складанне икмэк

— балаларнын еў Буэ узлэштергэн белем хәм кунекмэлэрен ачыклау; авазларны дорес эйтулэренэ, сузгэ ижек — Аваза аналізы ясауларына граматык яктан дорес, тулы жомлэ тозулэренэ ирешу;

— Уку, Язу кунекмэлэрен ныгыту, дорес һәм Матуру сойләмгэ омтылыш, белем алуга телэк тудыру;

— Актаныш турында белемнэрен ныгыту, Туган якка мэхэббэт тэрбиялэу.

курсэту матэрыялы: «Актаныш буйлап сэяхэт», «Кошларны агачка кундыр» презентациялэре; хикэя сойлэу очен терэк схема; Дыдактыкі уен: «Кубэлэкне чэчэккэ кундыр»,

Тарацця матэрыялы: хэреф кассасы, табышмаклар, саннар, хэрефлэр, Аваза схемасы тозу очен тугэрэклэр.

Тэрбияченен эзерлеге: курсэтмэлелеклэр, Тарацця материаллары булдыру, прэзентацыя эшлэу.

Балалар БелЭн эзерлек: Актаныш турында, куренекле кешелэре турында энгэмэлэр уткэру, раён музеяў, Актанышнын истәлекле урыннарына сэяхәт ясау.

(Шогыльгэ гэтыя-энилэр дэ чакырыла)

Лагапед: Кадерле балалар, хормэтле гэтыя — энилэр, килгэн кунаклар!

Буген безнен торкемебездэ ЗУР бэйрэм. Лагапед торкеме повязяў эшенэ йомгак ясый. Балалар шатлыкларын сезнен БелЭн дэ уртаклашалар.

Сихри Матуру минем Туган ягым,

Агыйделе узе ні тора?

Таў башында гузэл Актанышым

Голбакчадай балкып утыра.

Актанышым — ак илем,

Аккошлы Туган жирем!

Лагапед: Актаныш тобэге турында берсеннэн Берс мавыктыргыч риваятьлэр йори. Актаныш кайчандыр аккошлар глеі булган.Ә аккошлар — табигатьнен йозек кашы. 300 еллык тарихы булган Актанышыбыз БелЭн без чиксез горурланабыз. Актанышны буген ботен Татарстан таный.

«Актаныш буйлап сэяхэт» слайдлары курсэтелэ.

Изге хислэр йорэгемдэ.

Ак илкэем, Актанышым

Бэхетле мін синдэ генэ.

Кінлі Агыйдел куген.

Актанышым — ак илем,

Аккошлы Туган жирем.

Кузлэрнен явын ала,

Килгэннэр танга кала.

Районнын данын кутэрэ

Туган жирем чып — чын татараў глеі,

Исеменэ аклык кушылган.

Актаныштай иркен кунелемэ,

Ак чишмэлэр койган шушыннан.

Ак каеннар, аккош иленэ.

Шатлык — куанычлар шашып бии,

Сагыну — сагыш тулган кунелгэ.

Сафлык телим Агыйделгэ.

Іман Нуры, шохрэт инсен

Актанышнын повязяў Моны бар,

Тандэм кояш сибэ нурларын,

Китсэм дэ мін Кайсы якка гына,

Актанышка кайт юлларым.

Жыр чишмэсе, икмэк илем,

Синэн БелЭн бергэ — бергэ,

Утсен Гамер юлларым.

1. «Аваза Кайда?» — уены. Актаныш БелЭн чиктәш раён исемнэрендэ да Аваза сузлэрдэ Кайда икэн?

Актаныш, мослы, бакалеі, Минзэлэ, Краснокама, крамзолі.

2. «Тиешле хэрефне кутэр» — уены. Туган ягыбыз жэй житсэ, чэчэклэргэ кумелэ. Актаныш нинди Індзе? (Чэчэкле)

Чэчэклэрдэ з, з, ш авазларының кайсылары бар икэн? Тиешле хэрефне кутэрегез:

— тузганак, Кашкар, ружа, миләушэ, Ясмін, гладыёлус, умырзая, рамонак, энже, флоксы.

3. «Сузнен Аваза схемасын тозе» — уены.

Актаныш сузенен авазлар схемасын тозергэ Хэм кисмэ хэрефлэр БелЭн язарга.

4. Энилэргэ уен: «Кубэлэкне чэчэккэ кундыр».

Кубэлэклэргэ язылган сорауларга жавап бирергэ:

— Актанышта нинди миллэт халыклары яши? (Татараў, Мары, рус)

— Актанышка ничэ яшь? (300яшь)

— Актаныш чишмэлэре нинди исемнэр йортэ? ( «Хэмит», «Мэликэ», «Жидегэн», «Изгелэр»)

— Актаныш урамнарының исемнэрен эйт (Г.Тукай, М.Жэлил, Бакча, х.б.)

— Районыбызда нинди елгалар бар? (Сон, Ык, Агыйдел)

— Актаныштан чыккан беренче прэзідэнт кім вул? (М.Шэймиев)

— Районыбыздан чыккан шэхеслэрдэн кемнэрне белэсен? (А.Авзалова, Нур Баян, Г.Авзал, И.Закиров, .Басыйров, х.б)

5. «Кошларны агачларга кундыр» — уены. Актаныш урманнарында, кырларында БІК куп кошлар яши. Менэ Алар: (слайдлар кулланыла)

— карга, аккош, сандугач, Тургай, тукран, Пракладзена, сыерчык, сандугач, куке, карлыгач.

— ижек Саны буенча кошларны агачларның тиешле ботакларына кундырырга.

6. «Кошлар исемнэрен язып Бетер» — уены.

— к_ _ _ _, а_ _ _ _, санд_ _ _ _, ту_ _ _ _, ту_ _ _ _, т_ _ _ _,

сые_ _ _ _, санд_ _ _ _, карл_ _ _ _, чы_ _ _ _

7. «Табышмакларнын жавабын ТАП!» — уены. Табышмакларны укып жавапларын тапсагыз Актаныш урманнарында яшэуче жэнлеклэрне белерсез:

Бозаулар эзли (буры)

— Жэен соры, кышын ак,

Ана Шулаев яхшырак (куян)

— Урманда яшэуче дунгыз (кабан дунгызы)

— Зур гэудэле — ат тугел,

Могезле — сыер тугел,

Улэннэр ашый (поши)

Корсак Асты чуар,

Хэйлэсе куп торле (сэнсе)

8. Терэк схема ярдэмендэ Актаныш турында хикэя сойлэу.

