Дзіўна тонка і праўдападобна перадае Мікалай Васільевіч Гогаль атмасферу буйнога горада ў сваім творы «Неўскі праспект». Гэтая аповесць была напісана пад уражаннем Гогаля ад пражывання ў Пецярбургу і ўвайшла ў знакаміты цыкл «Пецярбургскія аповесці».
Пецярбург вачыма Н. В. Гогаля
Петербуржская жыццё Гогаля адкрывае перад ім свет вялікага горада са сваімі асаблівасцямі. Гогаль дзівіцца не толькі прыгажосцю велічных палацаў, але і існуючымі грамадскімі супярэчнасцямі і сацыяльнымі кантрастамі.
У аповесці «Неўскі праспект» пісьменнік паказаў разнастайны і супярэчлівы Пецярбург, у якім на адной вуліцы можна сустрэць і раскоша, і галечу.
Захапляючыся першапачаткова прыгажосцю і веліччу ( «Няма нічога лепш Неўскага праспекта»), аўтар паступова пераходзіць на іронію і сарказм: «О, не верце гэтаму Неўскаму праспекце!».
Гогаль нібы пачаў бачыць пасля першапачатковага прадстаўлення аб Пецярбургу. Цяпер ён бачыць гэты горад змрочным, трагічным, супярэчлівым. Але ў той жа час Пецярбург застаецца для яго велічным і ўрачыстым, ён вабіць пісьменніка, хвалюе яго ўяўленне, захапляе сваёй разнастайнасцю і сваёй разноликостью.
Гогаль бачыў надзённыя праблемы гэтага магутнага горада, востра ўспрымаў іх, падымаў іх у сваіх творах. Стаўленне пісьменніка да Пецярбурга можна ахарактарызаваць як неабыякавае, гарачае, заклапочаны.
Апісанне Неўскага праспекта ў аповесці Гогаля
Асабліва захапляе, дзівіць і дзівіць Гогаля Неўскі праспект. Менавіта ён натхніў пісьменніка на стварэнне аднайменнай аповесці. Гогаль лічыў, што Неўскі праспект у поўнай меры адлюстроўвае карціну жыцця Пецярбурга. Уся разнастайнасць пецярбуржскай жыцця нібы засяродзілася ў адным месцы, яшчэ больш падкрэсліваючы ашаламляльны сацыяльны кантраст.
Варта ўважліва прасачыць за жыццём праспекта ў розны час сутак, як стане зразумелай жыццё гараджан з іх інтарэсамі, патрэбамі, праблемамі.
так, у ранішні час праспект зусім пусты і самотны. Толькі спяшаюцца на працу збянтэжаныя працоўныя або нетаропка крочаць сонныя і важныя чыноўнікі. Толькі раннім пецярбургскім раніцай на Неўскім праспекце можна сустрэць натоўпу мурзатых хлапчукоў «з гатовымі ботамі ў руках», прыгнечаных мужыкоў, якія вядуць размовы пра капейках, непрыязным лёкаяў, кідай аб’едкі жабракам.
У 12-й гадзіне дня карціна Неўскага праспекта некалькі змяняецца. Рабочы люд ужо даўно разбегся па справах і працуе ў поце асобы. А на праспекце з’яўляюцца гувернёры, шпацыруюць са сваімі выхаванцамі. Яны «робяць набегі», у асноўным, у кандытарскія і кніжныя крамы.
У 2-3 гадзіны дня Неўскі праспект значна зменьваецца. Павольнай хадой на яго выплываюць «цудоўныя бакенбарды», «сукенкі», «капялюшыкі», «вусы, зьдзіўляе», «ножкі ў чароўных чаравічках». З з’яўленнем гэтага вытанчанага народа Неўскі праспект пачынае гуляць іншымі фарбамі. Здаецца, што ў паветры воцаряется дурманлівы атмасфера раскошы і дабрабыту, «пахне гулянні». Праспект мільгае разнастайнасцю «модных каптаноў», капялюшыкаў, хустак, парасонаў, рукавоў. Дваранская пыху і бяздзейнасць пануюць у гэты час на галоўнай вуліцы Пецярбурга.
