастрыню пастаўленай праблемы
- Бачыць глыбіню і актуальнасць праблемы
- Звяртацца да традыцый рускага жыцця, літаратуры ….
- Выказваць меркаванне большасці
- Спрабаваць зразумець, чаму
- Выкарыстоўваць шэраг пераканаўчых аргументаў
- Падахвочваць шукаць ісціну
- Старацца растлумачыць, чаму
- Падняць у артыкуле праблему, якая здаецца найбольш актуальнай
- Прымусіць зрабіць пераацэнку адносін ..
- Ставіць шэраг маральных пытанняў, якія патрабуюць неадкладнага адказу
- Дапамагчы нам убачыць традыцыйную тэму па- новаму
- Сцвярджаць, што …
- Удакладняць некаторыя моманты
- Пісаць цікава і нова аб старых праблемах
- Ставіць перад намі мэта — знайсці рашэнне складаных жыццёвых пытанняў
- Прывесці ў якасці прыкладу цытату
- Быць строгім суддзёй негатыўным з’явам жыцця
- Мелі намер знайсці адказы на складаныя жыццёвыя пытанні
- Прымусіць нас самім вырашаць складаныя жыццёвыя пытанні (рабіць маральны выбар)
- Запрашаць да размовы аб няпростых праблемах нашага жыцця
- Пераканаўча даказваць, выкарыстоўваючы канкрэтныя прыклады
- Даць новае жыццё старой тэме
- Фарміраваць станоўчае ці адмоўнае чытацкае стаўленне да паднятым праблемах
- Падкрэсліць сапраўдны стан рэчаў
- Іранічна (саркастычна, абураных, захоплена і г.д) распавядаць пра падзеі і герояў
- Паказваць узор паводзінаў, адносіны да жыцця
- Гаварыць з трывогай аб набалелых праблемах
- Адкрыта заявіць пра сваё грамадзянскай пазіцыі ў адносінах да …
- Заклікаць нас да …
- Прадстаўляць тое, што адбываецца
Аўтар імкнецца рэалізаваць мэты:
- Падзяліцца з вамі сваімі разважаннямі, перадаць вам сваю зацікаўленасць дадзенай тэмай, праблемай
- Эмацыйна ўздзейнічаць на вас
- Знайсці ў вас аднадумца
- Аўтар лічыць, што … аўтар сцвярджае, што …
- Аўтар перакананы, што …, і падобная ўпэўненасць мае свае падставы.
- Аўтару важна пераканаць чытача ў тым, што …
- Бясспрэчна меркаванне аўтара пра тое, што …
- Аўтар падводзіць чытача да думкі пра тое, што …
- Аўтар імкнуцца данесці да чытача думку пра тое, што …
- Вырашаючы праблему, аўтар прыходзіць да высновы: …
- … — у гэтых словах, па — мойму, адлюстравана асноўная праблема тэксту.
- … — гэта выказванне дакладна адлюстроўвае думка аўтара.
- Пазіцыя аўтара відавочная: …
5. Выраз ўласнага адносіны да дадзенай праблеме.
Даказваючы, прыводзім 2 аргументу, звяртаючыся да прыкладаў з чытацкага або жыццёвага вопыту. Ўласнае меркаванне павінна быць выказана карэктна. Вашы аргументы не павінны паўтараць тое, што прагучала ў зыходным тэксце.
Пакапайцеся ў памяці, успомніце, што чыталі пра гэта, якія літаратурныя асацыяцыі ў вас выклікае. Вельмі важна, каб вашы аргументы пацвярджалі, даказвалі вашу пункт гледжання, а не былі проста ілюстрацыяй на тую ж тэму. Таму пры кожным аргуменце фармулюйце, што вы даказваеце прыведзеных прыкладам.
Важна даказаць, чаму вы так думаеце. Я (не) згодзен з аўтарам, таму што …, і лічу …
Тут ідзе строгае сачыненне-разважанне:
Кожны аргумент пачынаць з новага абзаца.
Прыводзіць прыклады, спасылаючыся на прыклады з мастацкай літаратуры, аўтарытэтных людзей ці са свайго жыцця і жыцця навакольных.