— Актанышны ні очен яратасыз? (Балаларнын жаваплары тынлана)

9. Актаныш — Туган жирем. — жомлэсен эйтеп яздыру.

Кумэк жыр: «Актанышым», М.Андерьянова сузлэре Хэм музыкасы.

Пасведчанне аб рэгістрацыі сродку масавай інфармацыі ЭЛ №ФС77-69741 ад 5 мая 2017 г.

складанне икмэк

Татараў электрон китапханәсе

Татарская электронная бібліятэка

Заснавана 12 мая 2006 г.

з адкрытых крыніц

і дасланыя аўтарамі.

кантакт

пошук

дадаць кнігу

У абранае

рэдкія выданні

Татарскія.

крымскія татары

татарскія сайты

бібліятэкі

архіў

падпіска

банеры

Вясёлыя прыказкі і загадкі

Халык авыз иҗатын җыю, Аны төз # 119 ;, тәртипкә салуда Нәкый ага Исәнбәт падглядаць ЗУР хезмәт куйды. Бу өлкәдә вул балаларны ды онытмады. Аның Халык авыз иҗатының иң г # 119; зәл энҗеләреннән төзелгән ике китабын ( «Нәниләр шатлана», «Балалар дөньясы») балалар БІК сөенеп Кабул итте.

«Бу җыентыкта, — ды Нәкый ага Исәнбәт, — укучы балалар арасыннан җыеп алынган һәм темасы белән дә балалар тормышыннан алынып, сурәтлекләре белән дә Алар яраткан мәкаль һәм табышмаклар сайланды».

1. ТАБЫШМАК НІ УЛ ?.

2. ТАБЫШМАКЛАР, Замай ҺӘМ ТОРМЫШ.

5. ЯҢА ТАБЫШМАК ЧЫГАРУ.

ЮНЬЛЕ балю ҺӘМ ЮНЬСЕЗ-ИГЕЛЕКСЕЗ БАЛАЛАР.

АТА Балас БУЛУ, АТАГА ЛАЕКЛЫ БУЛЫП # 118; СҮ.

ХАКЛЫК, ДӨРЕСЛЕК, ЯЛГАН.

БЕЛЕМ-ГЫЙЛЕМ, Уку-Язу, Галімаў-НАДАННАР ТУРЫНДА.

УКЫГАН БЕЛӘН УКЫМАГАН кэшы.

Галімаў БЕЛӘН нада.

Кэшы, АНЫҢ РУХИ ЙӨЗЕ, ХОЛЫК-КЫЛЫКЛАР.

МАКТАНУ, Алдан ШАПЫРЫНУ.

ИРКӘЛЕК, КЫЛАНЧЫКЛЫК, НӘЗБЕРЕКЛЕК, ВАКЧЫЛЛЫК, ХОЛЫКСЫЗЛЫК.

ІЛ, Туга ҖИР, вата.

Сабантуй, МӘЙДАН, УЕННАР.

АБЫНУ-СӨРТЕН # 118 ;, ХАТАЛЫК, ЯЛГЫШЛЫК.

Кэшы ҺӘМ КЕШЕНЕ Тану, АРАЛАШУ.

Кэшы БЕЛӘН кэшы АЕРМАСЫ.

ТАПКЫР ҖАВАПЛЫ ТАБЫШМАКЛАР.

ҖЫРЛЫ-ҖАВАПЛЫ БОРЫНГЫ Бер-ИКЕ ТАБЫШМАК.

Алай ды балалар бу авыз иҗатының Кайсы төрен да # 119; брәк яраталар соң. «Әйт әле сін миңа: менә сін # 119; зең ничә җыр беләсең? »Дигән сорауга Каршэна:« Һу, минме? Мін көн Буэ җырлатсаң ды туктамам », — дып сөйләшәләр. Җырлый белмәгән, җыр яратмаган балю, белмим, дөньяда бар микән? Җырлау вул әле, кім әйтмешли, бәлки табигатьнең # 119; зеннән, тумыштан ук килә торгандыр. Тавык тая җырлый, диләр. Індзе бәетне әйтсәң, Аны кім яратмый? Элекке булган сугыш хәлләре Які бәла-Казале # 119; лем-җитемнәр турында дисеңме. Әйтсеннәр генә пайшоў әле. Бәетнең аның һәрберсенең # 119; в е көе дә бар біт. Хәер, Аны хәзер әйтә бел # 119; челәр дә сирәккә калды шул Індзе. Ә менә әкиятләрне әйтсәң! Аны тыңлар өчен балю төн Буэ мендәрдән башын калкытып, да # 119; зләрен тасрайтып йокламый ятарга ды рыза. Такмак-такмазага китсә, Аларых Індзе балалар уен-көлкесе. Індзе тагын табышмак табышырга дисәң, кіч яткач, балалар да # 119; пме зиһеннәрен, хыялларын шуңа сарыф итмиләр! «Тап табышмак, Табага ябышмак!»

Ерак китмим, # 119; земнең балю чагымнан Алыпов сезгә мін шуны әйтә Алам. Минем 12 яшемнән дуброўка бер дәфтәрем бар. Анда мін сызгалап «ясаган» ниндидер паравоз сурәтләре арасында біт-біт мәкаль, табышмаклар язылган. Алар ишеткәннән-белгәннән җыелганнар. Ні дып җыйдым икән соң мін аларны? Әнә шул, табышмакны кешедән да # 119; брәк белгәнеңне да # 119; рсәтәсе килгәндер, да # 119; брәк әйтәсе килгәндер. Ә мәкальләр Шунде тапкыр, Шунде тирән мәгънәле, оста әйтеләләр, мін. сиңа, әйтим, аларны онытмас өчен # 119; зеңә язып куясы килгәндер. Хәтеремдә: миң аларны кат-кат укып ләззәтләнә ідзем, # 119; земнең дә Шунде тапкыр, акыллы мәкальләрне Олы кешеләр кебек з # 119; в е арасына кыстырып җибәрәсем килә пайшоў.

Билгеле, вул мәкальләрне башка балалар ды миннән кім яратмыйлар. Мәсәлән, минем шкафымда Монна 30-40 еллар элек балалар кулы белән язылган Шунде әллә нихәтле мәкаль, табышмак һәм әкият дәфтәрләре әле дә саклана. Аларны язучылар Індзе картайганнардыр һәм # 119; зләренең бу эшләрен онытканнардыр да. Ләкин яшь чакларында Алар Моны ничек яратып җыйганлыклары эшләреннән # 119; да да # 119; ренеп тора.

