Ілля Муромец — цэнтральны герой кіеўскага цыкла былін: «Вылячэнне Ільі Мурамца», «Ілля Муромец і Салавей-разбойнік», «Ілля і ідалішчам поганое», «Ілля і Калін-цар», «Тры паездкі Ільі Мурамца». Ілля Муромец — ідэальны вобраз волата, самы любімы герой рускіх былін. Ён надзелены высокімі маральнымі якасцямі, самаахвярнай адданасцю Радзіме. Гэта волат магутнай сілы, што дае яму ўпэўненасці і вытрымку. Яму ўласціва пачуццё ўласнай годнасці, якім ён не адмовіцца ад нават перад князем. Ён абаронца Рускай зямлі, абаронца удоў і сірот.

Менавіта Ілля Мурамец часцей за іншых волатаў выступае як адважны і Прызнайцеся свой доўг вартаўнік роднай зямлі. Ён часцей за іншых стаіць на заставе волатаўскай, часцей за іншых уступае ў бой з ворагамі, атрымліваючы перамогу. Вобраз заставы ярка адлюстроўвае аб’яднанне сыноў Русі для барацьбы з ворагам, тэма ж стольнага Кіева — народнае ўяўленне аб адзінай і непераможнай Кіеўскай Русі.

Дзякуй што наведалі сайт SchoolTask.ru

Гатовыя школьныя сачыненні і пераказы па літаратуры. Заўсёды для Вас ў бясплатным доступе. Мы будзем удзячныя за спасылку на наш сайт.

Складанне пра Ільлю Муромца 4 клас

Ня пазней як 26 лістапада 1939 г.

У далёкія часы, калі правілаў Кіеўскай Руссю князь Уладзімір 75 , ствараліся быліны аб волатах, што адбівалі набегі качэўнікаў і валодалі вялікай сілай, сярод гэтых волатаў быў Ілля Муромец. Шмат герояў — волатаў ў рускіх былінах, але Ілля Муромец — першы сярод іх.

Ілля Муромец — гэта не гістарычны твар, гэта сам народ, тварэнне народа, якое адлюстроўвае усё лепшае, што было ў ім самім. Народ верыў у свайго героя, узнагароджваючы яго сваімі лепшымі якасцямі. У былінах мы бачым мары і жаданні народныя. Нездарма В. І. Ленін пісаў пра фальклор: «Які цікавы матэрыял. на гэтым матэрыяле можна было б напісаць выдатнае даследаванне аб спадзевах і чаканнях народных ».

Волатаўская застава. У раз’ездзе тры таварыша-волата. На іх кальчугі і баявыя шлемы, яны на конях-прыгажуноў. У сярэдзіне вылучаецца сваёй выправай і целаскладам любімы волат былін, стары казак Ілля Муромец. Правая яго рука паднятая над вачыма, на ёй жа вісіць калчан са стрэламі, а ў левай — шчыт. Тут жа яго вострае дзіду. Ён на выдатным кані чорнай масці, з раскінутымі да зямлі пасмамі густой грывы.

Яны разам — як бы маленькая дружына з трох чалавек, якая ахоўвае цэлы горад ад набегаў ворага. Гэта тры волата: сумленны Дабрыня Нікіціч, Ілля Мурамец і хітры Алёша Паповіч. І лічыцца стары казак Ілля Мурамец, сын Іванавіч, з горада Мурама, «са слаўнага з вёскі Карачарово», атаманам сярод сваіх таварышаў.

«Сіднэі сядзеў» Ілля трыццаць тры гады, ды раптам прыходзіць да яго жабрацкая браты, разварушыць яго, загадалі прынесці кубак вiна ды потым каб ён яе і выпіў. «Кажуць падарожнікі:« Будзеш ты, Ілля, вялікі волат, і смерць табе на бою не пісаны ».

