Праблема бацькоў і дзяцей існавала заўсёды. Аднак асабліва востра яна праяўляецца ў пераломныя моманты развіцця грамадства, калі старэйшае і малодшае пакаленне становяцца носьбітамі розных эпох і ідэй. Такі перыяд назіраўся ў Расіі ў сярэдзіне XIX стагоддзя, калі старое дваранства варагаваць з рэвалюцыйна-дэмакратычнай моладдзю. Менавіта гэтая праблема закранута ў рамане І. С. Тургенева «Бацькі і дзеці». Айцы ў рамане прадстаўлены братамі Кірсанава, а дзеці Аркадзем Кірсанава і Яўгенам Базарава.
Найбольш выразна канфлікт старога і новага пакалення праглядаецца ва ўзаемаадносінах маладога «нігіліст» Базарава і чапурыстага двараніна Паўла Пятровіча. Прыклады нялёгкіх узаемаадносінах бацькоў і дзяцей паказаны праз адносіны паміж Базарава і яго бацькамі, а таксама Аркадзем са сваім бацькам. Аўтар супрацьпастаўляе два пакалення не толькі з дапамогай ідэйных адрозненняў, але нават вонкавым апісаннем. Калі ў апісанні Базарава ў асноўным акцэнтуецца яго змрочны выгляд, адхіленасць ад знешняга свету і востры розум, то ў апісанні Паўла Пятровіча адзначаюцца лакавыя паўбоцікі, дагледжаны знешні выгляд, прывабная знешнасць.
У гэтых герояў супрацьпастаўленыя і па сродках іх ладу жыцця. Павел Пятровіч жыве як сапраўдны дваранін і арыстакрат у бяздзейнасці і гультайства. Кірмашоў ж насупраць цэлымі днямі працуе, праводзіць медыцынскія доследы і імкнецца прынесці карысць навакольным. Ідэйныя рознагалоссі гэтых двух герояў таксама займаюць асаблівае месца ў рамане. Павел Пятровіч чалавек старой загартоўкі з прынцыпамі і абараняе высокія ідэі. Кірмашоў прапаведуе «нігілізм», гэта значыць нявер’е ні ў што. Ён аддае перавагу не лічыцца ні з якімі прынцыпамі і аўтарытэтамі. На мой погляд, менавіта праз проціпастаўленне гэтых двух персанажаў найбольш выразна праглядаецца канфлікт пакаленняў, а адпаведна, бацькоў і дзяцей.
Што тычыцца праблемы бацькоў і дзяцей ўнутры сям’і Кірсанава, то яна аказалася не такой глыбокай. Аркадзь не проста падобны на свайго бацьку, а мае такія ж каштоўнасці і ідэалы. Яго таксама турбуюць родны дом, сям’я і спакой. Канфлікт паміж ім і Мікалаем Пятровічам праглядаецца толькі тады, калі Аркадзь часова падпадае пад уплыў Базарава і спрабуе яму пераймаць. Кірсанава засмучаюць такія перамены ў сыне. І нават калі Аркадзь мімаволі раніць яго сваёй бестактоўнасць, ён толькі рахмана пераносіць гэта. У канцы рамана яго цярплівая любоў да сына ўзнагароджана. Аркадзь становіцца сталей і мудрэй, а Базараў сыходзіць з іх жыцця. Тады ён раскрываецца як асоба і збліжаецца з бацькам.
Нягледзячы на тое, што раман напісаны ў XIX стагоддзі, праблемы, закранутыя ў ім, застаюцца актуальнымі па гэты дзень. Так, напрыклад, людзей ва ўсе часы турбавала стаўленне да кахання, навуцы і мастацтву. З гэтымі пытаннямі, таксама як і з праблемай бацькоў і дзяцей, даводзіцца сутыкацца кожнаму новаму пакаленню. Магчыма, менавіта пастаянны пошук адказаў на гэтыя і іншыя пытанні і з’яўляецца рухаючай сілай жыцця.
Канфлікт пакаленняў у рамане «Бацькі і дзеці»
У XVIII стагоддзі ў Еўропе распаўсюдзілася ідэйны рух, які атрымаў назву «Асвета». Яно было прасякнута духам барацьбы супраць усіх праяў феадалізму. Асветнікі вылучалі і адстойвалі ідэі грамадскага прагрэсу, роўнасці, свабоднага развіцця асобы.
У Расіі гэты гістарычны перыяд азначаецца з’яўленнем у XIX стагоддзі «новых людзей» — разначынцаў — адукаваных інтэлігентаў, якія кажуць аб неабходнасці змены жыцця ў краіне. І.С. Тургенеў заўважыў пачатак канфлікту ў рознагалоссях грамадства і разначынцаў. Гэта заахвоціла пісьменніка да стварэння рамана «Бацькі і дзеці», у якім грамадска-палітычны канфлікт прадстаўнікоў дваранства і разначынцаў з’яўляецца асноўным.