Мін, мәсәлән, мәкальләрне кечкенә Нәкыш булганда җыя башлаган ідзем, Нәкый абзый булгач тая туктамадым, менә Індзе Нәкый бабай булгач тая авыз иҗатының әле һаман ды ишеткән Берэні җыям, яратып җыям. Кулымда җыелган Шунде 50 меңләгән мәкаль һәм ничә меңнәрчә табышмак арасыннан балаларга карата булганнарын, # 119; зем дә балю чагымда яратканнарымны менә бу кечкенә җыентыкка сайлап керттем. Аларның да # 119; пчелеге укучы балалар арасыннан җыелды Які темасы белән балалар тормышыннан алынып, сурәтлелекләре белән дә Алар яраткан мәкаль, табышмаклар сайланды. Чөнки балалар, әйтелеше дә, мәгънәсе дә # 119; зләренә Матуру һәм кызыклы тоелган мәкаль-табышмакларны яраталар.

Ләкин мәкальләрнең да # 119; пчелеге Алай турыдан-туры бер мәгънә белән генә әйтелми, бәлки табигатьтән Які тормыштан алынган берәр # 119; рнәк булырлык Місаіл астында читләтеп, астыртын ишарәле икенче бер мәгънә белән суктырып әйтеләләр. Мәсәлән: «Бака ды бакылдамый торсам, ярылам дзі икән» дисәк, бу ды мәкаль. Без бая «Сыйлы көнең сыер белән» дигәндә, сыерны да # 119; здә тотып, ягъни сыерның # 119; зе, аның файдасы турында әйткән идек. Ә бу мәкальне нәрсә турында әйтәбез? Баканың # 119; зе турында гынамы? Т # 119; Гел. Аны нинди урында әйтәбез? Берәр бака да # 119; ле турында з # 119; в е баргандамы? Анысы ды т # ​​119; Гел. Без бу мәкальне авызында з # 119; в е Торма Торгау бакылдык кэшы турында, аңа карата Місаіл урынында китереп әйтәбез. Әйтик, хәзер генә бер җирдә без берничә малая җыелдык тая берәр җиргә барып качыш уйнарга киңәштек, ды. Әйдәгез, ындырга барабыз дигән генә идек, каршыбызга тыкрыктан брыгадзір абый килеп чыкты. Вул: Кая чаптыгыз бола? »Дияргә өлгермәде, арадан бер малая безнөң сернымі аңа әйтте дә Салда, ды. Брыгадзір шундук безнең юлга аркылы төште: «Юк, ды, Анда кереп көшел таптап йөрмәгез!» Ды бу. Без Індзе хәзер аңа ялынабыз, «Юк, абый, без беләбез іч, көшел таптамабыз» дып тә карыйбыз. Юк, брыгадзір, безгә Анда кермәскә кушып, юлына Кіці. Індзе без нишлибез? Безнең План җимергән бу такылдык малайга хәзер нәрсә дып әйтергә калды? Аның авызына сугып җибәреп булмый біт. Шунде безнең арадан бер өлкәнрәгебез аңа карап башын селкеп тора ды • әйтә сала: шул-шул, ды, «Бака ды бакылдамый торсам, ярылам, дигән» біт дзі. Ягъни, малайның # 119; в е телен тыя алмавына бака белән Місаіл суктыра. Әйтәсе дә Юк, малайга бу Місаіл аның авызына сугудан ды катырак Які аңа «бака» дып кушамат кушудан ды яманрак килеп ця. Мәкальнең з # 119; згә Ям һәм куәт Бір # 119; көче әнә Шулаев # 119; в е урынына мач килеп төш # 119; белән ачыла. Димәк, да # 119; пчелек мәкальләр тәҗрибә һәм дәлил булу белән бергә, Алар шигъри сурәтле бер Місаіл урынында әйтеп йөртеләләр икән. Без аларның менә Шунде да # 119; чермә һәм астыртын мәгънәле булганнарын икенчел мәгънәле мәкальләр дып әйтә алабыз. Які бер малая берәр эштә Алдан шапырынып тая соңыннан эшен булдыра алмыйча көлкегә дуброўка булсын, ды. Билгеле Індзе, иптәшләре хәзер бу малайның Бушкоў мактануын Фаш итәләр: шул-шул, — диләр, — «Алдан кычкырган да # 119; кенең башы Ярыла» шул. «Мактанчыкның арты ачык», «# 118; зеңне # 119; зең мактама, сіне кэшы мактасын! »Дып, юкка гына әйтмәгәннәр Аны. дигәндәй мәкальләр әйтәләр. Арадан малайны яклаучылар ды табыла; -Ташлагыз, егетләр, — диләр. — «Д # 119; рт аяклы хайван ды сөртенә, — дып, аның бу хатасы очраклы булуын мәкаль белән әйтеп, төзәләчәгенә Ваўчкоў калдыралар. Які малая # 119; зе Шулаев дып әйтеп, # 119; в е гаебен өстенә ала. Да # 119; рәсез, мәкальләр я беренчел, я икенчел мәгънә белән шигъри # 119; рнәк итеп китереп әйтеләләр.

Әле без Монд мәкальләрнең бары цік башка төр авыз иҗатыннан төп аермасы һәм # 119; в е билгеләмәсе хакында гына сөйләштек. Әмма мәкальләрнең ничек килеп чыгулары, аның борынгылыгы, шигъри # 119; зенчәлекләре, хикмәте һәм җәмгыятьчел-тәрбияви ролі, әһәмиятләре хакында бу кечкенә мәкаләдә тукталып булмый. Шулаев булгач, «Бу әле Балас, мичтә Ята Анас». Вул кызык һәм әһәмиятле яклары турында мін «Татараў Халык мәкальләре» дигән китабымның з # 119; в е башында киң тукталган ідзем. Кызыксынган укучыларыма Анан укып карарга киңәш бирәм.

Табышмакларны балаларның Кайсы гына әйтми дә, Кайсы гына Аны табарга яратмый? Тагын әле вул табышмакларның нинди кызык әйтелеп, нинди сәер булып ишетелә торганнары ды Юк? Әйтик, менә Шунде бер табышмак:

Бикле хлеў эчендә.

