Злачынства і пакаранне Радзівона Раскольнікава (паводле рамана Ф. М. Дастаеўскага «Злачынства і пакаранне»)
Раман «Злачынства і пакаранне» Ф. М. Дастаеўскага ўпершыню быў апублікаваны ў часопісе «Рускі веснік» запісы за 1866 год. Пытанні, пастаўленыя ў рамане, закранаюць сацыяльныя, этычныя і філасофскія праблемы, якія заўсёды хвалявалі пісьменніка. Гэта, перш за ўсё, пытанне аб тым, ці мае чалавек права на бунт супраць існуючага парадку рэчаў у краіне, права на карэнная змена рэчаіснасці.
З першых старонак рамана мы знаёмімся з галоўным героем — Радзівонам Раскольнікавым. Ён «быў выдатна добры сабою, з выдатнымі вачамі, Цемнарусаў, росту вышэйшага за сярэдні, тонкі, стройны», але «да таго худа апрануты, што іншы, нават і звыклы чалавек, посовестился бы днём выходзіць у такіх лахманах на вуліцу». Мы даведаемся, што Радзівон Раскольнікаў сын мешчаніна, які вырас у беднай правінцыйнай сям’і. Пасля смерці бацькі сям’я апынулася ў надзвычай гаротным становішчы. Галеча прымушае сястру Радзівона, Дуню, працаваць гувернанткай, а сам ён існуе на сціплыя грошы, дасыланыя маці, і дае прыватныя ўрокі. Але сродкаў катастрафічна не хапае, і Радзівону даводзіцца пакінуць вучобу ва ўніверсітэце. Раскольнікаў пыху (напрыклад, з-за свядомасці ўласнай перавагі, ён цураюцца іншых студэнтаў і не меў таварышаў падчас вучобы. Прозвішча героя адлюстроўвае пачатак адмаўлення або расколу. Радзівон «расколвае» таварыства на багатых і жабракоў, на рабоў і ўлада заможных. Але, з другога боку, ад прыроды Радзівон надзелены інтэлектам, ён трошкі да людскіх пакут, параніш і велікадушны. Бадзяючыся па горадзе, ён бачыць сцэны адчаю, прыніжэньня, пакуты тых, хто раздушаны безграшоўем і навакольнай рэчаіснасцю, і яны глыбока раняць яго.
Узрушаны штодзённымі абразамі, якім падвяргаюцца раздушаныя жыццём людзі, ён адчувае жах пры думцы, што ён таксама асуджаны назаўжды застацца сярод «зняважаных і абражаных», быць «пачварай дрыготкай» увогуле, мурашніку. Ён не верыць у магчымасць карэннага перабудовы жыцця і таму вырашае, што павінен любой цаной прарвацца да тых, хто мае права на свабоду дзеянняў і ўлада, галоўнае — «ўлада! Трэба ўсёй дрыготкай стварэннем і над усім мурашнікам! »
Раскольнікаў востра ўспрымае і пакуты людзей. І ў яго запаленым мозгу нараджаецца ідэя. Ён хоча праверыць, ці можна аднаму чалавеку забіць іншага, жаласнага і нікчэмнага, каб забяспечыць лепшае жыцьцё тым, хто варты шчасця? Ці можа чалавек праліць «кроў па сумлення», ўстаць «над усім мурашнікам». І вырашае, што так! Ён спрабуе ўсыпіць ўласную сумленне, угаварыць сябе самога, што яму няма ў чым раскайвацца, нават пасля зробленага. Герой пераконвае сябе, што забойства нікчэмнай, злы шкоднай старой-процентщицы не з’яўляецца злачынствам, таму што нарабаванае дапаможа пазбегнуць яго сястры ненавіснага замужжа, на якое яна вырашылася, каб дапамагчы Радзівону. Але ўсё аказваецца не так проста. Пад уплывам жывых уражанняў і чалавечых пачуццяў Радзівон пачынае ўсведамляць заганнасць сваёй канцэпцыі. Ён разумее, што фізічна ён забіў старую, а духоўна — сябе. Малюючы свайго героя, Дастаеўскі сцвярджае непарыўнасць сапраўднай чалавечнасці з сапраўды сумленным. У чалавека нельга адбіраць права быць чалавекам і жыць па-чалавечы. Страшней за ўсё — усёдазволенасць, калі чалавеку ўсё дазволена, гэта вядзе да амаральнасьці і распаду ўсіх чалавечых сувязяў. Права быць чалавекам несумяшчальна з правам ўстаць над людзьмі — гэта не свабода.
