Лейтматывам усёй аповесці «Капітанская дачка» стала тэма гонару і годнасці чалавека ў любых жыццёвых абставінах. Яна прасочваецца на прыкладзе станоўчых і адмоўных герояў аповесці.
Пётр Грынёў з’яўляецца прадстаўніком афіцэрскага дваранства, які, па радзе бацькі, абраў сур’ёзную службу, а не бессэнсоўнае гібенне ў сталіцы. З самага дзяцінства ён атрымліваў годнае выхаванне і ведаў, што па сумлення і гонару трэба жыць заўсёды. Грынёў быў чужы ўсяму злому і несправядлівым. Ставіўся дрыгатліва і клапатліва нават да свайго слузе Савельеў і незнаёмаму правадыру, які апынуўся бунтарём і ўцекачом. За дапамогу ён аддзячыў чужынца сваім заячым кажушком, тым, што было самага каштоўнага на той момант.
Вядома, любы высакародны ўчынак лёс заўсёды ўзнагародзіць. Хоць ніякай карысці Грынёў ў той момант не меў. Толькі само жыццё расставіла ўсё па месцах.
Вельмі яркім эпізодам у аповесці з’яўляецца другая і трэцяя сустрэча Пятра з Пугачовым.
Патрапіўшы ў палон, афіцэр Грынёў не губляе свайго годнасьці і не здраджвае імператрыцу, якой прысягаў ў вернасці. Не баючыся смерці, ён змагаецца за сваю пазіцыю перад бунтарём. Але Пугачоў, нягледзячы на яго бунтарства і народны дух, як і Грынёў, ведае законы гонару і годнасці. Ён захоплены яго гераізмам і адданасцю ідэалам. Таму вырашае памілаваць Грынёва, нягледзячы на тое, што Пётр не перайшоў на яго бок.
У гэтым эпізодзе Пушкін паказаў, што прыстойным і сумленным можа быць не толькі чалавек з вышэйшага саслоўя, але і звычайны прасталюднік валодае пачуццём уласнай годнасці і абавязку перад іншым чалавекам. Яшчэ раз такое супастаўленне мы бачым у эпізодзе, калі Пугачоў дапамагае Грынёва з вызваленнем Машы і адпускае іх.
Тэму гонару і годнасці Пушкін падае нам і з пазіцыі Машы. Простая дзяўчына з высакароднай сям’і пражывае свае дні ў вёсцы. Яна ўжо і не спадзяецца выйсці замуж, але лёс добразычлівая да яе і дорыць любоў да Грынёва, які таксама адчувае такое пачуццё. Вядома, у Машы была магчымасць удала выйсці замуж за Швабрина, але дзяўчына тонка адчувае яго фальш і подласць. Яна не можа выйсці па разліку, сумленне ёй гэтага не дазволіць зрабіць. Знаходзячыся ў палоне ў Швабрина, яна гатовая памерці, але не быць падуладнай яго волі. Нясмелая і баязлівая ў пачатку, Маша становіцца мужна і рашучай у барацьбе за свайго каханага. Каханне, а не багацце з’яўляецца сэнсам яе жыцця. Дзявочае гонар выратавана людзьмі, якія з’яўляюцца ворагамі на полі бою.
Пушкін у сваёй аповесці на прыкладзе станоўчых герояў даказаў, што ў любой сітуацыі можна заставацца чалавекам і не ісці супраць сваёй сумлення і гонару.
Сёння такая пазіцыя з’яўляецца актуальнай для многіх людзей, а аповесць дагэтуль цікавая сучаснаму чытачу.
Складанне »Капітанская дачка — Пушкін» складанне на тэму гонару ў аповесці А. С. Пушкіна «Капітанская дачка»
Сачыненне на тэму Капітанская дачка 8 клас
Дарагія сябры! Газета «Чырвоная зорка» і часопіс «Костер9raquo; запрашаюць вас прыняць удзел у дабром і патрэбным праекце.
Беражы гонар ззамаладу (Па аповесці А. С. Пушкіна «Капітанская дачка»)
Пытанне гонару займае першае месца ў шэрагу маральных знакаў. Можна перажыць распад эканомікі, можна змірыцца, хоць і вельмі цяжка, з распадам дзяржавы, можна, нарэшце, ператрываць нават растанне з самымі дарагімі людзьмі і з Радзімай, але з раскладаннем маральнасці ніколі не змірыцца ні адзін народ на зямлі. У чалавечым грамадстве заўсёды ставіліся з пагардай да ганебным людзям.
страта гонару # 151 гэта падзенне маральных асноў, за якім варта няўхільнае пакаранне. Амаральнасць губіць асобу чалавека, цэлыя народы зніклі з твару зямлі ў выніку таго, што іх кіраўнікі забыліся пра маральныя нормах.
Рускія пісьменнікі заўсёды звярталіся ў сваіх творах да праблемы гонару. Можна сказаць, што гэтая праблема была і ёсць адна з цэнтральных у вялікай рускай літаратуры.
Паняцце гонару ў чалавеку гадаваўся з дзяцінства. На прыкладзе аповесці А. С. Пушкіна «Капітанская дачка» мы можам прасачыць, як гэта адбываецца ў жыцці і да якіх прыводзіць вынікаў. Галоўны герой аповесці Пётр Андрэевіч Грынёў ў дзяцінстве атрымаў добрае выхаванне. Яму было з каго браць прыклад. Пушкін вуснамі Савельича на першых старонках аповесці знаёміць чытачоў з маральнымі ўстаноўкамі роду Грынёва: «Здаецца, ні бацюшка, ні дзядуля п’яніцамі ня бывалі; аб матухне і казаць няма чаго.» Такімі словамі выхоўвае стары слуга свайго падапечнага Пятра Грынёва, які ўпершыню напіўся і паводзіў сябе непрывабна.