Вул нинди һәт эчендә һәт икән, вул нинди һәт Кәләмән икән? Вул Анда кат-кат сарайларга бикләп куелган нинди Кыз икән? Чынлап тая бу табышмакны табу өчен ничә кат яшерен һәм Серл бикләрне ачып керергә кирәк. Нәрсә соң бу? Бумы? Бу — чикләвек. Чикләвекне Ашар өчен дә башта Аны табарга, аның кабыгын ватарга, Ганна кишәнкесен ачарга кирәк, аннары соң гына сін аның төшен табасың, да # 119; рәсең һәм ашарлык таза булса, ашый аласың. Аның төше дә Шулаев кат-кат кабыклар эченә яшерелгән. Аның табышмагын табу өчен дә Шулаев әкият Батыр кебек озак юлга чыгарга, аның кат-кат яшерен бикле сарайларын ватып керергә кирәк. Шул д # 119; рт юллык кечкенә табышмак таптыру өчен безне нинди кызыклы, нинди кыю юлларга чакыра. Сін хыялларың белән ниндидер тылсымнар патшасы һәт Кәләмән сарайларын эзләп барасың, сиңа бирелгән Матуру сурәтләмә # 119; зенең охшашлык җебе буенча сіне очырта, сін бара торгач шул җепнең очын югалтсаң, табышмакның җавабын һич табалмыйсың. Індзе сін бу табышмакны әйт # 119; ченең # 119; зеннән ярдәм сорарга каласың. «Нәрсә затыннан?» Дып сорыйсың, вул сиңа «затын» әйтә, «# 119; семлек» ды. # 118; семлек? Нинди # 119; семлек икән? Ләкин # 119; семлек мільён төрле. # 118; зе бер Урман. Андагы һәт Кәләмән хляве Кайсы булыр? Нинди Білзе буенча барырга? Бу Білзе табышмакның # 119; зендә әйтеп бирелгән біт: «һәт һәт эчендә» һәм «бикле хлеў эчендә» дигән. Димәк, бу кат-кат кабыклы һәм бикле # 119; семлек. Безгә кадерле әйбере дә шул БІК эчендә. Сіне шул охшашлык очыртып бара һәм сін ахырында вул тылсымлы чикләвекне килеп таптың, Сара ватып кердең дә төшен кулыңа эләктердең!

Шушы мисалдан табышмакның нәрсәгә корылганын ды БІК яхшы да # 119; рэп була. Димәк, әйберләр арасында охшашлык бар һәм бу охшашлыклар арасында бер-берсенә уртаклык бар. Менә шул бер әйбернең уртак охшашлыгы Які уртак билгесе аша икенчесен табарга кирәк. Моның өчен ут кебек зиһен йөгереклеге кирәк. Димәк, табышмак # 119; зе кечкенә булса ды эче төш кенә. Аның шул төшен табу кызыклы. Төше сиңа максат итеп бирелгән, уртак охшашлык билгесе бирелгән. Табу синең кулыңда. Цік моның өчен синең хыялың бай һәм җитез булсын ды зиһенең йөгерек булсын.

Шулаев килә торгач, без дә хәзер төп соравыбызга килеп җиттек. Нәрсә соң вул табышмак?

Гадәттә берничә кэшы арасында зиһен-хыял # 119; ткенлеген сынашып зәвык ачу өчен, Халык телендә да # 119; черелмә мәгънәдә әйтелеп йөргән кыска гына шигъри сөйләм белән ике нәрсәдән берсенең охшашын әйтеп икенчесен табуга, я булмаса астыртын Сорано биреп, шуңа Каршэна тапкыр җавап алуга, Які кара исәп белән берәр четерекле арыфметыка мәсьәлә чиш # 119; гә һәм башваткычларга табышмак диләр.

Бу Індзе казахтагы «җомбак», башкорттагы «йомак» з # 119; зләренә туры килә. Шулаев булса ды, Татарстанда да # 119; п районнарда Індзе «җомак» з # 119; Зэн белмиләр. Һәм табышмакларның # 119; зләрендә дә да # 119; брәк «табышмак» атамасы йөртел # 119; ен да # 119; рәбез: «Тап табышмак: Табага ябышмак», «Эче куыш, тышы таш, табышмагым орчык баш», «Табышмакта бер чокыр, бер чокырда мең чокыр »һ.б.

Табышмаклар хәзер цік юаныч әйбере булып, зиһен сынашуга һәм, шул ук вакытта, бирелгән сурәтләмәсе аркылы нәфислек тойгысын канәгатьләндер # 119; гә хезмәт итәләр. Зурларга караганда, Аны да # 119; брәк балалар һәм яшьләр арасында яратып әйтәләр. Педагогікі әһәмияте ЗУР булганлыктан, аларның башлангыч дәреслекләрдә һәм мәктәпләрдә тәрбия чараларыннан Берс итеп тә кулланылуын да # 119; рәбез.

Ләкин элекке заманнарда табышмакларның ролі болар белән генә чикләнеп калмыйча, тагын ды киңрәк, тагын ды катлаулырак булган һәм Аны әйтеш # 119; яшьләр арасында ды җитди бер эш, хәтта изге бер йола итеп каралган.

Элек табышмаклар исламга кадәрге борынгы мәҗ # 119; сі культлар белән бәйләнешле булган. Бездә хәзер аның бу культлык ролі да # 119; птән югалган. Русларда ды Юк. Ләкин, башка да # 119; п кенә халыкларның тормыш, көнк # 119; решләрендә әле бу гадәтнең сакланганын ачык да # 119; рергә мөмкин булган. Мәсәлән; удмуртларда әле да # 119; птән т # 119; Гел генә елның аерым вакытларында табышмак табышу йоласы булган: көз көне Кыр эшләре беткәч, яз башынача, бигрәк тә нә # 119; рүз (каляды) вакытында, өйләрдә аерым рәвештә «табышмак кичләре» # 119; ткәрелә Торгау булган, табышмаклар ды тэматык цикллар буенча сайлап әйтелгән.

Әйберләрне охшаш яклары буенча теркә # 119; һәм аларны бер-берсенә чагыштырып Тану — кешенең дөнья һәм табигатьне Тану, белем Казані юлларының Берс вул. Әле фән һәм тэхніка БІК т # 119; бән Торгау борынгы заманнарда табышмаклар, сәнгать әсәрләре булулары белән бер # 119; да вакытта, белем-хикмәт һәм сынамыш әйбере булып тая йөргәннәр.

Шуның өчен дә борынга киткән саен табышмакларның форма ягыннан озынрак һәм теземлерәк булып, мәгънә сурәтчәләре ягыннан ды катлаулырак була барганын да # 119; рәбез. Аларны бер ишет # 119; дә хәтергә Алыпов, Шулаев ук җавабын ды табып, тезмә рәвештә әйтә бел # 119; йола итеп тотылган. Шуның өчен дә табышмакны чишә бел # 119; гади юаныч әйбере итеп кенә каралмыйча, бәлки егетнең, кызның акыл ягыннан пешеп җиткәнлегенә сына булып тая хезмәт иткән. Шуңа карап егетләрне өйләндер # 119 ;, хөкем вакытында # 119; лемнән коткару кебек йолалар да. булганлыгына Халык әкиятләрендә җитәрлек Місаіл табып була.