Адным з прадстаўнікоў разначынцаў з’яўляецца галоўны герой рамана Яўген Васільевіч Базараў, які валодае дзіўнай сілай волі, суцэльным характарам, глыбокі розумам, рэдкім працавітасцю. Але разам з тым да недахопаў пакалення «дзяцей» можна аднесці дэманстратыўнае абыякавасць да мастацтва, да эстэтыкі, да музыкі і вершаў. Таксама не ўпрыгожвае маладое пакаленне абыякавасць да рамантыкі і любові.
Кірмашоў ўвасабляе сабой пакаленне дэмакратаў. Ён прымае толькі тое, што карысна, адмаўляе прынцыпы і аўтарытэты. Няспынная праца на карысць грамадства з’яўляецца зместам яго жыцця.
Павел Пятровіч ўяўляе сабой пакаленне ліберальнага дваранства. Ён сцвярджае, што «. без Прынсэп жыць у наш час могуць адны амаральныя ці пустыя людзі «; прызнае старое грамадскае прылада, не бачачы заган ў ім, баючыся яго разбурэння.
Героі спрачаюцца аб паэзіі, мастацтве, філасофіі. Кірмашоў дзівіць і раздражняе Кірсанава сваімі стрыманымі думкамі аб адмаўленні асобы, усяго духоўнага. Павел Пятровіч, наадварот, любуецца прыродай, любіць мастацтва.
Спрэчкі паміж Базарава і П. П. Кірсанава гуляюць велізарную ролю для раскрыцця асноўных супярэчнасцяў эпох. Яны маюць мноства напрамкаў і пытанняў, па якіх не сыходзяцца прадстаўнікі маладога і старэйшага пакалення.
Канфліктная сітуацыя ў Базарава з’яўляецца і з Аркадзем Кірсанава. У «нігілізме» яго прыцягваюць магчымасці, звычайна каштоўныя для маладога чалавека, які ўступае ў жыццё, — адчуванне свабоды, незалежнасць ад традыцый і аўтарытэтаў, права на самаўпэўненасць і дзёрзкасць. Усё гэта сумяшчаецца з іншымі ўласцівасцямі юнацтва, далёкімі ад «нігілістычнае» ідэй і прынцыпаў: Аркадзь лагодны, няхітра просты і прывязаны да паэзіі традыцыйнага побыту, да каштоўнасцяў «сваёй» культуры. Таму Тургенеў адносіць да яго пакаленню «бацькоў», так як захапленне Кірсанава найноўшым вучэннем дастаткова павярхоўна.
Часткай канфлікту рамана з’яўляюцца адносіны Базарава і яго бацькоў. Сцэна прыезду дадому сваёй чуллівасцю нават пераўзыходзіць сустрэчу бацькі і сына Кірсанава. Адразу можна заўважыць бязмежную любоў бацькоў да Яўгена. Тут памятаюць яго як чалавека з усімі слабасцямі. Для іх Базараў — маленькі Енюшенька. Але суровы нігіліст хавае, хавае свае пачуцці ў адносінах да бацькоў. У першую чаргу перад Аркадзем. Бо для яго радасць сустрэчы была з боку бацькоў Кірсанава прыкметай арыстакратычнай мяккацеласць. У сваю чаргу, Васіль Іванавіч і Арына Власьевна баяцца «спудзіць» рэдка прыезджага сына, не замінаюць яму, не гавораць пра свае пачуцці.
Канфлікт паміж галоўнымі героямі рамана Тургенева з’яўляецца найзыркім прыкладам спрэчак паміж пакаленнямі 60-х гадоў XIX стагоддзя. Але праблема «бацькоў і дзяцей» актуальная і ў нашы дні. Яна востра паўстае перад людзьмі, якія належаць да розных пакаленняў. Пакаленне «бацькоў» спрабуе захаваць усё тое, у што яно верыла, чым жыло ўсё сваё жыццё, часам не прымаючы новыя перакананні маладых, імкнецца пакінуць усё на сваіх месцах, імкнецца да спакою. «Дзеці» больш прагрэсіўныя, заўсёды ў руху, хочуць усе перабудаваць, змяніць, яны не разумеюць пасіўнасці старэйшых. Праблема «бацькоў і дзяцей» ўзнікае амаль ва ўсіх формах арганізацыі чалавечага жыцця: у сям’і, у працоўным калектыве, у грамадстве ў цэлым.
Гэтую праблему ўдасца вырашыць, калі старэйшае пакаленне будзе больш памяркоўна да маладога пакалення, дзесьці, можа быць, згаджаючыся з ім, а пакаленне «дзяцей» будзе больш праяўляць павагі да старэйшых.
133081 чалавек прагледзелі гэтую старонку. Зарэгіструйся або увайдзі і даведайся колькі чалавек з тваёй школы ўжо спісалі гэта сачыненне.
/ Складанні / Тургенеў І.С. / Бацькі і дзеці / Канфлікт пакаленняў у рамане «Бацькі і дзеці»
Глядзі таксама па твору «Бацькі і дзеці»:
Мы напішам выдатнае складанне па Вашым замове ўсяго за 24 гадзіны. Унікальнае складанне ў адзіным экземпляры.