У рамане сцвярджаецца, што ажыццяўляць свае дамаганні за кошт ушчамлення інтарэсаў іншых людзей амаральна, як амаральна і не па-людску проціпастаўленне свайго шчасця ўсеагульнага, таму што за злачынствы аднаго расплачваюцца іншыя. Бесчалавечна яшчэ і таму, што злачынства вядзе да разбурэння асобы самога «пераступіць». Само злачынства не займае значнага месца ў структуры рамана. Цэнтральнай тэмай рамана становіцца пакаранне за зробленае. Атрымліваецца, што пакаранне пачалося значна раней самога злачынства. Ужо тады, рыхтуючы сябе да «спробе», Раскольнікаў ўстаў на злачынны шлях. Адной з формаў пакарання сталі мукі прачнулася сумлення і маральныя пакуты, калі ён пераканаўся, што не валодае якасцямі напалеонаўскай натуры. Яго злачынства і пагроза выкрыцця становяцца для яго сапраўдным насланнем. Радзівона пераследуюць смех старой, начныя кашмары, ланцуг выпадковасцяў. А пераслед закона ў асобе Парфірыя Пятровіча акружае героя жалезным «псіхалагічным» кольцам, імкнецца зачыніць пастку, аказваецца самым пакутлівым выпрабаваннем.
Парфіры Пятровіч — вопытны следчы, ўдумлівы і праніклівы. Яшчэ да першага выкліку падсуднага ён пастараўся знайсці і прачытаць артыкул Раскольнікава, прысвечаную «Напалеон» і «стварэнням дрыготкім». Ён знайшоў у тэорыі Радзівона і фантастычныя недарэчнасці, і шчырасць, і юную гонар, і энтузіязм, блізкая да фанатызму. Гэты сьледчы валодае тонкай інтуіцыяй, адвагай, ён утвораны, цярплівы, хітры і ашчадны. Ён глыбока пранікае ў характар мыслення суразмоўцы, акрамя таго, Парфіры Пятровіч нават некалькі спачувае Радзівону. Ён рэкамендуе Раскольнікавым з’явіцца з пакаяннем, раскаяцца, загладзіць сваю віну. Але пры ўсім гэтым, следчы не выпускае злачынца з рук, прымушае яго адчуваць сябе зацкаваным і загнаным у кут. Яго метад уздзеяння на падследнага заключаецца ў тым, каб псіхалагічна адчуваць яго і ў патрэбны момант ўмець патрапіць у яблычак, канчаткова паламаў «праціўніка». Допыты ператварыліся для Раскольнікава ў сапраўдную катаванне. Яшчэ пазней формай юрыдычнага пакарання Раскольнікава стане катарга.
Дастаеўскі абвяргае ідэю Раскольнікава аб яго праве на злачынства. Раскольнікаў разлічваў, забіўшы старую-процентщицу, палегчыць сваё становішча, выцягнуць родных з галечы, пазбавіць Дуню ад ненавіснага замужжа. А замест гэтага асудзіў сябе на бясконцыя пакуты, прымусіў пакутаваць Дуню, давёў да смерці маці. Ён хацеў даказаць сабе, што займае месца сярод «Напалеонаў», але пераканаўся, што ён і ёсць «стварэньне дрыготкая». Дастаеўскі прымушае свайго героя ўсвядоміць, што яго ўчынак амаральны. Бо ён перасягнуў не толькі праз законы, але і праз нормы маральнасці, а тэорыя незаможная.
Гэты твор можна раздрукаваць або проста пачытаць.
Вобраз Радзівона Раскольнікава ў рамане Ф.М.Дастаеўскага «Злачынства і пакаранне»
Ты сам — свой Бог, ты сам — свой блізкі,
О, будзь жа уласным Творцам,
Будзь безданню верхняй, безданню ніжняй,
Сваім пачаткам і канцом.
