1878г, палатно, алей, 107×187 см
Дзяржаўная Траццякоўская галерэя, Масква
Асаблівы, ціхі, пагодлівы выдаўся дзень.
Велічна, прасторна раскінулася ніва спеющих збажыны, і сярод гэтага акіяна залатой жыта, нібы вартаўніка рускага багацця, ўсталі волаты-хвоі, узняўшы свае гордыя вяршыні да самага неба.
Неверагодная цішыня пануе ў пейзажы.
Здаецца, чуваць, як дыхае кожная былінка.
Да слыху далятае роўнае, павольнае дыханне поля.
Толькі шчэбет малых птушак — ластавак, над самай зямлёй пранізліва рэжучыя паветра, — парушае спакой.
У шызым марыве каля самага гарызонта тоўпяцца грамады кучевых аблокаў.
І, нягледзячы на тое, што ветрык не калыша ні адзін каласок, ні адну галінку соснаў, душа чуе — быць навальніцы.
Невыразнае стан трывогі ўзмацняе абгарэлы самотны шкілет дрэва, недарэчна і дзіка тырчыць сярод гэтай чароўнай ласкі. Можа, удар маланкі спаліў сасну?
Дзіўна і тужліва маячыць яна, нагадваючы гледачу аб выпадковасцяў, нягодах, бедах самога аўтара палатна.
Не так ідылічныя спакойны гэты ландшафт. Сур’ёзная, амаль мінорная нота складанай, цяжкай жыцця, не заўсёды яснай і постижимой, чутная ў карціне. Яе раскрывае і падтрымлівае тэма дарогі, патанулай у жыце, па якой брыдуць два падарожніка, а над імі высока, высока ў блакітным зеніце кружаць птушкі.
Мастацтва Івана Шышкіна патрабуе доўгага, ўважлівага, удумлівага разглядвання.
Тады толькі стане зразумелы той унутраны, паэтычны, далёка не просты ключ карціны. Жывапіс майстра кліча асэнсаваць сотні падрабязнасьцяў, якія прапануе мастак гледачу.
І толькі тады ты ўбачыш бяздонную глыбіню «прастаты і наіўнасці» Шышкіна. Да цябе пацягнуцца венцы палявых кветак, ты пачуеш пах дарожнага пылу, і раптам дарога адвядзе ў самую гушчу нівы — туды, у пахучае царства хлеба.
Тады стане даступны такі меладычны ціхі звон, які выдаюць мірыяды пчол і чмялёў, ты адчуеш да самай глыбіні сэрца чары сярэдняй паласы.
Сучаснікі Шышкіна, наглядзеўшыхся ўдосталь на рамантыкаў, папракалі Івана Іванавіча ў прозаизме.
Гэта вялікая памылка.
Бо паэзія бывае розная.
Гледзячы на яго «Жыта», чуеш радкі Нікіціна, Кальцова, Някрасава, Фета.
Павольна ўстаюць з-за Неаглядная далечынь гмахі хмар. (Апавяданне И.Долгополова)
Складанне: апісанне карціны І. Шышкіна "Рожь9quot;
Багацце рускай зямлі
Вялікі мастак Іван Іванавіч Шышкін увайшоў у гісторыю рускага жывапісу як стваральнік «пейзажу настрою». Ён вельмі ўмела перадаваў праз свае палотны стан прыроды і навакольнага свету. Асноўным персанажам у карцінах майстры пэндзля І. І. Шышкіна з’яўляюцца пейзажы з выявай лесу, пераважна хваёвага. У яго карцінах пасьпяваная прырода роднага краю, багацце і здабытак якія жывуць на ёй людзей. Пейзаж-карціна «Жыта», створаная спеваком рускай прыроды ў 1878 годзе, прасякнута пачуццём спакою і выканана ў яркай манеры жывапісу.
На галоўным плане карціны адкрываецца залатое поле са саспелай жытам. Гладкія каласы ужо гатовыя да збору ўраджаю і невялікія пад лёгкім подыхам ветрыку. А ў некаторых месцах, асабліва па абочыне, шмат залатых каласоў пад сваім цяжарам нахіліўся да зямлі. Лёгкае захваляваліся каласоў, як бы перадае водар паспелага ўраджаю. Там у глыбіні поля віднеюцца блакітнымі кропкамі васількі, якія незвычайна ўпрыгожваюць сабою ўвесь пейзаж. На пярэднім плане карціны бярэ свой пачатак звілістая палявая дарога. Па ёй не вельмі часта ездзяць, вялікая яе частка зарасла палявой травой, яе ўпрыгожваюць белыя рамонкі. Яна, выгінаючыся, сыходзіць удалячынь ўглыб поля.
На багатым жытнім полі, уздоўж звілістай дарогі стаяць магутныя сосны-вартаўніка. Мохнатая галіна старой хвоі справа вельмі нізка навісае над жытам. З аднаго боку яна зусім без галінак, мабыць многія гады адчувала на сабе ўплыў халоднага паўночнага ветру. А дрэвы злева перадаюць у паўнаце разнастайнасць сваіх вопраткі: ад самой пышнай формы, цалкам апранутай галінкамі да цалкам голай хвоі, ад якой застаўся толькі ствол. У небе, над хвоямі-волатамі танчаць свой выдатны танец, палявыя птушкі, атрымліваючы асалоду ад цудоўным цёплым днём. Над імі слізгаюць па небе лёгкія паветраныя аблокі. І там, у глыбіні карціны, на яе самым далёкім плане віднеюцца хмаркі, магчыма, збіраецца навальніца і хутка пральецца цёплы летні дожджык.
Карціна напоўнена высокім пачуццём любові да роднага краю і яго прыродзе. Яна перадае гледачу гэта пачуццё і дорыць асалоду выдатным тварэннем вялікага майстра пэндзля.
Мы ў Фэйсбуку
"сезоны года" — гэта часопіс аб прыродзе, культуры і навакольным свеце.
Матэрыялы можна выкарыстоўваць для азнаямлення дзяцей з прыродай, у дапамогу школьнікам, у рабоце выхавальніка і настаўнікі.