Сваю камедыю «Гора ад розуму» А.С. Грыбаедаў скончыў у 1824 годзе. Напісаная ў эпоху падрыхтоўкі «рыцарскага подзвігу» дзекабрыстаў, п’еса распавядае пра настроі і канфліктах таго напружанага часу. Асабліва трагічна яны гучаць, як мне здаецца, у сутыкненні герояў «маладога пакалення» — Чацкого, Молчалина, Соф’і.
Галоўны герой камедыі — малады дваранін Аляксандр Андрэевіч Чацкі — «новы» чалавек з прагрэсіўнымі ліберальнымі поглядамі. Гэты герой напоўнены ўзвышанымі ідэямі. Ён пратэстуе супраць старых парадкаў, якія існавалі ў тую эпоху не толькі ў Маскве, але і ва ўсёй Расіі. Чацкі змагаецца за «новыя» законы: свободу, розум, культуру, патрыятызм:
Не, цяпер свет ужо не такі.
Вальней ўсякі дыхае
І не спяшаецца упісацца ў полк блазнаў.
Прыбыўшы ў дом Фамусова, Чацкі марыць пра дачку гэтага багатага пана — Соф’і. Ён закаханы ў дзяўчыну і спадзяецца, што Соф’я любіць яго. Але ў доме старога сябра яго бацькі героя чакаюць адны расчараванні і ўдары. Па-першае, высвятляецца, што дачка Фамусова любіць іншага. Па-другое, што ўсе маскоўскае асяроддзе — гэта чужыя для героя людзі. Ён ніяк не можа пагадзіцца з іх поглядамі на жыццё.
Так, Чацкі лічыць, што кожнаму чалавеку неабходна адукацыю. Акрамя таго, ён патрыёт Расіі. Герой марыць, каб людзі ганарыліся сваёй айчынай, добра ведалі і гаварылі на рускай мове. Акрамя таго, Чацкі — заўзяты прыхільнік адмены прыгоннага права.
Адным словам, Аляксандр Андрэевіч Чацкі хоча змяніць лад Расіі да лепшага, зрабіць так, каб людзям жылося больш сумленна і справядлівымі. Аднак у доме Фамусова ён сутыкаецца з заўзятым супрацівам — у яго з’яўляюцца сапраўдныя ідэйныя ворагі. Адным з іх з’яўляецца Аляксей Сцяпанавіч Молчалин.
Гэты герой — чалавек аднаго з Чацкого пакалення. Але, у адрозненне ад Аляксандра Андрэевіча, Молчалин — перакананы кансерватар, таму паразуменне паміж імі немагчыма. Больш таго, паміж гэтымі персанажамі непазбежны канфлікт — іх жыццёвыя ідэалы, маральныя прынцыпы і паводзіны ў грамадстве абсалютна процілеглыя.
Так, напрыклад, Чацкі не можа зразумець, «навошта ж меркавання чужыя толькі сьвятыя». Молчалин жа, як і Фамусов, лічыць залежнасць «ад іншых» асноўным законам жыцця: «У мае лета не павінна смець Сваё меркаваньне мець».
Бясспрэчна, Молчалин, у адрозненне ад Чацкого, пасрэднасць. Але ў яго ёсць «свой талент» — «умеранасць і акуратнасць». Дзякуючы ім, герой ужо дамогся «шмат чаго»: «З таго часу, як лічуся па архівах, Тры узнагароджаных атрымаў».
Светапогляд і паводзіны Молчалина строга рэгламентуецца яго становішчам у службовай іерархіі. Молчалин і падумаць сабе не можа нейкі маломальской свабоды — у думках або учынках. Для яго галоўнае — аўтарытэты:
Чыноўныя і службовыя —
Усё ёй сябры і ўсе родныя …
Затое, у адрозненне ад Чацкого, Молчалин арганічна ўпісваецца ў фамусовское таварыства. Можна сказаць, што гэта «маленькі Фамусов», бо ў яго шмат агульнага з галоўным маскоўскім «тузом», нягледзячы на іх вялікую розніцу ва ўзросце і ў грамадскім становішчы. Напрыклад, стаўленне Молчалина да службы — чыста «фамусовское»: ён хацеў бы «і ўзнагароджанне браць, і весела пажыць».
Молчалин — антыпод Чацкого не толькі па перакананнях, але і па характары стаўлення да Соф’і. Чацкі шчыра закаханы ў гэтую дзяўчыну, вышэй за гэты пачуцці для яго нічога не існуе. Молчалин ж толькі ўмела прыкідваецца, што любіць Соф’ю, хоць, па ўласным прызнанні, не знаходзіць у ёй «нічога зайздроснага».
Што ж уяўляе сабой Соф’я Фамусова — «прадмет» адзінаборствы Чацкого і Молчалина? На мой погляд, гэта вельмі супярэчлівы персанаж. З аднаго боку, дачка Фамусова разумная і неардынарных. Па сваіх унутраных якасцях на павінна стаць прыхільніцай Чацкого. Аднак, на жаль, гэтага не адбываецца. Больш таго, менавіта Соф’я становіцца прычынай ганенні Аляксандра Андрэевіча — яна, абразіў за Молчалина, аб’яўляе Чацкого вар’ятам.
