І жылі яны доўга і шчасліва, і памерлі ў адзін дзень …

Легенда пра Пятра і Феўронні ў аналах старажытнарускай літаратуры

Літаратура Старажытнай Русі ўключала не толькі сурова-апавядальныя, якія навяваюць нуду паданні аб дзеях шматлікіх святых. Прысутнічалі ў ёй і своеасаблівыя рамантычныя сюжэты, натхняе закаханых не толькі тых часоў, але і сучасных рамантыкаў.

Жамчужынай старажытнарускай літаратуры, мараль якой актуальная і ў сёньняшні час, з’яўляецца «Аповесць пра Пятра і Феўронні». Даследчыкі схільныя лічыць яе полижанровым узорам, які аб’ядноўвае ў сабе рысы агіяграфічнай аповесці (якая распавядае пра житиях кананізаваных святых) і гістарычнага літаратурнага твора. Ну а калі не паглыбляцца ў жанравыя вызначэння, то «Аповесць пра Пятра і Феўронні» можна назваць класічнай гісторыяй пра каханне, вернасці, і пераадоленні.

Сюжэтная канва легенды пра каханне да труны

Цэнтральнымі фігурамі аповесці з’яўляюцца кананізаваныя ў сярэдзіне шаснаццатага стагоддзя святыя Пётр, князь мурамскі і жонка яго Феўроння. Варта адзначыць, што выпадкі, калі шлюбная пара ўзводзілася ў ранг святых, у гісторыі Старажытнай Русі былі адзінкавымі і сведчаць пра высокі ўзровень павагі і пашаны вернікаў да іх абодвум. У аснову аповесці легла легенда пра князя і мудрай панне, перайначаная аўтарам твора, манахам Ермалаеў. На старонках аповесці раскрываецца гісторыя адносін князя і яго жонкі-прастачцы пачынаючы ад знаёмства і заканчваючы класічнай «смерцю ў адзін дзень».

Дарэчы, легендарнае «і жылі яны доўга і шчасліва і памерлі ў адзін дзень» зыходзіць менавіта з сказу пра Пятра і Феўронні.

Па сюжэце, Пётр, яшчэ не будучы князем, біўся з вогненным змеем. Волат адсек монстру галаву, але кроплі крыві пякельнага стварэння трапілі на яго цела і выклікалі праказу. Ні адзін лекар не мог вылечыць будучага князя, і ён стаў рыхтавацца да пакутлівай смерці. Тады ў сне яму з’явіўся святой, які адкрыў Пятру, што вылячэнне яму можа дараваць дачка бортніка (пчаляра) па імі Феўроння.

Пётр адшукаў яе і быў здзіўлены яе прыгажосцю, мудрасцю і пабожнасцю. Феўроння таксама палюбіла князя і яны абмяняліся абяцаннямі быць разам да самай смерці. Дзяўчына вылечыла Пятра мёдам і малітвамі і, калі ён ачуняў, узяў яе за жонку. Аднак Мурамскія баяры былі супраць таго, каб іх княгіняй была прастачцы і сталі патрабаваць, каб Пётр адаслаў Фяўроніяй назад, у лясы. Тады князь узяў жонку за руку, сеў з ёй у лодку і адплыў па Оке ў Мурамскія лесу. Некалькі гадоў Пётр і Фяўронія жылі пустэльнікамі, сілкаваліся ягадамі і мёдам, але былі шчаслівыя разам. А ў Мураме неўзабаве наступіла смутны час: пачаліся баярскія міжусобіцы, забойствы, галеча і голад. І тады просты народ запатрабаваў вярнуць князя Пятра з яго жонкай. Сабраліся баяры, прыйшлі ў будан Пятра і Фяўроніі, упалі ў ногі ім і сталі прасіць князя вярнуцца ў Мурам. Разам са сваёй вернай княгіняй Пётр вярнуўся ў бацькаву град і княжыў там шмат гадоў. А Феўроння сваімі мудрымі дзеямі і прамовамі стала ўлюбёнкай гараджан, і шанавалі яе не менш, чым вялікага мужа яе. Састарыўшыся, яны пастрыглі ў манахі і прынялі імёны Давіда і Еўфрасінні.