Нельга не пагадзіць з аўтарам у тым, што …
З аўтарам можна паспрачацца …
Аўтар мае рацыю ў тым, што …
Аднак яго думку аб … выклікае сумнеў
З аўтарам цяжка (не) пагадзіцца
Пазіцыя аўтара блізкая (зразумелая) мне
Я (не) падзяляю пункт гледжання аўтара
Я падзяляю абурэньне (непрыманне, захапленне) аўтара і думаю …
Мне прыходзіць на розум гісторыя, пачутая (прачытаная, якая адбылася са мной)
Маё меркаванне пацвярджае і такі факт …
- З задавальненнем прачытаў …
- Нельга застацца абыякавым …
- На жаль…
- Варта адзначыць, што бясспрэчнасць аўтарскай пазіцыі не выклікае сумненняў …
- Аўтар пераканаўча даказвае, што …
- Аўтар, па — мойму, не зусім мае рацыю, сцвярджаючы, што …
- Пункт гледжання аўтара, вядома, цікавая, але я лічу, што …
- На мой погляд, аўтар некалькі катэгарычны ў сваіх меркаваннях.
- Я лічу, што не зусім справядліва аўтар кажа пра тое, што …
- Аўтар справядліва адзначае, што …
- Аўтарскія ацэнкі справядлівыя і дакладныя. Сапраўды, …
- Аўтарская пазіцыя па гэтым пытанні супадае з маёй пунктам гледжання.
аргументы павінны быць дакладнымі.
аргументы павінны быць разгорнутымі і пераканаўчымі.
аргументы павінны даказваць вашу пункт гледжання.
Як можна ўвесці аргументы на пераказ ўласнай пазіцыі?
- Звернемся да (факце, успамінам каго — небудзь, навуковым дадзеных …)
- Дастаткова прывесці такі прыклад …
- Гэта можна даказаць наступным чынам ..
- Пацвярджэннем сказанага можа служыць наступны факт …
- Прывяду яшчэ адзін прыклад, які даказвае мой пункт гледжання.
- У гэтым лёгка пераканацца, звярнуўшыся да …
З дапамогай уводных слоў і словазлучэнняў:
- Напрыклад, … Дапусцім …
- Па сведчанні каго-небудзь, … Выкажам здагадку …
- Па-першае, …, па-другое, … і г.д.
З дапамогай саюзаў і прыдатачных часткі:
6. Як заканчваць складанне?
- 2-3 прапановамі, дублюючымі ўступленне.
- Калі ведаеце што-небудзь пра аўтара, можна напісаць 2-3 прапановы.
- Можна напісаць пра пазітыўнае ўражанне, якое вырабіў на вас тэкст.
- Можна абмаляваць тыповую карціну (Часта бывае так, што …)
- На вечныя тэмы можна пачаць так: Любовь … Колькі пра яе сказана!
Алгарытм напісання сачынення-разважання
- Ўступленне.
- Праблемы, над якімі разважае аўтар.
- Каментар.
- Выяўленне пазіцыі аўтара.
- Ўласнае меркаванне (згоду ці нязгоду з пазіцыяй аўтара).
- Першы аргумент.
- Другі аргумент.
- Выснова (заключэнне).
- Не забывайце кожную частку пачынаць з новага радка.
- Прадумвайце логіку пераходу ад аднаго абзаца да іншага.
Пасведчанне аб рэгістрацыі сродку масавай інфармацыі ЭЛ №ФС77-69741 ад 5 мая 2017 г.
Клопат, клопаты, клапатлівы
Нота любові «Я табе ўсё».
Клопат у дачыненні да справы — ўважлівасць, стараннасць, прадбачлівасць, клапатлівы. Клопат у дачыненні да чалавека — гэта ж плюс спагадлівасць і дапамогу.
Клопаты — праява клопату, звычка да праявы клопату. Клапатлівы чалавек — чалавек, для якога характэрная клопат і клопаты. Чалавек, які схільны і паспявае падумаць не толькі пра сябе, але і аб навакольных.
Клопаты — жаночая рыса
Клопаты ідзе знутры, не з абавязку, а па жаданні. Клопаты — пераважна жаночы стыль адносіны да таго, што нам дорага. Мужчыны ў аналагічнай сітуацыі часцей гавораць пра адказнасць. Адказнасць мае выразныя знешнія паказчыкі, клопаты выразных паказчыкаў не мае, гэта стан душы. У дзяцінстве клапоцяцца больш пра дзяўчынак, чым пра хлопчыкаў, і дзяўчынкі прывыкаюць да клопату пра сябе. З іншага боку, яны самі часцей, чым хлопчыкі, гатовыя быць клапатлівымі. См. →
Клопат, клопаты можа быць дзеяннем, матэрыяльным укладам альбо толькі суперажываннем. Клопат можа быць разумнай, бывае і непатрэбнай і бязглуздай. Можа быць як клапатлівай, трывожнай, так і лёгкай, радаснай. Можа быць накіравана толькі на блізкіх, можа быць і значна больш шырокай. Глядзі Віды клапатлівасці
прырода клапатлівасці
Некаторыя праявы клапатлівасці, падобна, маюць інстыктыўную прыроду. Клопаты бацькоў, асабліва матчына клопат да маленькіх дзяцей, вельмі падобная на інстынкт. Зрэшты, гэтая клопаты можа быць растлумачаная і іншымі механізмамі — уплывам культуры, дзіцячымі захаваныя адпаведных узораў, цягай да дакрананняў, пошукам «сваёй справы» і проста прыемным забаўкай.