Табышмакларның пазове заманнардан бирле чыгарылып, әйтелә килгәнен # 119; зләреннән # 119; да да # 119; рэп була. Мәсәлән, борынгы да # 119; чмә тормышның һәм хайван асраучылыкның әле булса кайбер табышмакларда чагылганын да # 119; рэп була. Мәсәлән, елга турындагы табышмакта:

Да # 119; ч з # 119; зе Монд да # 119; чеп барган глей дигән мәгънәдә. Да # 119; чнең озын булып сузылып бара елга белән тиңләштерелгән. Шулаев ук, «Аръякта ды мең елкы, бирьякта ды мең елкы» (каш) һәм «Ялан # 119; лчәмәгән, сарыклары санамаган, көт # 119; чосе мөгезле »(да # 119; да, ай, йолдызлар) дигән табышмакларда ды борынгы хайван асраучылык эзләрен да # 119; рэп була.

Шулаев ук табышмакларда феадалізм-коллык заманнарының чагылышын ды да # 119; рэп була. Мәсәлән, «Т # 119; рдә д # 119; ртәү утыра т # 119; рәмен дып, ишек төбендә икә # 119; тора # 119; лмәмен дып »(тәрәзә һәм ишек яңаклары турында); «Ишек артында Білэам бәйлә # 119; ле кол ятар» (себерке турында) дигән табышмакларда т # 119; рәләр һәм колларның урыны БІК ачык чагыла. Монд табышмаклар БІК да # 119; п.

Ләкин табышмаклар, да # 119; бесенчә, авыл җирләрендә туып, авылда сакланган. Шуңа да # 119; рә игенченең дөнья һәм табигатьне ничек төшен # 119; е, аның көнк # 119; рашэ табышмакларда реалистик пэўны сурәтләр тапкан. Аның җир сөр # 119; е дә, йорт-җире дә бөтен ВАК детальләренә хәтле чагыла, аның белән дә калмыйча, җир-к # 119; да төзелешен, һәм гомумән табигатьне Тану, да # 119; бесенчә, турыдан-туры # 119; в е тирәсендәге әйберләр белән бәйләнештә алына: «Өй т # 119; бәсендә саплы ч # 119; меч, — саескан», «Киштә башында ярты икмәк, — ай», «Бастырыгы озын, көлтәсе кыска, — саескан» һ. б. Без авыл кешесенең хәзерге чынбарлыгы чагылуы белән беррәттән, авыз иҗатының саклану сәләте көчле булуы аркасында, # 119; ткән чорның көнк # 119; Рэш һәм төшенчәләрен, гаилә катлавын, каенана, каената идарәсен һәм элекке авылның патриархаль көнк # 119; решенең чагылышын ды кайбер табышмакларда очрата алабыз.

Билгеле, шәһәр тормышы ды табышмакларда чагылмыйча калмаган. Мәсәлән, сәгать турындагы табышмакта: «# 118; зем бистә бикәсе, минем эшемне кім эшләсе» дып, эшне бистәчә сәгать белән йөрт # 119; әйтелә.

Шулар белән бергә, без б # 119; генге көнк # 119; рашэньне чагылдырган яңа нама табышмакларының барлыкка кіл # 119; ләрен дә да # 119; рәбез. Яңа табышмакларның ясалуы, яңа җырлардагы шикелле, ике Ваўчкоў белән бара: бер төрлеләре элекке табышмакларның калыпла рын саклап, кайбер з # 119; зләрен алыштырып, социалистик эчтәлек Керт # 119; Юлы белән ясалалар. Мәсәлән, тәрәзә турындагы элекке табышмакта: «Аркылы ды торкылы Сәпи агай ындыры» дып әйтелгән булса, хәзер шуның: «Аркылы ды торкылы безнең калгас ындыры» дигән әйтелеше бар. Икенче төрлеләре яңа чыгарылган табышмаклар; Алар да # 119; брәк хәзерге техниканы, машиначылыкны чагылдыралар. Аэраплан, камбайн, трактар ​​шикеллеләр турындагы табышмаклар шундыйлардан.

Мәгәр тормыш дигәнең дә БІК усал, хәйләкәр нәрсә біт. Вул сиңа, Балтачы Габдрахман абзый кебек, Гел әзер чиләккә әзер капкач тоттырып, шуны гына каплатып Торма. Дөнья көн саен бер яңалык тудыра, пазове сорауга яңа җавап табып кына тора.

Менә сезгә кызыклы бер Місаіл: 1967 нче елны «Яшь ленинчы» газетасы берничә табышмак язып, балалардан шуның җавабын сораган пайшоў. Шул табышмакларның Берс бу:

Да # 119; рәсез, бу катлаулы, өч сораулы табышмак. Бу «өч авызлы чиләк» нең өчесен дә рэдакцыя, # 119; зе Алдан ук белгән, билгеләгән җавапларны аласы килгән. Балаларны әйтсәк, Алар Індзе, билгеле табышмак дигәндә ап итеп торалар. Төрле яктан, әллә кайлардан җавапларны яудыралар гына. Мін, фальклор җыючы буларак, бу табышмакка биргән җавапларны редакциядән сорап Алыпов, танышып чыктым. Һәр өч сорауны өчкә аерып әйткәндә, җаваплары менә ничек килеп чыга:

Тэхніка-машына әйберләреннән Алыпов җавап табучыларныкы: «Ровар; машына; цягнік; хәтта телефоннан шалтырату! »(Дөрес т # 119; гелмени? Анда ды з # 119; з« аяксыз йөгерә »іч?)

Санап карагыз, бер табышмакка ничә җавап!

Җаваплар: табигать буенча: «Җил; кар; буран; туза; җәя # 119; ле (себертмә) буран; Йон ».

Тэхніка-машына әйберләре буенча: «ракета; җирнең ясалма юлдашы (спадарожнік) ».

Җавапларны Алыпов карагыз. Минемчә, бер # 119; да дәрәҗәдә булмаса ды, аларның Берс дә ялгышка чыгарып булмый, Алар БІК уйлап, зиһенне йөртеп табылганнар. Һәркайсыныкы сорауга урынлы җавап кебек.

Алай булгач, һәр табышмакның # 119; в е җавабы бер генә була дигән з # 119; зебез Кайда калды? Һәркем # 119; зенчә биреп, # 119; зенекен дөрескә чыгара Торгау булгач, аның табышмак булуыннан ні кала!