Першы раз Пётр Грынёў паступіў па гонару, вярнуўшы картачны доўг, хоць у той сітуацыі Савельич спрабаваў яго ўгаварыць ухіліцца ад разліку. Але высакароднасць ўзяло верх. Чалавек гонару, па-мойму, заўсёды добры і бескарыслівы ў зносінах з іншымі. Напрыклад, Пётр Грынёў, нягледзячы на незадаволенасць Савельича, аддзячыў валацугу за паслугу, падарыўшы яму заячы кажух. Яго ўчынак у будучыні выратаваў ім абодвум жыцця. Гэты эпізод як бы кажа, што чалавека, які жыве па гонару, сам лёс захоўвае. Але справа яшчэ і ў тым, што людзі памятаюць дабро, # 151 значыць, у чалавека высакароднага больш шанцаў на жыццёвае шчасце.
Маральныя выпрабаванні чакалі Грынёва і ў крэпасці, дзе ён служыў. Швабрин перашкаджае любові Грынёва да Машы Міронавай, пляце інтрыгі. Справа даходзіць да паядынку. Швабрин ва ўсім супрацьпастаўлены Грынёва. Гэта чалавек карыслівы і невысакародныя. Нават падчас паядынку ён не пагрэбаваў скарыстацца для нанясення ўдару ганебнай сітуацыяй. Лёс у будучыні таксама прад’явіць яму рахунак за яго жыццёвую пазіцыю, але зусім іншай, чым Грынёва.
Швабрин далучыцца да Пугачову, і яго асудзяць як парушыў прысягу афіцэра. На прыкладзе Швабрина Пушкін паказвае, што знешняя культура мала ўплывае на станаўленне характару чалавека. Бо Швабрин быў нават больш адукаваны Грынёва, Ён добра ведаў французскія раманы, вершы, быў разумным суразмоўцам. Ён нават прыхільнасці Грынёва да чытання. Таму напрошваецца выснова, што вырашальнае значэнне маюць ўнутраныя ўстаноўкі чалавека, яго паняцці пра дабро і зло.
Падчас пугачёвского бунту асабліва ярка праявіліся маральныя якасці адных герояў аповесці і нізасць пачуццяў іншых. Мы даведаліся, што капітан Міронаў і яго жонка аддалі перавагу смерць, але не здаліся на міласць бунтаўнікоў. Гэтак жа паступіў і Пётр Грынёў, але быў памілаваны Пугачовым. Мне здаецца, аўтар даў зразумець чытачу, што Пугачоў праявіў велікадушнасць у дачыненні да маладога афіцэра не толькі з пачуцця ўдзячнасці за старую паслугу. Ён у роўнай ступені, як мне падалося, ацаніў у Грынёва чалавека гонару. Сам правадыр народнага паўстання не быў чужы паняццях гонару. Больш за тое. Грынёў і Маша дзякуючы Пугачову навекі здабылі адзін аднаго.
Швабрин апынуўся нямоглы ў ажыццяўленні сваіх карыслівых планаў. Пугачоў не толькі не падтрымаў Швабрина, але і відавочна даў яму ўцэліць, што ён няславіць і таму Грынёва ня канкурэнт.
Малады Грынёў меў уплыў нават на самога Пугачова. Так, атаман распавёў афіцэру казку, пачутую ім ад старой калмычки, у якой гаворка ішла пра тое, што лепш адзін раз напіцца свежай крыві, чым трыста гадоў харчавацца падлай. Вядома, казачны арол і крумкач ў казцы сімвалізуюць розны падыход да праблем рэвалюцыйнага пераўтварэння краіны. Пугачоў відавочна аддаваў перавагу арлу, тым, што кормяць крывёю. але Грынёў # 151 смела адказаў атаману: «вычварных. Але жыць забойствам і разбоем значыць, па мне, дзяўбці мёртвае». Пугачоў пасля такога адказу Грынёва аддаўся глыбокім разважанні.
Цікавы фінал аповесці. Здавалася б, сувязь з Пугачовым стане для Грынёва фатальны. Яго сапраўды арыштоўваюць па даносе. Яму пагражае смяротнае пакаранне, але Грынёў вырашае з меркаванняў гонару не называць імя сваёй каханай. Калі б ён распавёў усю праўду пра Машы, дзеля выратавання якой ён, уласна, і апынуўся ў такой сітуацыі, то яго б напэўна апраўдалі. Але ў самы апошні момант справядлівасць перамагла. Марыя Міронава сама звяртаецца з просьбай аб памілаванні Грынёва да дамы, набліжанай да імператрыцы. Дама верыць беднай дзяўчыне на слова. Гэты факт сведчыць аб тым, што ў грамадстве, дзе большасць людзей жывуць па гонару, справядлівасці заўсёды лягчэй дамагчыся. Дама аказваецца самай імператрыцай, і лёс каханага Машы вырашаецца ў лепшы бок.
Грынёў да канца застаўся чалавекам гонару. Ён прысутнічаў на кары Пугачова, якому быў абавязаны сваім шчасцем. Пугачоў даведаўся яго і кіўнуў галавой з эшафота. Такі фінал аповесці Пушкіна.
Такім чынам, прыказка «беражы гонар ззамаладу» мае значэнне жыццёвага талісмана, які дапамагае пераадольваць суровыя жыццёвыя выпрабаванні.