Усё гэта разноцветье знікае да 4 гадзінах, калі праспект зноў застаецца сам-насам з сабой. Толькі зрэдку парушаюць спакой прабягае па справах швачка або метнувшийся за чымсьці шавец. Праспект нібы адпачывае перад надыходам вечара.
А ў вячэрні час на Неўскім праспекце зноў пачынаецца насычанае жыццё. Яркім святлом ўспыхваюць вячэрнія агні. Людзі бягуць па сваіх справах, спяшаюцца паспець кудысьці. Колькі разнастайных характараў можна тут сустрэць у гэты час! Зусім розныя асобы з рознымі характарамі, рознымі звычкамі, рознымі інтарэсамі … Толькі адно іх аб’ядноўвае — месца сустрэчы.
Такім чынам, Н. В. Гогаль выразна і ёміста асвятліў жыццё Пецярбурга на прыкладзе Неўскага праспекта. Аўтар, паказваючы праспект у розны час сутак, тым самым пазначыў галоўную праблему вялікага горада — сацыяльны кантраст, проціпастаўленне дабрабыту галечы, прыгажосці — пачварнасць. Таксама пісьменнік падымае яшчэ адну вечную праблему — праблему маральнасці і духоўнасці. Ці ёсць душа ў безаблічных вусах і бакенбарды?
Тэма Пецярбурга ў творах Н. В. Гогаля
Да тэмы Пецярбурга звярталіся многія паэты і пісьменнікі. У рускай літаратуры гэты горад з моманту свайго ўзнікнення успрымаўся не толькі як новая сталіца, але і як сімвал новай Расіі, сімвал яе будучыні. Аднак стаўленне да Пецярбурга ў рускай сьвядомасьці заўсёды было дваістым. Адны бачылі ў ім горды «град Пятроў», іншыя — пракляты горад, выпадкова ўзнік над воднай безданню насуперак стыхіі і розуму. А. С. Пушкін адным з першых паказаў супярэчлівы аблічча Пецярбурга, «горада пышнага, горада беднага». У паэме «Медны вершнік» паўночная сталіца, якая стала помнікам смелыя задумы вялікага імператара, адымае апошнюю надзею ў Яўгена. За параднай пышнасцю Пецярбурга хаваецца халодны, жорсткі свет чалавечага бяспраўя. Горад абыякавы да лёсу «маленькага чалавека».
Гэтая думка атрымала бліскучае развіццё ў творчасці Н. В. Гогаля. Аўтар «Носа», «Запісак вар’ята», «Неўскага праспекта», «Шынялі» стварыў мастацкі вобраз сталіцы, у якой выказана сацыяльная і маральная сутнасць горада. Гогалеўскі Пецярбург — горад жабракоў чыноўнікаў, майстравых, беднага люду — супрацьстаіць параднага бляску Неўскага праспекта. Прыгажосць галоўнай вуліцы прывідная і зманлівая. Яна не можа схаваць галечы і трагізму жыцця большай часткі горада, жудаснай выварату сталіцы. «О, не верце гэтаму Неўскаму праспекце. Усё падман, усё мара, усё не тое, чым здаецца! «- усклікае М. Гогаль. За знешняй прыбранасцю заўсёды чыста падгрэбены тратуараў Неўскага праспекта, па якім рухаюцца чароды карэт і патокі фарсістыя прыбраных мінакоў, хаваюцца пабітыя мары, страчаныя ілюзіі, скалечаныя чалавечыя лёсы. Канчае жыццё самагубствам мастак Піскароў, не вытрымаўшы сутыкнення з рэальным Пецярбургам. У горадзе, дзе цэняцца толькі багацця і чыны, дзе перамагае самаздаволеная пошласць, гіне талент яшчэ аднаго мастака — Чарткова, растрата марна свой вялікі дар, прамяняў натхненне на кашалёк, туга набіты манетамі.