Мы разумеем, што вялікі патэнцыял гэтай гераіні згубленыя «фамусовским» выхаваннем — хлуснёй, двухаблічны, коснасцю, кансерватызмам. Магчыма, калі-небудзь Соф’я і раскрые ўсе свае магчымасці, аднак гэтае пытанне аўтар пакідае адкрытым. Як, зрэшты, і пытанне пра далейшы лёс Чацкого і Молчалина.
Такім чынам, маладое пакаленне ў камедыі Грыбаедава «Гора ад розуму» прадстаўлена зусім рознымі персанажамі, якія прадстаўляюць кардынальна супрацьлеглыя погляды на жыццё. Аўтар падкрэслівае, што ўяўленні Чацкого Рэвалюцыйнай і таму отторгаемы большасцю. Погляды жа старой Масквы надзвычай моцныя, таму што падтрымліваюцца вялікай колькасцю маладых людзей. Таму барацьба старога і новага трэба будзе неабыякая. Хто з яе выйдзе пераможцам? У аўтара, як і ў нас, ёсць свае здагадкі. Аднак рассудзіць герояў камедыі можа толькі час.
0 чалавек прагледзелі гэтую старонку. Зарэгіструйся або увайдзі і даведайся колькі чалавек з тваёй школы ўжо спісалі гэта сачыненне.
/ Складанні / Грыбаедаў А.С. / Гора ад розуму / Маладое пакаленне ў камедыі А.С. Грыбаедава «Гора ад розуму»
Глядзі таксама па твору «Гора ад розуму»:
Мы напішам выдатнае складанне па Вашым замове ўсяго за 24 гадзіны. Унікальнае складанне ў адзіным экземпляры.
Складанне па камедыі А. С. Грыбаедава «Гора ад розуму» на тэму «Стагоддзе цяперашні і стагоддзе будучы»
Аляксандр Сяргеевіч Грыбаедаў — вядомы і таленавіты драматург. Самы вядомы твор Аляксандра Сяргеевіча Грыбаедава камедыя «Гора ад розуму». Грыбаедаў стварыў выдатную карціну нораваў свайго часу, усіх павеваў, сацыяльных і духоўных плыняў, кантрасту новага, маладога пакалення і кансерватыўнага старога.
Эпоха Аляксандра Грыбаедава — гэта час пераменаў. Час, калі ў грамадстве з’яўляліся падобныя Чацкого «новыя людзі» — разумныя, сумленныя і дзейныя. Яны паўставалі супраць існуючага парадку, супраць старога грамадства, якое было поўна хлусні і эгаізму, грамадства, дзе людзі былі «сляпыя». Грыбаедаў быў менавіта такім чалавекам і ўвасобіў свае думкі ў камедыі «Гора ад розуму». Аўтар падарыў свае характар і перакананні Чацкого.
Такім «новым» людзям, як, напрыклад, дзекабрысты, было цяжка змагацца з магутнай старой сілай. Але на іх баку была праўда. Старое грамадства было лянівым і многае будавалася на хлусні, а таму лёгка разбуралася.
Чацкі — галоўны герой камедыі Грыбаедава. Нястомны змагар з несправядлівасцю, хлуснёй, эгаізмам, выкрывальнік падману. Але ў яго не атрымліваецца нікому адкрыць вочы. Можа быць, было яшчэ рана, грамадства было яшчэ не гатова жыць правільна, не было гатова да праўды.
Чацкі апынуўся ахвярай барацьбы. Яшчэ не надышоў час зменаў. Аляксандр Чацкі змагаўся супраць вялізнага колькасць старой сілы. Адзін у полі не воін — гэта можна сказаць пра яго. Чацкі выкрывае хлусня і хамства, імкнецца адкрыць Соф’і Фамусовой вочы на падман Молчалина, паказаць усю несправядлівасць фамусовского грамадства, яго «слепости» да праблем іншых.
Аляксандру Сяргеевічу Грыбаедава ўдалося стварыць пышнае твор, які аказаў вялікі ўплыў на тагачаснае грамадства і якое з’яўлялася карцінай барацьбы пакалення старога і новага. Пасродкам гумару Грыбаедаў выкрыў невуцтва, хамства, самавольства, хлусня і амаральнасць. Яму ўдалося напісаць выдатную камедыю пра несправядлівасці. Здаецца, парадокс смяяцца над далёка не вясёлымі рэчамі. Грыбаедаў лічыў смех зброяй супраць заганаў старога, Закасцянелыя грамадства: «Так сягоння смех страшыць, і трымае сорам у цуглях …». Праўдзівая карціна грамадства, у якім супрацьстаіць мінулае пакаленне і будучыню, ўвасобілася ў іранічнай камедыі «Гора ад розуму». Вечная праблема «бацькоў і дзяцей» тут разгарнулася ва ўсёй глыбіні.