І стаў Ілля пасля гэтага волатам і выканаў запавет бацькі: не забіваў нават ворага дарма. А Ілля адразу пайшоў да свайго бацьку, дапамагчы яму ачысціць «упаў ад дубья-калоду». Потым едзе да князя ў Кіеў паслужыць і змагаецца з ворагамі зямлі рускай. Усіх ворагаў перамагае Ілля: перамагае ён і ідалішчам поганое, і Салаўя-разбойніка (ўвасабляюць паўднёвыя дзікія арды), і Калін-цара, і «нахвальщиков». Моцны і мужны, ён заклікае і іншых волатаў змагацца за зямлю рускую, за народ, а сам выходзіць на адзінаборства з «нахвальщиком».

І народ ставіцца да яго ў быліне ласкава, шкадуючы яго, калі ён быў паранены ў баі з «нахвальщиком», і называючы Иленькой і Илюшенькой: «Ножка у Иленьки падвярнуў». Сімпатыі народа на яго баку: калі яго адольвае злы «нахвальщик», то сама зямля руская — улівае ў яго сілы: «Лежичи ў Іллі ўтрая сілы прыбыло».

Цікавыя ўзаемаадносіны волата Іллі з князем стольнага-кіеўскім Уладзімірам. Сціплы, непадкупны і сумленны, ён не трывае крыўды нават ад князя. Было раз — схаваў неразумны князь Уладзімір Іллю Мурамца ў склеп, ды не карміў і ня паіў яго. Але прыйшоў час, калі ні Уладзімір, ні Русь не могуць абысціся(1) без Іллі — наступаў вораг моцны. І сказаў тады Ілья, што не выйшаў бы ён для князя Уладзіміра з склепа, а выйшаў ён за родную зямлю рускую.

Ілля Мурамец не імкнецца да ўлады, калі чарнігаўскія мужыкі прапануюць быць яму ў іх ваяводам. Ён таксама ня ганарлівы і не выстаўляецца сваім становішчам. Ён адважны, адважны і мужны ў баі. А вось перад вачыма Ільі Мурамца тры шляхі-дарогі. Ён пагарджае багаццем, не хоча быць жанатым і ідзе па трэцяй дарозе, па якой хто-небудзь пойдзе, то там і памрэ. Там ён і гіне (або павінен загінуць, як гэта водзіцца ў былінах).

Ішлі стагоддзя за стагоддзямі, але народ у сваім вусным творчасці данёс да нашых дзён гераічны эпас, у якім Ілля Мурамец, ўлюбёнец волат, змагаецца з усімі ворагамі свайго народа.

Цяпер былыя стагоддзі ззаду. А наш народ спарадзіў двух наймацнейшых з моцных волатаў, зараз ужо не легендарных, а сапраўдных — Леніна і Сталіна, якія здолелі, як нідзе на планеце, зрабіць рэвалюцыю і на адной шостай часткі Зямлі усталяваць дыктатуру пралетарыяту(2).

Складанне напісана вобразна, ярка, фігура Іллі дадзена выразна і поўна. Відаць добрае веданне тэкстаў.

26 лістапада 1939 г.

Настаўніца В. Навасёлава.

ЦАОПИМ. Ф. 8682. Оп. 1. Д. 561. Л. 182 — 185.

Машынапісны экз. Апубл .: Бясстрашная партызанка

Зоя Космодемьянская. Пяцігорск, 1942. С. 34 — 37.

(1) Так у тэксце сачынення.

(2) Ва ўспамінах Веры Сяргееўны Навасёлавай паказана, што складанне сканчалася наступнымі словамі: «І вось, праз стагоддзі, спадзяванні і чакання народныя спраўдзіліся: наша зямля мае сваіх годных абаронцаў з народа — Чырвоную Армію. Нездарма ў песні спяваецца: «Мы народжаныя, каб казку зрабіць быллю». І мы робім бадыллю цудоўную казку, і спявае народ пра сваіх герояў так жа любоўна, як ён спяваў калісьці пра Ілью Мурамца ».