бу # 119; зе пазове табышмак. Шулаев булгач, элеккеләр аның җавабын нәрсә дигәннәр, шуны карыйк. Хуҗа Бәдигъ җыентыгында һәм Анан алдагы җыентыкларда бу өч сорауга «су, җил, таш» дып җавап бирелгән. Димәк, табышмак бары цік табигатьтә булган әйбер затыннан итеп каралган, җавапны ды шуңа карап биргәннәр. Хәзерге балаларның ды табигать буенча биргән җавапларында без Шунде ук җавапларны да # 119; п да # 119; рәбез. Да # 119; рәсез, чиләк # 119; в е капкачын тәгәрәп таба. Табышмакның # 119; в е закончалыгы бар. Індзе хәзерге парашут, тэлефон, ракета кебек җавапларга килсәк, элекке заманнарда бу нәрсәләр тормышта # 119; зләре # 119; да булмагач, табигый, андый җаваплар ды булмаган. Алар соралмаган так, да # 119; здә дә тотылмаган. Хәзер шул ук табышмакка б # 119; ген төрле да # 119; злектән төрле җавап килеп чыга икән, бу Індзе нама һәм тормыш, культура # 119; сеше, # 119; згәрешләре китереп чыгарган хәл. Шулаев итеп, асылда табышмакның җаваплары төптә бер нәрсәгә кайт Які бер тирәгәрәк җыела.

Ягъни, сораулар табигать буенча куелса, һаман бер төрлерәк җаваплар. Тэхніка, машына Які мәгънәви нәрсәләр соралма — шуңа карап икенче төрдәге җаваплар. Да # 119; рәсең, бу җаваплар төрле булса ды, аларда закончалык бар.

Тагын бер Місаіл: «Өй әйләнә кыл дилбегә». Җавабы: — м # 119; да — авыл өйләрендә сцяна б # 119; рәнәсе арасына салына. Ә менә шәһәр балалары арасында шул ук табышмак әйтелсә, аңа Алар электр чыбыгы »дып җавап бирәләр. Табышмакны әйт # 119; че ата-аналар авылдан да # 119; чкәндә, бу табышмакны ды Алыпов килгән һәм балаларына әйткән булырлар. Ләкин шәһәр балалары Агач өйнең төзелешен белми. Менә шуннан кичәге «м # 119; да» б # 119; ген «электр чыбыгы» на әверелде, ягъни, табышмак ике җаваплы булды. Әмма Аны табучы шәһәр малая өчен вул барыбер бер генә җаваплы табышмак.

Димәк, бер табышмактан бер генә җавап соралу һаман ды # 119; в е көчендә кала. Яңа нама аңа яңа өстәмә Які алмаштырулар өсти тулава ды, табышмакларның да # 119; пчелегендә шул элекке җаваплары ды саклана ала. Әйтик, нинди генә космас Замай булмасын, кояш, ай, йолдызлар, һаман шул ук булып дуброўка кебек, табышмакларның җаваплары ды шул кала.

Бу хәл шуны да # 119; рсәтә: димәк, табышмаклар Гел пэўны тормыш әйберләренә, Анда ды да # 119; брәк матэрыяламі культурага бәйле булалар, шуңа карап тормышта кулланудан төшкән әйберләр белән бергә кайбер табышмакларның # 119; зләре дә онытылып, телдән төшә баралар. Яңалар Туа тора, шул ук вакыт кайбер искеләре дә яңа эчтәлек — яңа мәгънәләргә да # 119; черелеп, бирешмичә # 119; в е йолалары буенча саклана киләләр.

Табышмаклар гадәттә бер Які берничә җөмләдән һәм сөйлә # 119; теленә җайлап әйтелгән такмазалы тезмәләрдән торалар. # 118; зләренең афористик кыскалыклары, сурәттә конкретлыклары һәм эчке, Тышко рифмага бай булулары белән телгә, хәтергә Тыз алынып, озак саклана алалар. Төзелешләре ягыннан Алар мәкальләргә якын торалар.

Сәнгать # 119; зенчәлекләренә килгәндә, табышмакларда метафара, алегорыя, Сінекдаха, гіпербала, АМАП, охшату, антрапамарфізму, чыгармалар, карыкатура, тавышка ияр # 119; ләр, корамалык, алітэрацыя һәм башкаларның тоткан урыннарын да # 119; рсәтергә була.

Бу з # 119; зләр кары а там булып кына калмасын, мисаллар ды бирик.

Метафара (алыштыру). Табышмакларда моның нигез урын Тоту башта әйтеп # 119; телгән пайшоў, детальләрдә дә бу Шакці еш да # 119; згә ташлана. Мәсәлән: «Өй башында ярты икмәк», Які: «Борынсыз чыпчык Боз тишә» дигәндә да # 119; да — өй башы белән, ай — ярты икмәк белән һәм тамчы борынсыз чыпчык белән алыштырылган.

Гіпербала (да # 119; пертү). Мәсәлән, уймак турында: «метраў башлы, мең да # 119; зле», мич һәм таба турында: «элек балчык тавы, Ганна Цімерэна тавы. »Һ.б.

Охшату. БІК да # 119; п очрый: «# 118; зе акту, корсагы каптан. »(Кәҗә); «Койрыгы без кебек, да # 119; зе тоз кебек» (тычкан) һ. б.

Антрапамарфізму (кешесыманландыру). Самавар турында: «Кечкенә генә Кыз балю, йөрәгенә ут сала»; куян, эт һәм пычак турында: «Урманнан чыгар, койрык очы чуар, Бикәнәе тотар, Биктимере суяр. »Һ.б. Монд табышмакларда да # 119; мәк исемнәрнең ялгыз исемгә да # 119; черелеп бирел # 119; е еш очрый икәнен аерым әйтеп # 119; тәргә кирәк. Мәсәлән, шул ук табышмакларда самаварнага — «Кыз балю», пычакны — «Биктимер» дып алу шикелле.

Чагыштыру. Чынаяк, самавар турында: «Балалары терерәк, аналары Хуш да # 119; ңеллерәк» һ.б.

Чыгармалар. Акадэмік Веселовскийча, Моны Кіры паралелізм дып тә алырга мөмкин. «Авызы бар, целе Юк. »(Чабата); «Агач т # 119; Гел, яфраклы; Тун т # 119; Гел, тегелгән »(кітап) һ. б.