Але варожага ўсё адносіцца Пецярбург да «маленькаму чалавеку». У «Цыдулках вар’ята» М. Гогаль словамі аднаго з абяздоленых герояў, чыноўніка Папрышчына, раскрывае супярэчлівасць і несправядлівасць грамадскага прылады: «Усё, што ёсць лепшага на свеце, усе дастаецца або камер-юнкерам, ці генералам». Атмасфера абыякавасці і жорсткасці зводзіць Папрышчына з розуму. Але яго свядомасць настолькі скажонае ілжывымі каштоўнасцямі Пецярбурга, што ў сваіх хваравітых марах ён бачыць сябе такім жа, як тыя, па чыёй віне даводзіцца пакутаваць бедным чыноўнікам. Папрышчын сам хоча распараджацца чалавечымі жыццямі, імкнецца патрапіць у ранг тых, каму «усё дазволена». Яго запалёны розум нараджае лад Фердынанда VIII, з якім герой атаясамляе сябе.
Не менш драматычная лёс іншага пецярбургскага жыхара — Акакія Акак’евіча Башмачкина, «вечнага тытулярнага саветніка», у якім бессэнсоўная канцылярская служба забіла ўсякую жывую думка. Адзіная мэта яго жыцця — новая шынель. Ён думае пра яе, як некаторыя людзі — пра каханне, пра сям’ю. Дзеля яе герой ідзе на пазбаўлення і напаўгалодныя існаванне. Не было чалавека больш шчаслівым Акакія Акак’евіча, калі кравец прынёс яму шынель. Але радасць апынулася нядоўгай: ноччу яго абрабавалі. Ніхто з навакольных не прымае ўдзелу ў нешчаслівым чыноўніцы. Дарэмна шукае дапамогі Башмачкин і ў «значнага твару». Самотны, адпрэчаны усімі, даведзены да адчаю, ён памірае ад прастуды. Прычына яго хваробы не холад пецярбургскай зімы, а, хутчэй, людскае абыякавасць. Злачыннае бессардэчнасць праяўляе Пецярбург і да капітана Капейкін. Грамадства апынулася чэрствым і бяздушным ў адносінах да героя Айчыннай вайны 1812 года, інваліду, лишившемуся ўсіх сродкаў да існавання.
Пецярбург Н. В. Гогаля — гэта горад, у якім фантастычнае і рэальнае знаходзяцца ў непарыўным адзінстве. Тут магчымыя самыя незвычайныя здарэння. Зніклы нос маёра Кавалёва жыве ўласным жыццём і да таго ж мае больш высокі чын, чым яго гаспадар. Усе ссунута ў свеце. Усюды пануе хаос, бурацца звыклыя ўяўленні пра дабро і зло, галоўным вартасцю становіцца не гонар, а чын. Горад здольны прынізіць чалавека да таго ўзроўню, калі ён ужо перастае заўважаць ступень свайго падзення. Пірагоў застаецца самаздаволеным, якога не бянтэжыла лупцоўкай, наладжанай яму за волокитство. В. Бялінскі пісаў: «Піскароў і Пірагоў — які кантраст. О, які сэнс схаваны гэтым кантрасце! І якое дзеянне вырабляе гэты кантраст! Піскароў і Пірагоў, адзін у магіле, другога — задаволены і шчаслівы, нават пасля няўдалага волокитства і жудасных збіцця! «Такі Пецярбург, горад» крыжоў і зорак «: лепшыя гінуць, пахабныя і абмежаваныя квітнеюць.
Вельмі дакладна прыкмячае А. Герцэн адну важную асаблівасць паўночнай сталіцы: «У лёсе Пецярбурга ёсць нешта трагічнае, змрочнае, велічнае». Гэтая думка прыходзіць на розум пры знаёмстве з творамі Н. В. Гогаля.
34626 чалавек прагледзелі гэтую старонку. Зарэгіструйся або увайдзі і даведайся колькі чалавек з тваёй школы ўжо спісалі гэта сачыненне.
/ Складанні / Гогаль Н.В. / Рознае / Тэма Пецярбурга ў творах Н. В. Гогаля
Глядзіце таксама па розных творах Гогаля:
Мы напішам выдатнае складанне па Вашым замове ўсяго за 24 гадзіны. Унікальнае складанне ў адзіным экземпляры.