Лейтматывам усёй аповесці «Капітанская дачка» стала тэма гонару і годнасці чалавека ў любых жыццёвых абставінах. Яна прасочваецца на прыкладзе станоўчых і адмоўных герояў аповесці.
Пётр Грынёў з’яўляецца прадстаўніком афіцэрскага дваранства, які, па радзе бацькі, абраў сур’ёзную службу, а не бессэнсоўнае гібенне ў сталіцы. З самага дзяцінства ён атрымліваў годнае выхаванне і ведаў, што па сумлення і гонару трэба жыць заўсёды. Грынёў быў чужы ўсяму злому і несправядлівым. Ставіўся дрыгатліва і клапатліва нават да свайго слузе Савельеў і незнаёмаму правадыру, які апынуўся бунтарём і ўцекачом. За дапамогу ён аддзячыў чужынца сваім заячым кажушком, тым, што было самага каштоўнага на той момант.
Вядома, любы высакародны ўчынак лёс заўсёды ўзнагародзіць. Хоць ніякай карысці Грынёў ў той момант не меў. Толькі само жыццё расставіла ўсё па месцах.
Вельмі яркім эпізодам у аповесці з’яўляецца другая і трэцяя сустрэча Пятра з Пугачовым.
Патрапіўшы ў палон, афіцэр Грынёў не губляе свайго годнасьці і не здраджвае імператрыцу, якой прысягаў ў вернасці. Не баючыся смерці, ён змагаецца за сваю пазіцыю перад бунтарём. Але Пугачоў, нягледзячы на яго бунтарства і народны дух, як і Грынёў, ведае законы гонару і годнасці. Ён захоплены яго гераізмам і адданасцю ідэалам. Таму вырашае памілаваць Грынёва, нягледзячы на тое, што Пётр не перайшоў на яго бок.
У гэтым эпізодзе Пушкін паказаў, што прыстойным і сумленным можа быць не толькі чалавек з вышэйшага саслоўя, але і звычайны прасталюднік валодае пачуццём уласнай годнасці і абавязку перад іншым чалавекам. Яшчэ раз такое супастаўленне мы бачым у эпізодзе, калі Пугачоў дапамагае Грынёва з вызваленнем Машы і адпускае іх.
Тэму гонару і годнасці Пушкін падае нам і з пазіцыі Машы. Простая дзяўчына з высакароднай сям’і пражывае свае дні ў вёсцы. Яна ўжо і не спадзяецца выйсці замуж, але лёс добразычлівая да яе і дорыць любоў да Грынёва, які таксама адчувае такое пачуццё. Вядома, у Машы была магчымасць удала выйсці замуж за Швабрина, але дзяўчына тонка адчувае яго фальш і подласць. Яна не можа выйсці па разліку, сумленне ёй гэтага не дазволіць зрабіць. Знаходзячыся ў палоне ў Швабрина, яна гатовая памерці, але не быць падуладнай яго волі. Нясмелая і баязлівая ў пачатку, Маша становіцца мужна і рашучай у барацьбе за свайго каханага. Каханне, а не багацце з’яўляецца сэнсам яе жыцця. Дзявочае гонар выратавана людзьмі, якія з’яўляюцца ворагамі на полі бою.
Пушкін у сваёй аповесці на прыкладзе станоўчых герояў даказаў, што ў любой сітуацыі можна заставацца чалавекам і не ісці супраць сваёй сумлення і гонару.
Сёння такая пазіцыя з’яўляецца актуальнай для многіх людзей, а аповесць дагэтуль цікавая сучаснаму чытачу.
Складанне »Капітанская дачка — Пушкін» складанне на тэму гонару ў аповесці А. С. Пушкіна «Капітанская дачка»
Школьны асістэнт — гатовыя сачыненні па рускай мове і літаратуры
Што такое гонар? Што яна значыць у жыцці чалавека? Ці варта ахвяраваць ёю дзеля сваіх карыслівых мэтаў? Гонар — гэта годнасць чалавека, які выклікае агульнае павагу і пашану, а таксама ўласнае пачуццё гонару. Без пашаны чалавек не зможа нічога дасягнуць у жыцці, бо людзі не будуць успрымаць яе сур’ёзна. А гандляваць гонарам і годнасцю дзеля высокага тытула — гэта бязглузьдзіца. Я лічу, што чалавек без гонару будзе толькі «зніжаць планку» свайго статусу ў грамадстве. Я хачу разгледзець гэтую праблему, аналізуючы паводзіны спадара Журдэна — галоўнага героя камедыі Мальера «Мешчанін у шляхецтве». Па-першае, я лічу, што чалавека без гонару не будуць паважаць навакольныя, і такі чалавек будзе выглядаць вельмі жаласна. Успомнім, напрыклад, прысвячэнне спадара Журдэна ў неіснуючы сан «Маа-муж», — ён такі хацеў стаць вышэйшай за закладам, які страціў уласнае «твар», годнасць. Яго ніхто не ўспрымаў, як ён і хацеў. Спадар Журдэн сам з сябе зрабіў пасмешышча.
Па-другое, такога чалавека будуць выкарыстоўваць дзеля сваіх карыслівых мэтаў іншыя. Так граф Дорант, ведаючы, што спадар Журдэн мае шмат грошай, часта набіраў пазыку ў яго «кругленькую» суму і не збіраўся аддаваць доўг. Граф, як і яго жонка мадам Дарымэна, грэбаваў Журденом, як толькі можа дваранін грэбаваць буржуазіяй, у той час, як апошні лічыў гэтых арыстакратаў сваімі сябрамі, і больш за тое — нават баяўся іх, поўна глыбокай пашаны гледзячы на іх знізу ўверх.