Многія праявы клапатлівасці з’яўляюцца праявай звычкі. Даўно клапачуся — прывык клапаціцца.
Як дзеянне, клопат і клопаты можа мець розныя матывы. Матывы клопаты могуць быць як пазітыўнымі — каханне, падзяку, павага, так і негатыўнымі: страхі. Ёсць цікавае меркаванне, што колькі б ні казалі аб клопаце пра іншыя, у канчатковым рахунку кожны клапоціцца пра сябе. Наколькі гэта праўда? Глядзі Матывы клопату
Плюсы і мінусы клопату
Рост і развіццё клапатлівасці — заўсёды павышэнне ўзроўню развіцця асобы, яе даросласці і паспяховасці. Жыццё становіцца правільнай тады, калі мы пачынаем быць клапатлівымі. Клопат — адна з формаў арганізацыі жыцця сям’і і калектыву, калі кіраўнік клапоціцца пра сваіх падначаленых, падначаленыя — пра кіраўніка, бацькі — пра дзяцей, дзеці пра бацькоў. Клопат — адзін з моў кахання.
Клопат — дзіўная рэч. Тое, што яна радасная таго, пра каго клапоцяцца — гэта зразумела, а вось тое, што яна цешыць самага таго, хто клапоціцца, ведаюць не ўсе. Леў Мікалаевіч Талстой пісаў пра тое, што мы любім іншых людзей не за тое дабро, якое яны зрабілі для нас, а за тое дабро, якое мы зрабілі для іх. Пачынайце клапоціцца пра людзей, і ваша жыццё будзе станавіцца багацей і цікавей.
Пры гэтым трэба ўлічваць, што ў клапатлівасці мы робім таго, пра каго клапоцімся, трохі дзіцем. Калі гэтыя клопаты становіцца празмернай альбо не ўраўнаважваецца прадастаўленнем самастойнасці, якія прэтэндуюць на самастойнасць людзей (у першую чаргу мужчын) яна пачынае бесить.
развіццё клапатлівасці
Клопаты можа быць рознай накіраванасці, рознага аб’ёму і рознай мудрасці. Як развіваць клопаты у сябе і тых, хто вакол, хоць бы ў сваіх блізкіх, гэтыя клопаты ў дзяцей? Глядзі Развіццё клапатлівасці
Добразычлівасць звычайна спараджае зваротную добразычлівасць і падзяка ў адказ. Доброжелате.
Клопаты — пераважна жаночы стыль адносіны да таго, што нам дорага. Жанчыны часцей жывуць чу.
Клопаты — справы, якія патрабуюць нашага ўдзелу. Бесклапотнасць — стан адсутнасці клопатаў або недум.
Правільная жыццё — гэта жыццё, зробленая сваімі рукамі, і якая прынесла радасць і самому чалавеку, і людя.
Ветлівасць — сардэчнае, ласкавае стаўленне, злучанае з гасціннасцю, з гатоўнасцю дапамагчы, аказіі.
Клопаты можа быць рознай накіраванасці, рознага аб’ёму і рознай мудрасці. Як развіваць клопатаў.
Адказнасць — гэта здольнасць суб’екта (чалавека, групы людзей або арганізацыі) адэкватны адказ.
У каханні ёсць свае мовы. Калі вы будзеце казаць пра сваё каханне на мове, незразумелай любімаму, ваша л.
Лёс падарыў мне унікальны вопыт. Пакуль я жыла ў Расіі, а муж у Германіі, цэлых 3 гады нам прыйшло.
Навучанне на трэнера, псіхолага-кансультанта і коуча. Дыплом аб прафесійнай перападрыхтоўцы
Элітная праграма самаразвіцця для лепшых людзей і выдатных вынікаў