Аналіз апавядання «Лёгкае дыханне»
Тэма кахання займае ў творчасці пісьменніка адно з вядучых месцаў. У сталай прозе прыкметныя тэндэнцыі асэнсавання вечных катэгорый быцця — смерці, кахання, шчасця, прыроды. Часта ён апісвае «імгненні кахання», якія маюць фатальны характар, трагічную афарбоўку. Вялікую ўвагу ён надае жаночым характарам, таямнічым і неспасціжным.
Пачатак рамана «Лёгкае дыханне» стварае адчуванне суму і смутку. Аўтар загадзя рыхтуе чытача да таго, што на наступных старонках будзе разгортвацца трагедыя чалавечага жыцця.
Галоўная гераіня рамана Вольга Мяшчэрская, дзяўчына гімназістка, вельмі моцна вылучаецца сярод сваіх аднакласніц вясёлым норавам і відавочнай любоўю да жыцця, яна зусім не баіцца чужых меркаванняў, і адкрыта кідае выклік грамадству.
У апошнюю зіму ў жыцці дзяўчыны адбылося шмат зменаў. У гэты час Вольга Мяшчэрская была ў поўным росквіце сваёй прыгажосці. Пра яе хадзілі чуткі, што яна не можа жыць без прыхільнікаў, але ў той жа час вельмі жорстка з імі звяртаецца. У сваю апошнюю зіму Воля цалкам аддалася радасцяў жыцця, яна бывала на балях і кожны вечар хадзіла на каток.
Оля імкнулася выглядаць заўсёды добра, яна насіла дарагія туфлікі, дарагія грабеньчыкі, магчыма, яна б і апраналася па апошняй модзе, калі б усе гімназісткі не насілі форму. Дырэктарка гімназіі зрабіла Вользе заўвагу з нагоды знешняга выгляду, што такія ўпрыгажэнні і абутак выпадае насіць дарослай жанчыне, а не просты вучаніцы. На што Мяшчэрская адкрыта заявіла, што яна мае права апранацца як жанчына, бо яна ёю і з’яўляецца, і вінаваты ў гэтым ніхто іншы, як брат самой дырэктаркі Аляксей Міхайлавіч Малюцін. Адказ Вольгі можна ў поўнай меры расцэньваць як выклік грамадству таго часу. Маладая дзяўчына без ценю сціпласці апранае рэчы не па ўзросту, паводзіць сябе як спелая жанчына і пры гэтым адкрыта аргументуе свае паводзіны даволі інтымнымі рэчамі.
Ператварэнне Вольгі ў жанчыну адбылося летам на дачы. Калі бацькоў не было дома, у госці да іх на дачу прыехаў Аляксей Міхайлавіч Малюцін, сябар іх сям’і. Не гледзячы на тое што ён не застаў бацькі Олі, Малюцін ўсё ж застаўся ў гасцях, тлумачачы гэта тым што хоча, каб як след прасохла пасля дажджу. У дачыненні да Олі Аляксей Міхайлавіч вёў сябе як кавалер, хоць розніца ў іх узросце была велізарнай, яму было 56, ёй — 15. Малюцін прызнаваўся Оле ў каханні, казаў разнастайныя кампліменты. Падчас чаявання Вольга адчула сябе дрэнна і прылегла на тахту, Аляксей Міхайлавіч пачаў цалаваць ёй ручкі, распавядаць пра тое, як ён закаханы, а пасля пацалаваў у вусны. Ну і далей адбылося тое, што адбылося. Можна сказаць, што з боку Вольгі гэта быў не больш чым цікавасць да таямніцы, імкненне стаць дарослай.
Пасля гэтага была трагедыя. Малюцін застрэліў Вольгу на вакзале і патлумачыў гэта тым, што быў у стане афекту, бо яна паказала яму свой дзённік, у якім было апісана ўсё, што адбылося, а пасля і Ольгіна стаўленне да сітуацыі. Яна пісала, што адчувае агіду да свайго залётніка.
Надта жорсткая Малюцін паступіў таму, што было закранутае яго самалюбства. Ён быў ужо далёка не маладым афіцэрам, ды яшчэ і халастым, яму натуральна было прыемна цешыць сябе тым, што юная дзяўчына выказала да яго сваю сімпатыю. Але калі ён даведаўся што яна не адчувае да яго нічога акрамя агіды, было як гром сярод яснага неба. Ён сам звычайна адштурхоўваў жанчын, а тут адштурхнулі яго. Грамадства было на баку Малюціна, ён апраўдаў сябе тым, што нібыта Вольга сама яго спакусіла, абяцала стаць яго жонкай, а пасля кінула яго. Бо ў Волі была рэпутацыі Сэрцаедкі, ніхто не ўсумніўся ў яго словах.
Заканчваецца апавяданне тым, што класная дама Вольгі Мяшчэрскай, летуценная дама, якая жыве ў сваім выдуманым ідэальным свеце, прыходзіць на магілу Олі кожнае свята і па некалькі гадзін моўчкі назірае за ёй. Для дамы Оля ідэал жаноцкасці і прыгажосці.