Журдэн некалі не супярэчыў графу Доранту, бо хацеў быць бліжэй да такога пажаданаму і такому далёкаму арыстакрат свеце. Грэбуюць Журденом і падманваюць і настаўнікі, а ён верыць ім і плаціць грошы толькі за прыгожыя словы. І ў дадатак Журдэн, зусім страціўшы галаву, імкнецца выдаць дачку за першага лепшага арыстакрата, не падазраючы, як непрывабна гэта выглядае ў вачах навакольных. Ён не слухае нікога, устойліва, як асёл, адстойвае свой пункт гледжання, і робіць гэта заўсёды, нават калі зусім няправы.
Такім чынам, аслеплены знешняй прывабнасцю арыстакратычнага свету, Журдэн губляе свой гонар і годнасць. Гэта бессэнсоўнае імкненне стаць арыстакратам пазбавіла яго здольнасці разважаць цвяроза і зрабіла пасмешышчам. Мальер высмейвае самаўніжэнне і адсутнасць годнасці ў Журдэна, бо лічыць, што здаровы сэнс і шчырасць заўсёды перамагаюць.
Дзякуй што наведалі сайт SchoolTask.ru
Гатовыя школьныя сачыненні і пераказы па літаратуры. Заўсёды для Вас ў бясплатным доступе. Мы будзем удзячныя за спасылку на наш сайт.
Як Вы разумееце слова «гонар»?
Як Вы разумееце слова «гонар»? Менавіта так была сфармуляваная адна з тэм выніковага выпускнога сачыненні ў 2015 годзе.
«Гонар і ганьба» — такое адно з тэматычных напрамкаў выніковага сачынення-2017.
Прыемна, што паняцце гонару не састарваецца, а распрацоўшчыкі тэматычных напрамкаў падахвочваюць прадстаўнікоў маладога пакалення пра яго разважаць.
Вось сачыненне аднаго з выпускнікоў.
Гонар … Для кагосьці гэта цьмянае паняцце, ці ледзь не пусты гук, а хто-то ўкладвае ў дадзенае слова велізарны сэнс. Адны людзі не надаюць гонару асаблівага значэння, іншыя лічаць яе найвышэйшай каштоўнасцю, за якую не шкада і жыццё аддаць.
Для мяне паняцце гонару складаецца з некалькіх складнікаў. Па-першае, гонар — гэта вернасць прынцыпам. Чыноўнік адмаўляецца браць хабару. Жонка не здраджвае мужа. Ваеннаслужачы не здаецца непрыяцелю. Кожны бярэ ў аснову розныя прынцыпы. Не змяніць ім ні пры якіх абставінах, нават калі гаворка ідзе пра жыццё і смерць, — справа гонару.
Ўспамінаецца раман А.С. Пушкіна «Капітанская дачка». Эпіграфам да твора не выпадкова стала руская прыказка: «Беражы гонар ззамаладу». Стаўленне да гонару стала ў рамане своеасаблівым крытэрыем ацэнкі чалавечых вартасцяў. Характары большасці пушкінскі герояў ва ўсёй паўнаце раскрываюцца ў хвіліны небяспекі, калі на Белогорск крэпасць нападае войска Пугачова. Капітан Міронаў гіне, але застаецца верны афіцэрскага абавязку — ня прысягае самазванцу. Яго прыкладу гатовы рушыць услед Гринёв. Лёс мужа падзяляе Васіліса Ягораўна — такі доўг жонкі. Савельич, рызыкуючы ўласным жыццём, моліць Пугачёва пра выратаванне Пятра: абавязак слугі — да канца служыць пану. У гэтых герояў дэманструюць вернасць сваім прынцыпам, а значыць, іх можна назваць людзьмі гонару. Яны заслугоўваюць вялікай павагі, у адрозненне, напрыклад, ад Швабрина, які, ратуючы жыццё, змяняе дваранскага абавязку і пераходзіць на бок пугачёвцев.
Па-другое, пад словам «гонар» я разумею незаплямленай рэпутацыяй, то ёсць станоўчую ацэнку, якую даюць чалавеку навакольныя. Цяпер для многіх з нас грамадская думка — непатрэбны стэрэатып. А вось, да прыкладу, у дзевятнаццатым стагоддзі сапсаваная рэпутацыя магла абярнуцца трагедыяй. У тыя часы існавала паняцце «дваранскай гонару» — ёю даражылі, за яе змагаліся і гінулі на двубоях.
Па-трэцяе, гонар для мяне непарыўна звязана з паняццем сумленнасці. Не выпадкова гэтыя словы маюць адзін корань. Чалавек гонару праўдзівы з навакольнымі і з самім сабой. Ён ніколі не зменіць праўдзе, будзе адстойваць свой пункт гледжання, нават калі яго пазіцыя не супадае з агульнапрынятымі поглядамі. Такі Чацкі, герой камедыі А.С.Грыбаедава «Гора ад розуму», які здолеў супрацьстаяць кансерватыўным і невуцкім прадстаўнікам фамусовского грамадства.
Такім чынам, гонар — паняцце шматграннае, яно можа мець розныя тлумачэння. Але несумненна тое, што гэта адна з вечных і непарушных каштоўнасцяў чалавецтва.
Прыклад выніковага сачыненні па кірунку «Дружба і варожасць».