Лейтматывам усёй аповесці «Капітанская дачка» стала тэма гонару і годнасці чалавека ў любых жыццёвых абставінах. Яна прасочваецца на прыкладзе станоўчых і адмоўных герояў аповесці.
Пётр Грынёў з’яўляецца прадстаўніком афіцэрскага дваранства, які, па радзе бацькі, абраў сур’ёзную службу, а не бессэнсоўнае гібенне ў сталіцы. З самага дзяцінства ён атрымліваў годнае выхаванне і ведаў, што па сумлення і гонару трэба жыць заўсёды. Грынёў быў чужы ўсяму злому і несправядлівым. Ставіўся дрыгатліва і клапатліва нават да свайго слузе Савельеў і незнаёмаму правадыру, які апынуўся бунтарём і ўцекачом. За дапамогу ён аддзячыў чужынца сваім заячым кажушком, тым, што было самага каштоўнага на той момант.
Вядома, любы высакародны ўчынак лёс заўсёды ўзнагародзіць. Хоць ніякай карысці Грынёў ў той момант не меў. Толькі само жыццё расставіла ўсё па месцах.
Вельмі яркім эпізодам у аповесці з’яўляецца другая і трэцяя сустрэча Пятра з Пугачовым.
Патрапіўшы ў палон, афіцэр Грынёў не губляе свайго годнасьці і не здраджвае імператрыцу, якой прысягаў ў вернасці. Не баючыся смерці, ён змагаецца за сваю пазіцыю перад бунтарём. Але Пугачоў, нягледзячы на яго бунтарства і народны дух, як і Грынёў, ведае законы гонару і годнасці. Ён захоплены яго гераізмам і адданасцю ідэалам. Таму вырашае памілаваць Грынёва, нягледзячы на тое, што Пётр не перайшоў на яго бок.
У гэтым эпізодзе Пушкін паказаў, што прыстойным і сумленным можа быць не толькі чалавек з вышэйшага саслоўя, але і звычайны прасталюднік валодае пачуццём уласнай годнасці і абавязку перад іншым чалавекам. Яшчэ раз такое супастаўленне мы бачым у эпізодзе, калі Пугачоў дапамагае Грынёва з вызваленнем Машы і адпускае іх.
Тэму гонару і годнасці Пушкін падае нам і з пазіцыі Машы. Простая дзяўчына з высакароднай сям’і пражывае свае дні ў вёсцы. Яна ўжо і не спадзяецца выйсці замуж, але лёс добразычлівая да яе і дорыць любоў да Грынёва, які таксама адчувае такое пачуццё. Вядома, у Машы была магчымасць удала выйсці замуж за Швабрина, але дзяўчына тонка адчувае яго фальш і подласць. Яна не можа выйсці па разліку, сумленне ёй гэтага не дазволіць зрабіць. Знаходзячыся ў палоне ў Швабрина, яна гатовая памерці, але не быць падуладнай яго волі. Нясмелая і баязлівая ў пачатку, Маша становіцца мужна і рашучай у барацьбе за свайго каханага. Каханне, а не багацце з’яўляецца сэнсам яе жыцця. Дзявочае гонар выратавана людзьмі, якія з’яўляюцца ворагамі на полі бою.
Пушкін у сваёй аповесці на прыкладзе станоўчых герояў даказаў, што ў любой сітуацыі можна заставацца чалавекам і не ісці супраць сваёй сумлення і гонару.
Сёння такая пазіцыя з’яўляецца актуальнай для многіх людзей, а аповесць дагэтуль цікавая сучаснаму чытачу.
Складанне »Капітанская дачка — Пушкін» складанне на тэму гонару ў аповесці А. С. Пушкіна «Капітанская дачка»
Сачыненне на тэму Беражы гонар ззамаладу ў рамане Пушкіна Капітанская дачка чытаць бясплатна
У рамане Аляксандра Сяргеевіча Пушкіна «Капітанская дачка» галоўнае месца займае пытанне гонару. На прыкладзе двух герояў: Пятра Гринёва і Аляксея Швабрина, ён паказаў, як па рознаму паводзяць сябе людзі ў аднолькавых сітуацыях.
Пятру Гринёву з дзяцінства выклікалі, што не залежна ад абставін ён павінен быць заўсёды сумленным і высакародным. Гринёв атрымаў добрае выхаванне і жыў сярод маральных людзей у якіх былі моцныя маральныя асновы. Калі бацька адпраўляў яго служыць, то даў наказ: «служы дакладна, каму присягнёшь; слухайся начальнікаў; за іх ласкай не ганяў; на службу не напрошваўся; ад службы не адварочвайся; і памятай прыказку: беражы сукенку зноў, а гонар ззамаладу». Хоць Гринёву было ўсяго 17 гадоў, ён добра запомніў словы бацькі і не адыходзіў ад яго запавету ні на крок.
Калі Пётр прайграў Зурину сто рублёў, нягледзячы на пратэсты Савельича, ён прымусіў яго вярнуць доўг, так як гэта было справай гонару. Такім чынам, мы ў першы раз заўважылі яго высакароднасць.
У Белгарадскай крэпасці Гринёв пазнаёміўся з Аляксеем Швабриным, які быў дваранінам і меў добрую адукацыю, але быў вельмі карыслівым, злапомным і невысакародныя. Швабрин з пагардай гаварыў пра жыхароў крэпасці, абгаварыў Машу, толькі таму, што яна не адказала яму ўзаемнасцю; распускаць плёткі было для яго звычайнай справай. Гринёв жа, як высакародны чалавек адразу ж заступіўся за яе і выклікаў Швабрина на дуэль, хоць ведаў, што дуэлі забароненыя. Проста для Гринёва гонар чалавека гэтак жа важная, як і афіцэрская гонар.
Калі пачалася аблога крэпасці, Швабрин зразумеў, што пераможа банда Пугачёва, і таму адразу перайшоў на іх бок. Гринёв ж аддаў перавагу смерць, чым здраду Радзіме і парушэнні прысягі. Ад павешання Пятра выратавала свая ж дабрыня: у Пугачовай ён пазнаў свайго правадыра, якому падарыў заячы кажух; у сваю чаргу Емяльян таксама памятаў дабро і памілаваў Гринёва. Але калі Пугачоў прапанаваў служыць яму, Пётр адмовіўся, матывуючы гэта тым, што ўжо прысягнуў служыць імператрыцы і парушыць клятву вернасці не можа. Ён шчыра сказаў канцэрт Пугачовай, што калі загадаюць, ён будзе змагацца супраць яго, але Пугачоў всё равно адпусціў Пятра, так як хоць Емяльян і бандыт, але ў яго было нейкае яго шчодрасьць.
У канцы аповесці Швабрина караюць смерцю за здраду Радзіме, але ён паспявае данесці на Гринёва, што той быў у добрых адносінах з Пугачова. Справядлівасці дамагаецца Маша, і Пятра вызваляюць ад пажыццёвай спасылкі. Маша распавядае імператрыцы ўсю праўду, хоць Гринёв з меркаванняў гонару аддаў перавагу не гаварыць на судзе аб дачыненні Машы да гэтай справы, каб яна зноўку не перажывала жахі, якія перанесла ў крэпасці. Гринёв прыходзіць на пакаранне Пугачёва, каб такім чынам выказаць сваю падзяку за выратавання Машы і іх шчасце.
У сваёй аповесці А. С. Пушкін хацеў паказаць, што ў грамадстве гонар не пустое слова, а ў яго ўкладзена вялікае значэнне і што чалавек гонару заўсёды больш шчаслівым і ўдачлівей чалавека ганебна.