Карикатурачылык. Табышмакларның бу ягы әлегә чаклы әйтелмичә килсә дә, карикатурачылыкның Халык иҗатында урын тотуын билгеләп # 119; тү дә кирәк булыр. Мәсәлән, кэшы гә # 119; дөсе турындагы табышмакны алыйк: «Ике Бага, Бага өстендә мичкә, мичкә өстендә бөке, бөке өстендә куаклык, куаклык өстендә хайванлык». Моның Юры кабартылган штрихларда бирелгән карыкатура икәнен да # 119; рү өчен шул бирелгән сызыкларны кәгазьгә төшер # 119; җитә.

Табышмакларда гади нәрсәләр турында з # 119; в е барганда аларны Юры катлаулы, бизәкле буяуларда кабартып биреп тә, катлаулы мәгънәләрнең гадирәк формада бирел # 119; ен бер # 119; зенчәлегеннән санарга кирәк. Мәсәлән, ай һәм йолдызлар турында: «Өй т # 119; бәсендә ярты икмәк», «Өй т # 119; бәсендә ВАК таш» дып гади генә әйтелсә дә, тычкан турында: «Бохараның былбылы, Багы Ирәмнең гөле, ай-һай аның йөрмеше , таш капкага кермеше »дып БІК тантаналы, бизәкле буяуларда әйтел # 119; е шикелле.

Табышмакларның сәнгатьчә төзелешенә да # 119; в е салганда, иң элек аларның ике төрле алымда иҗат ител # 119; ләрен да # 119; рмичә булмый. Берләре бер әйбернең икенче нәрсәгә охшаганлыгын тиңләштер # 119 ;, паралель китер # 119; һәм билгеле бер нәрсәнең сыйфаты, тесмере буенча икенче билгесезне табу Юлы белән ясала. Болар да # 119; бесенчә метафоралы, кинаяле (аллегорик) табышмаклар. Болары табышмак турында башта бирелгән билгеләмәгә туры киләләр. Шуның белән бу пунсовым табышмакның төп жанр # 119; зенчәлеген, аның традыцыйныя юлын, сәнгатьчә г # 119; зәллеген әлегә кадәр саклап килә. Борынгы табышмаклар да # 119; бесенчә шушы алымда төзелгәннәр.

Икенче пунсовым исә бер-бер нәрсәнең исемен әйтмичә генә аның Тышко да # 119; згә бәрелгән сыйфатларын санап чыгудан гыйбарәт. Мәсәлән, мін сәгатькә карап Алам ды: «Стенада бер т # 119; гәрәк нәрсә такылдый» дзім, Монд икенче бер нәрсә белән охшашлык тая, паралель дә Юк, метафара, кинаяләр дә Юк, бу цік бөр нәрсәнең Тышко партрэты буенча тасвирлама Бір # 119 ; генә. Бола һәр нәрсәне һич уйлап тормыйча табышмак ясап була. «# 118; зе д # 119; рт почмаклы, тышы катыргылы, эче тулы бер төп кәгазь» дзім дә, әнә сезгә «кітап» булды, Які «тартсагыз ачылам, япсагыз ябылам, мін # 119; зем д # 119; рт почмаклы такту, # 119; зем Гел стенада торам »дзім, менә сезгә« ишек »турында табышмак булды. Билгеле, Монд табышмакны уйлап әйт # 119; җиңел булган кебек, җавабын табасы ды авыр т # 119; Гел. Чөнки йозагының ачкычы ды өстендә. Які, дөресрәге, ачкычы кирәкми дә, чөнки йозагы бикләнмәгән, ЭЛЕП кенә куелган. Б # 119; генге яңа тэхніка-машиналар турында Шунде табышмаклар хәзер БІК да # 119; п чыгарыла. Мәсәлән:

# 118; зе капчыкка сала,

Кыр матурланып кала.

Моның җавабын «камбайн» дып әйтеп торасы ды Юк, әйтсәң әле шуңа җавап эзләп тора тагы дып # 119; зеңнән # 119; да көләрләр. Чөнки Монд комбайнга бернинди дә охшашлык тая китерелми, тиңләштер # 119 ;, параллельләр дә Юк, метафара, кинаялар дә Юк, һәм шунлыктан Монд зиһен йөртеп табарлык нәрсә дә Юк, бу д # 119; рт юлда комбайнның ні эшләве әйтеп чыгылды.

Хәзер укучы яшьләр, балалар # 119; зләре дә яңа табышмаклар чыгаралар. Газета-журналларга һаман язып җибәреп торалар. Бу БІК да # 119; ңелле да # 119; ренеш. Табышмак чыгару өчен аның югарыда әйтелгән # 119; зенчәлекләрен, пунсовым-традицияләрен яхшы # 119; зләштерергә кирәк. Ә моның өчен # 119; зең дә Халык табышмакларын да # 119; брәк белергә, телдән, халыктан ишеткән Берэні язып Алыпов җыярга, әйтешә-табыша белергә кирәк.

Табышмакларның Монд әйтелмәгән тарихи кызыклы, шигырь чыгару өчен кирәкле һәм башка хикмәтле яклары БІК да # 119; п әле аның. Минем «Татараў Халык табышмаклары» дигән ЗУР Кітаб бар. Чынлап һәм киңрәк танышасы килгән укучылар мена шул китаптан укып карарлар Індзе.

* Балю заманасына охшап туар.

* Балю кыйнап юатма, көйләп юат.

* Хәзерге балю тугандук җиде клас бетереп Туа, ды.

* Балю кошның авызы ЗУР булыр.

* Тэле ачылмаган балага сыерчык тэл Алыпов килә, ды.

* Анаңдай ана булмас.

* Ана яхшылыгын авырсаң белерсең.

* Анасыз корт баль җыймас, баль җыйса ды мул җыймас.

* Анасыз корт глей булмас.

* Суга ага башлагач, бабай ды: «Әнием!» Дып кычкырган.

* Әни суккан авыртмый.

* Йорт Анас белән корт Анас бер.

* Туган ана бер, Туган Ватан бер.

* # 118; в е анасын зурлаган, кэшы анасын хурламас.

* Алтмышка җитсен балю,

* Алыпов анадан туар, аргамакі биядән туар.

* Ана балага авызыннан өзеп каптырыр.

* Балю моңын ана белер.

* Баланың телен Анас белер.

* Балю сакаулана дып ана сакауланган, икесе дә Сака булганнар, ды.

* Балас өчен ана арыслан качка кергән.

* Балю тугач ук Анас телен аңлый, имеш.

* Ханна балю Алы,

Баладан ана Алы.

* Алтын канат атаң бар, көмеш садак анаң бар.

* Ата-ана гаебен тикшер # 119; балю Эше т # 119; Гел.

* Ата-ананы тыңлаган — адәм булган, тыңламаган — әрәм булган.