Тут «лёгкае дыханне» — гэта лёгкае стаўленне да жыцця, пачуццёвасць і імпульсіўнасць, якія былі ўласцівы Оле Мяшчэрскай.
Вывучыўшы аналіз апавядання «Лёгкае дыханне» вы несумненна зацікавіце іншымі творамі, звязанымі з Іванам Аляксеевічам Буніным:
Руская і замежная літаратура, аналіз твораў, сачыненні
Аналіз твораў рускай і замежнай літаратуры, ўзоры школьных сачыненняў
І. Бунін «Лёгкае дыханне» — сюжэт і аналіз
Адным з выбітных твораў Івана Буніна па праве лічыцца апавяданне «Лёгкае дыханне». Гэта навэла распавядае аб выдатнай маладой дзяўчыне і яе трагічны лёс.
Кампазіцыя творы адрозніваецца незвычайнасцю і своеасаблівая. Аўтарскую задуму перададзены з дапамогай парушэнні традыцыйных храналагічных рамак апавядання. Таксама ў тэксце выкарыстоўваюцца прыёмы кантрасту і антытэзы. З першых слоў перад чытачом адкрываецца змрочная і сумная карціна могілак. «… помнікі могілак, прасторнага павятовага, яшчэ далёка бачныя скрозь голыя дрэвы, і халодны вецер звініць парцалянавым вянком у падножжа крыжа.» І тут жа, у кантрасце з могілкавая пейзажам, «фатаграфічны партрэт гімназісткі з радаснымі, дзівосна жывымі вачамі». Жыццё і смерць, радасць і смутак — усё гэта і ўяўляецца сімвалам лёсу галоўнай гераіні навелы.
Далей аўтар знаёміць нас з гераіняй, Оляй Мяшчэрскай. Ён досыць падрабязна апісвае яе знешнасць, тую незвычайную прыродную лёгкость, з якой Оля з дзяўчынкі ператвараецца і выдатную дзяўчыну. «Без усякіх яе клопатаў і намаганняў і неяк непрыкметна прыйшло да яе ўсё тое, што так адрознівала яе ў апошнія два гады ад усёй гімназіі, — вытанчанасць, прыгажосьць, спрыт, ясны бляск вачэй». Аўтар ставіць яе жвавасць і натуральнасць у кантраст з шэрым і скаваным ўмоўнасцямі светам. Прыгажосцю і абаяннем Олі захапляюцца ўсе, яна падабаецца вучням, у яе шмат прыхільнікаў. У той жа час усе лічаць дзяўчынку ветранай, многія яе зайздросцяць. Пра яе хадзілі чуткі, што яна не можа жыць без прыхільнікаў, але ў той жа час вельмі жорстка з імі звяртаецца. Дырэктарка гімназіі зрабіла Оле заўвагу з нагоды яе паводзін і знешняга выгляду, абвінаваціла яе ў тым, што яна паводзіць сябе як дарослая жанчына, а не вучаніца. На што Оля адкрыта заявіла, што ўжо стала жанчынай.
Аўтар падае ўрывак з дзённіка дзяўчынкі, у якім распавядаецца пра тое, як адзін яе бацькоў Малюцін, чалавек на шмат гадоў старэй, спакусіў яе. Лёгкае стаўленне да жыцця і бесклапотнасць Олі прывялі яе ў тупік. Яна не адразу зразумела, што губляе. Толькі пазней, усвядоміўшы увесь жах сітуацыі, яна адчула страх, сорам і расчараванне. «Я не разумею, як гэта магло здарыцца, я здурэла, я ніколі не думала, што я такая! Цяпер мне адно выйсце … Я адчуваю да яго такую агіду, што не магу перажыць гэтага. »
Жыццё Вольгі сканчаецца трагічна. Малюцін застрэліў Вольгу на вакзале. Ён патлумачыў гэта тым, што быў у стане афекту, бо яна паказала яму свой дзённік з апісаннем падзей і яе стаўленнем да сітуацыі. Аўтар не дае сваіх тлумачэнняў ўчынку Малюціна. Магчыма, ён проста не змог ёй дараваць закрануць самалюбства.
У фінале апавядання мы зноў апыняемся на могілках. Класная дама Волі Мяшчэрскай кожнае свята прыходзiць наведаць яе магілу. Гэтая жанчына жыве ў выдуманым свеце, у якім Оля стала для яе ідэалам жаноцкасці, прыгажосці і адначасова трагічнасці.
Што ж вылучала Олю Мяшчэрская з шэрага будзённага свету? Яна выпраменьвала жыццерадаснасць і бадзёрасць духу, смеласць і шчасце. Яна жыла сённяшнім днём і атрымлівала асалоду ад кожнай хвілінай жыцця. «… Але галоўнае, ці ведаеш што? Лёгкае дыханне! А яно ж ў мяне ёсць, — ты паслухай, як я ўздыхаю, — бо праўда, ёсць? »- гаварыла Оля сваёй сяброўцы. Трагізм Олін лёсу ў тым, што жывучы лёгкай і бесклапотнай жыццём, яна забылася аб жорсткай рэальнасці грамадства, зламаць усе яе мары.