Вобраз Фяўронні Мурамскай як эталона кахаючай жанчыны

Смерць святых Пятра і Фяўронні таксама абвеяная цудамі. Памерлі яны ў адзін дзень, і паклалі іх у розныя труны ў розных святынях. Але на наступны дзень манахі не паверылі сваім вачам: адзін з трунаў быў пусты, а цела Пятра і Фяўронні былі пахаваныя ў іншым, побач. Вобраз Фяўронні Мурамскай ў аповесці выступае квінтэсенцыяй усіх жаночых цнотаў. Яна пакорліва падзяліла са сваім мужам ўсе нягоды выгнання а пасля вяртання ў якасці княгіні рабіла ўсё магчымае, каб дагадзіць ня толькі мужу, але і тым, каму яму трэба было кіраваць. У аповесці Феўроння выступае не толькі як эталон вернасці, але і як чудотворица: не тлумачыцца, як менавіта яна змагла вылечыць Пятра, але з кантэксту становіцца зразумела, што сілы вылечыць яго хвароба ёй былі дараваны звыш і былі перадвызначаныя святымі.

Чырвонай лініяй праз усю аповесць праходзіць ідэя святасці пачуццяў Пятра і Фяўроніі, выводзячы мараль, што адданыя і шчырыя ў каханні людзі будуць ўзнагароджаныя звыш.

Сачыненне пра Фяўронні Мурамскай

Неземная любовь Фяўронні настолькі велізарная, што нават палкі, уваткнутыя ў зямлю, квітнеюць і ператвараюцца ў дрэвы па яе благаславенні. Яна так духоўна моцная, што чытае думкі сустрэчных. У сваім пачуцці яна можа параўнацца толькі са сваім мужам Пятром.

Кароткая біяграфія Фяўронні Мурамскай

Феўроння нарадзілася ў 12 стагоддзі на Разанскай зямлі ў сям’і сялян. Нікому не вядомая дакладная дата яе нараджэння. Бацька Фяўронні быў Бортнік, то ёсць збіральнікам дзікага пчалінага мёду, а маці завіхалася па гаспадарцы. З дзяцінства дзяўчынка была ласкавая з усімі і ветлая. Калі яна ўжо стала юнай дзяўчынай, да яе па вылячэнне звярнуўся Мурамскі князь Пётр, які памірае ад праказы. Ніхто не мог яму дапамагчы.

Як-то да яго прыйшло сон, што вылечыць яго зможа толькі прастачцы па імі Феўроння з в. Ласковая. Так і здарылася. Яна загаіць раны яго, а князь, пакахаўшы яе за дабрыню і пабожнасьць, ажаніўся на ёй. Баяры пры двары князя не любілі маладую княгіню і ўсяляк зжываў яе. Каб засцерагчы каханую ад нядобразычліўцаў князь з жонкай пакінулі Мурам і адплылі па Оке.

Адразу пасля гэтага ў горадзе пачалася смута з-за пасады, здзяйсняліся бясчынствы і забойствы. Спалохаўшыся таго, што адбываецца, баяры упрасілі князя з жонкай вярнуцца. Пётр і Фяўронія вярнуліся і жылі ў Мураме да самай смерці. У старасці яны прынялі манаскі пострыг і памерлі ў адзін гадзіну і дзень. Пахавалі іх у асобных магілах, аднак, на наступны дзень іх цела апынуліся разам.

Феўроння Мурамская — праваслаўная святая

Імя Феўроння перакладаецца з грэцкага, як прамяністая. Святых з такім імем амаль няма ў спісе праваслаўных святых. Памінаюць святую пару два разы на год — у дзень смерці і ў дзень перанясенні іх мошчаў, якія вылечылася тысячы людзей. Пётр і Фяўронія лічацца заступнікамі шлюбу, узорам вечнай любові і вернасці. Царкоўным днём гэтых святых з’яўляецца 25 чэрвеня.

Улады горада Мурама прапанавалі назваць гэты дзень «Усерасійскім днём сям’і, любові і вернасці». З 2008 года гэта свята стала ўсенародным.

Складанне »Святыя» складанне аб Фяўронні Мурамскай