Аповесць Мікалая Васільевіча Гогаля «Шынель» напісаная ў 40-я гады XIX стагоддзя, калі ў рускай літаратуры былі на хвалі папулярнасці героі выключныя, рамантычныя, выхадцы з дваранства (накшталт Анегіна і Пячорын). Аднак Гогаль вырашыў надаць увагу персанажу іншага ўзроўню, дробнаму чыноўніку Акакій Акак’евіч Башмачкину. Разам з ім у рускую літаратуру ўвайшоў новы тып героя — «маленькі чалавек».
Акакій Акак’евіч хоць і быў чыноўнікам, але займаў пасаду гэтак нязначную, што ледзь зводзіў канцы з канцамі. Пры гэтым ён старанна працаваў, чым выклікаў насмешкі калегаў. Сям’і ў яго не было — увесь яго свет распасціраўся ў межах праца-дом.
Адзінай марай, якая асвятляла аднастайную жыццё Башмачкина, быў пашыў новай шынялі наўзамен дзіравай. Для гэтага яму прыходзілася адмаўляць сабе ў шматлікіх паўсядзённых рэчах (напрыклад, у гарбаце і свечках), тым самым яшчэ больш абмяжоўваючы сябе і звужаючы свой свет.
Але Гогалю атрымоўваецца паказаць свайго героя не меркантыльных і камічным, а трагічным, годным спагады і шчырага суперажывання. Асабліва гэта раскрываецца, калі Акакій Акак’евіч не выносіць крадзяжу заробленай з такой працай шынялі, захворвае і памірае. І што самае жудаснае, яго смерці ніхто не заўважае.
У вобразе гэтага «маленькага чалавека» пісьменнік дэманструе абыякавасць грамадства да простых людзей, ня якія займаюць высокіх чыноў. А яны ж такія ж, як і мы, са сваімі пачуццямі і перажываннямі. І іх жыццё не менш каштоўная і вартая ўвагі.
Складанне »Шынель — Гогаль» Тэма маленькага чалавека ў аповесці М. В. Гогаля «Шынель»
Сачыненне на тэму гогаль шынель тэма маленькага чалавека
Аповесць «Шынель», распачатая ў 1839 годзе і скончаная вясной 1841 года, упершыню з’явілася ў трэцім томе твораў Гогаля. Яе тэма — становішча «маленькага чалавека», а ідэя — «духоўнае падаўленне, измельчание, абязлічаныя, рабаванне чалавечай асобы ва ўмовах антаганістычных грамадства».
Галоўны герой аповесці «Шынель» Акакій Акак’евіч Башмачкин — «вечны тытулярны дарадца». Гэта значыць стацкі чыноўнік 9-га класа, які не мае права на набыцця асабістага дваранства; ў ваеннай службе гэтаму чыну адпавядала званне капітана. «Маленькі чалавек з лысінку на лбе» служыць перапісчыкам папер «у адным дэпартаменце».
Акакій Акак’евіч абязлічваў ад нараджэння, ён — ахвяра абставін. Яго імя ў перакладзе з грэцкага азначае «незласлівы». Башмачкин асуджаны на жыццё ў Абязлічаныя грамадстве, таму ўся аповесць аб ім будуецца на формулах тыпу «адзін дзень», «адзін чыноўнік», «адно значнае твар». У грамадстве гэтым страчаная іерархія каштоўнасцяў, таму нават гаворка апавядальніка сінтаксічна нелагічным і перагружаная аднатыпнымі і лішнімі словамі.
Акакій Акак’евіч належыць да літаратурна-сацыяльнаму тыпу «маленькага чалавека», які займаў рускіх пісьменнікаў 1830-1840-х гадоў.
Лёс «маленькага чалавека» безвыходнасці. Ён не можа, не мае сіл падняцца над абставінамі жыцця. І толькі пасля смерці з сацыяльнай ахвяры Акакій Акак’евіч ператвараецца ў сацыяльнага мсціўца. У мёртвай цішыні пецярбургскай ночы ён зрывае шынялі з чыноўнікаў, не прызнаючы бюракратычнай розніцы ў чынах і дзейнічаючы як за Калінкіна мастом (у беднай часткі сталіцы), так і ў багатай часткі горада.
Але нездарма аповяд пра «пасмяротным існаванні» Акакія Акак’евіча ў роўнай меры выкананы жаху і камізму, фантастычнага праўдападабенства і насмешліва пададзенай непраўдападобнасці. Сапраўднага выхаду з тупіка аўтар не бачыць. Бо сацыяльнае нікчэмнасць вядзе да нікчэмнасьці самой асобы. У Акакія Акак’евіча не было ніякіх імкненняў і прыхільнасцяў, акрамя страсці да бессэнсоўнага перапісвання департаментских папер, акрамя любові да мёртвых літарах. Ні сям’і, ні адпачынку, ні забаў.
Жыццёвая катастрофа героя вызначана як бюракратычна-абязлічаныя, абыякавым сацыяльным прыладай, так і рэлігійнай пустэчай рэчаіснасці, якой належыць Акакій Акак’евіч. Гогаль пераконвае чытачоў, што дзікая несправядлівасць, царстве ў жыцці, здольная выклікаць незадаволенасць, пратэст нават самага найціхі, пакорай-гаротнiцы.
Запалоханы, забіты, Башмачкин толькі і мог праявіць сваю незадаволенасць значнымі асобамі, груба яго прыніжаць і абражаць, толькі ў стане непрытомнасці, у трызненні. Але Гогаль, будучы на баку Башмачкина, абараняючы яго, ажыццяўляе гэты пратэст у фантастычным працягу аповесці.