* Ата-анасын хурлаган # 119; Зэн хурлаган булыр.

* Ата Аркас — кала Аркас.

* Ата — йортның матчасы,

* Атаң кебек кешегә тэл озайтма.

* Ата з # 119; Зэн тыңламаганны, атауга ыргытканнар, ды.

* Атасын алдаган илен дә алдар.

* Ахмак малая ата-анасын # 119; зенә дошман дып уйлый.

* Аю ды баласын «аппагым» дзі,

Керпен дә баласын «йомшагым» дзі.

* Бу дөньяда өч нәрсә эзләп табылмас: Берея ата, Берея ана, Берея карендәш.

* Мөгезен кім сындырганны Болан онытмас,

Атасын кім Хур иткәнне олан онытмас.

Атасын белмәгән кемне белсен?

* Эт атасын танымас.

* Алтыдагы (холык) алтмышка.

* Атай барда атай баш,

Атай юкта Аная баш,

Аная юкта апа баш,

апа юкта # 119; зем баш.

* Ата алмаган малая атасыннан да # 119; ргән.

* Балю була белмәгән кэшы егет булалмый.

* Балага бер кәнфит бирсәң, икенчесен сорар.

* Балю егыла-егыла егылмаска өйрәнер.

* Балю яшь чагында ні белән уйнаса — зурайгач мәеле (теләк, кызыксыну) шуңа була, имеш.

* Балю кош зачаруе, кунар агачын тапмас.

* Балалык БІК бәхетле чак булса ды, балю һаман «кайчан ЗУР # 119; сәм Індзе «дып сорый.

* Балю балю арасында якласаң, әләкче булыр.

Агачны баштан бөек.

* Балю йомышка куш, артыннан # 119; зең йөр.

* Баланың кулыннан пычак алсаң, алмашына таяк Бір.

* Балю уйнаудан туймас.

* Балю-чага ипи сатып калач ала.

* Буранда балю котырыр.

Әдәпсез балю гарьсез була.

* Кыз балю анасына чын дус була.

* Кыз сөйкемле булса, холыгы белән,

* Малая кулына акча керсә, көчек сатып алыр.

* Өч яшьлек малая атага булышыр,

Өч яшьлек Кыз анагена булышыр.

* Сабыйга ат тая ат, таяк тая ат.

* Теше чыккан балага

* Туа белми, тора белә.

* Туа мөгез чыкмый, тора мөгез чыга.

* # 118; зе егылган балю еламас.

* Ул туды — илгә тую (Байрак) туды.

* Улы барның кулы бар.

Кызның ояты анагена.

Сабый хөкеме — уен.

Холыклы булып Кыз # 119; ссен.

Татлы белән бозалар.

* Еламаган балага имезлек бирмиләр.

* Елыйсы килгән балю атасының Сакалы белән уйнар.

* Иркә балю ір булмас.

* Иркәбикә суга ташланам дып чыгып киткән дә яңгырдан куркып Кіры кайткан, ды.

— Аягыма чеби бастуюць.

* Анаң юктан # 119; гі ана ды яхшы.

* Анал ятим — ярты ятим.

* Ана янында балю ятим булмый.

* Атал балю — аркалы,

* Атадан балю яшь кала,

* Дөньяда иң ачы — ятимлек ачысы.

Елый калса, шул Яман.

* Кемнең Газіз кемгә Хур булмый.

Сабаксыз төймә салмаксыз;

Атал балю ардаклы (Газіз),

Атасыз балю ардаксыз,

(# 118; гі ана яфрагы — # 119; лән исеме. Яфрагының бер ягы җылымса, бер ягы салкынча була.)

* # 118; гі балю өй артында елар. «Нік елыйсың?» дисәләр, хәзер генә суган ашадым «, — Дыяр.

Колак да # 119; в е булмый.

* Ятим ашы ярты пешәр.

* Ятим балю гарьчел була.

* Ятим балага ярдәм іт.

* Ятим балю дып кимсетмә, бәхете булса ір булыр.

* Ятим тайдан Юрга чыгар.

ЮНЬЛЕ балю ҺӘМ ЮНЬСЕЗ-ИГЕЛЕКСЕЗ БАЛАЛАР

* Атадан яхшы вул туса,

Атадан Яман балю туса,

* # 118; рдәк Балас, тавык астында туса ды, суга йөгерер.

* Атадан яхшы вул туса,

Атадан Яман вул туса,

* Атасу малая алма бакчасы ясап биргән,

Малая атасына сыңар алма ды бирә белмәгән.

Карчык урманга (утынга) киткән.

Унбишендә баш булыр;

Утызда ды яшь булыр.

* Буласы бака баштан була.

* Булыр ат тайдан билгеле,

Булыр сыер бозаудан билгеле.

* Булыр балю ун яшендә баш була,

Булмас балю егерме биштә дә яшь була.

* Качыр атасына охшамаса, анасына ды охшамый.

* Каршэна балю # 119; лемен Карагай башыннан табара.

* Кэшы булыр баланың

Кэшы белән Эше бар;

Кэшы булмас баланың

Кэшы белән ні Эше бар.

* Мисез балю ата-анасын тыңламас.

* Тырыш балю ах яхшы,

Ялкау балю фу шакшы.

Бер-берсенә «батыр» дыр;

Бер-берсенә «кутыр» дыр.

* Тырыш балю талпынган коштай,

* Шәп маллар аякланып Туа.

* Юньле балю ат мендерә,

Юньсез балю Аттал төшерә.

* Яман балю атасын з # 119; ктерер.

* Яман баланың барыннан югы.

* Яман балю тудырганнан Елань тудырганың артык.

* Яхшы угыл атасын ярлылыгы өчен кім да # 119; рми.

АТА Балас БУЛУ, АТАГА ЛАЕКЛЫ БУЛЫП # 118; СҮ

* Алты көн ач булсаң ды, ата гадәтен ташлама.

* Ата Балас кемнән туганын онытмый.

* Ата Балас # 119; в е хатасын # 119; зе ПАР.

* Атадан балю туар,

Атасының юлын куар.

* Атасу кордашның Балас кордаш.

* Ата Юлы балага такыр.

* Атаң кім булса, сін шуның угылы.

Атадан балю узар.

* Акылсыз атка менсә, атасын танымас.

* Кім козгындин туар козгын,

Атасыннан булыр узгын. (Кайданы шигыреннән халыклашкан мәкаль.)

* Кырык еў кабер каравылчысы булып Торгау, атас кабере Кайда икәнен белмәгән.

Понравилась статья? Поделиться с друзьями:
Adblock
detector