Д. С. Мережковского
Д. І. Пісараў пісаў: «. Раскольнікаў знаходзіцца ў такім становішчы, пры якім усе лепшыя сілы чалавека паварочваюцца супраць яго самога і залучаюць яго ў безнадзейную барацьбу з грамадствам «. Мне здаецца, што чыста вонкава Раскольнікавым рухала жаданне дапамагчы маці, сястры, Сонечке, а ўнутрана ён хацеў даказаць сабе, што ён не «стварэньне дрыготкая», а моцны і рашучы чалавек.
Рыхтуючыся да злачынства, Раскольнікаў неаднаразова думае пра тое, ці дакладная яго тэорыя; і некалькі разоў ён адракаецца ад яе. Але ўнутранае жаданне Раскольнікава адчуць сябе звышчалавекам перамагае, і ён здзяйсняе забойства. Сваё злачынства Раскольнікаў прадумвае да дробязяў, разлічвае час, колькасць крокаў ад сваёй кватэры да бабульчынага. Мы бачым ашчаднага чалавека з ледзяным сэрцам. Але ў момант забойства ён губляецца, адключаецца ад усіх прадуманых планаў, забывае аб усіх перасцярогах, аб дзьверы, якую пакідае адкрытай. Тут Дастаеўскі паказвае, што, адвярнуўшыся ад Бога, Раскольнікаў становіцца рабом д’ябальскага пачатку. І гэта злачынства Раскольнікаў здзяйсняе, рухомы д’ябальскай сілай. Я думаю, што Раскольнікаў здзейсніў сваё злачынства не для таго, каб хутка разбагацець, а для таго, каб адчуць сябе Напалеонам, які можа распараджацца жыццямі іншых людзей, у дадзены момант жыццём нікому не патрэбнай старой. І я не магу пагадзіцца з Д. І. Пісарава, які лічыў, што «ўсё сваё тэорыю Раскольнікаў пабудаваў выключна для таго, каб апраўдаць ва ўласных вачах думка аб хуткай і лёгкай нажывы. Ён адчуў жаданне звярнуцца пры першым зручным выпадку да ганебным сродках ўзбагачэння. «. Раскольнікаў перш за ўсё думаючы чалавек, і мне здаецца, што яго можна назваць «рацио», у ім гэтак жа закладзена і духоўны пачатак, як ва ўсіх іншых людзях, але ўсё ж у першую чаргу для Раскольнікава існуе «рацио», ён выбірае іншы шлях . Я лічу, што Раскольнікаў у чымсьці сапраўды не адбыўся Напалеон. Ён валодае моцным характарам, і гэта Дастаеўскі паказвае ў фінале рамана. Раскольнікаў ў душы так і ня каецца ў дасканалым ўчынак, ён не адмаўляецца ад сваёй тэорыі. На маю думку, фінал рамана не гармануе з усім папярэднім зместам. У які не адбыўся Напалеона, перакананага ў сваёй праваце, не можа паўстаць магчымасці рэабілітавацца. А Дастаеўскі ўсё ж дае яму такую магчымасць. Ён хоча паказаць чытачу, што нават Напалеон, раз ён не адбыўся, не з’яўляецца і сапраўдным забойцам. Ёсць людзі значна горш па сваіх задумах, калі гвалт дасягае велізарных памераў, а такія людзі, як Раскольнікаў, здольныя на пачуцці, маюць яшчэ не зусім перакруціў душу, яны павінны мець шанец для вяртання да нармальнага жыцця. І, можа быць, Сонечка, у якой закладзена аснова ўваскрашэння Раскольнікава, зможа накіраваць розум і душу Раскольнікава ў правільнае чалавечае рэчышча.
32253 чалавека прагледзелі гэтую старонку. Зарэгіструйся або увайдзі і даведайся колькі чалавек з тваёй школы ўжо спісалі гэта сачыненне.
Рэкамендуем эксклюзіўныя работы па гэтай тэме, якія запампоўваюцца па прынцыпе «Адно складанне ў адну школу»:
Чалавечае заўсёды непазбежна павінна перамагчы (паводле рамана «Злачынства і пакаранне» Ф. М. Дастаеўскага)
/ Складанні / Дастаеўскі Ф.М. / Злачынства і пакаранне / Вобраз Радзівона Раскольнікава ў рамане Ф.М.Дастаеўскага «Злачынства і пакаранне»
Глядзі таксама па твору «Злачынства і пакаранне»:
Мы напішам выдатнае складанне па Вашым замове ўсяго за 24 гадзіны. Унікальнае складанне ў адзіным экземпляры.