Здаўна, на Русі узорам незвычайнай сілы духу і вялікай сілы волі былі волаты. Адным з іх быў Ілля Муромец.
Хто ж такі Ілля Мурамец?
У адрозненні ад большасці казачных волатаў Ілля Мурамец быў рэальным персанажам. Па расказах, ён быў народжаны ў маленькім сяле Карачарово, не далёка ад горада Мурам. Ён быў адзіным дзіцем у сялянскай сям’і. Згодна з паданнем, Ілля Муромец прасядзеў не выходзячы з дому трыццаць тры гады, але неўзабаве лёс падкінула яму сюрпрыз у выглядзе старцаў, што праходзілі міма вёскі і дзякуючы якім ён і стаў абаронцам Русі. Пасля таго, як Ілля выпіў казачнай вады, якая была спецыяльна загаварылі, ён зрабіў свой першы крок, ён, можна сказаць і перамог самога сябе і свае страхі.
На далейшым сваім шляху Ілля Мурамец, як і любы іншы казачны герой, сустракаў мноства зладзеяў, якія так і хацелі ўвасобіць свае зласлівыя планы ў жыццё. Першым з такіх зладзеяў апынуўся — Салавей Разбойнік, але ў адрозненні ад персанажа волата, гэты вобраз быў абсалютна казачны. Гэта быў зборны вобраз стэпавых качэўнікаў, якім рускі народ супрацьстаяў ў канцы X — пачатку XI стагоддзяў. Пасля таго як Ілля мужна расправіўся з злыднем, ён прывёз яго ў Кіеў. На агляд людзям.
Навошта ж Ілля Мурамец рызыкаваў сабой?
Ілля, у адрозненні ад іншых рускіх волатаў, здзяйсняў свае подзвігі дзеля матухны-Русі, а не дзеля ўзнагарод з княжага двара, спохвалы і славы. Аб гэтым кажа той факт, што калі Ілля Мурамец апынуўся на скрыжаванні трох дарог, волат пайшоў у той бок, дзе ён быў знайшоў сваю смерць. Гэты рашэнне далося волату ня лёгка, і паехаў ён на Кіеў, што б пастаяць за Русь, біцца з ворагамі і доблесную службу нести.Именно вось так скончыўся аповяд аб славутым асілка, але на самой справе, гэта было толькі пачатак легендарнага шляху Ільі Мурамца.
Дзякуючы свайму вялізнага мужнасці і непахіснай сілы волі і вялікай любові да роднай зямлі Ілля Мурамец стаў улюбёным казачным персанажам.
Быліна «Ілля Муромец і Салавей-разбойнік». аналіз
галоўны герой кіеўскага цыкла былін. Найважнейшыя з іх: «Вылячэнне Ільі Мурамца», «Ілля і Салавей-разбойнік», «Ілля і Сакольнік», «Ілля ў сварцы з князем Уладзімірам», «Ілля і Калін-цар», «Ілля і ідалішчам поганое». Найбольш старажытнымі лічацца быліны аб бою Ільі Мурамца з Салаўём-разбойнікам і аб бою з Сакольнікаў (яго сынам).
Яшчэ ў XIX стагоддзі навукоўцы задумваліся над тым, хто стаіць за былінным чынам суперніка рускага волата — Салаўя-разбойніка. Адны ў ім бачылі міфічная істота — увасабленне сіл прыроды, бортніка-древолаза, іншыя выказвалі меркаванне аб запазычанні гэтай выявы з фальклору іншых народаў. Трэція прытрымліваліся погляду, згодна з якім Салавей — звычайны чалавек, які займаецца разбоем. За сваё ўменне гучна свістаць ён быў празваны Салаўём. У былінах апавяданні Салавей-разбойнік намаляваны як істота, якое жыве ў лясах з усім сваім вывадкам.
У быліне распавядаецца аб воінскіх подзвігах Іллі. Ён адпраўляецца з дому, з сяла Карачарово, што пад Мурамам, у стольны град Кіеў на службу да князя Уладзіміру. Па шляху Ілля здзяйсняе свой першы подзвіг. У Чарнігава ён разбівае варожае войска, аблажылі горад. У таго ці горада Чарнігава нагналі-то силушки зусім чорна, А трэці зусім чорна, як чорна варона. Так пяхоты ніхто тут не прохаживат, На дабром кані ніхто тут не проезживат, Птушка чорны крумкач ня пролетыват, Шэры звер ды не прорыскиват.
А Ілля, «мажны добры маладзец», стаў гэтую сілу вялікую канём таптаць і дзідай калоць. І пабіў ён гэтую сілу вялікую. За гэты чарнігаўскія мужыкі запрашалі яго ў Чарнігаў ваявода, але волат не пагадзіўся, паколькі ехаў ён служыць ўсёй Рускай зямлі.
Яго папярэджваюць, што дарога ў Кіеў неспакойнае і небяспечная: Заколодила дарожка, замуравела, Як у той ці-то ў Бруду-то ў Чарнаву, Ды ў той ці ёсць у бярозы ў покляпыя … Сядзіць Салавей-разбойнік са сырам дубу, Сядзіць Салавей-разбойнік Одихмантьев1 сын.2
Супернік Іллі намаляваны ў быліне гіпербалізаваць, яго грозная сіла перабольшаная. Гэта злыдзень-разбойнік. Ён «свішча па-Салавей», «крычыць позвериному». Ад гэтага «травіцу-муравы ўплятаць, усе Лазорева кветачкі абсыпаюцца, цёмныя лесушки да зямлі ўсё нахіляў, а што значыць людзей — то ўсё мёртвыя ляжаць».
Аднак Іллю не спалохала папярэджанне мужыкоў чарнігаўскіх. Ён выбірае «дарогу прямоезжая». Добры волатаўскі конь Іллі, пачуўшы посвістам Салаўя, «ўпіраецца, на корзни спатыкаецца». Але волат бясстрашны. Ён гатовы здзейсніць свой другі подзвіг. Паядынак апісаны лаканічна, у былінах традыцыі. Ілля бярэ тугі лук «разрывчатый», нацягвае «тетивочку шаўковую», накладвае «стрэлачку каленое» і страляе. Зрынутага Салаўя ён прыфастрыгоўваць да «стремечко булатныя» і вязе ў Кіеў. Гэта першы прыезд волата ў Кіеў, яго ніхто тут яшчэ не ведае. Да Іллі з пытаннямі звяртаецца сам князь: «Ты скажы-ко, ты откулешний, Мажны добрая малайчына, Цябе неяк, молодца, ды імем клічуць, стаў велічны, заліхвацкай, па айчыне?»
Князь не верыць апавяданню Іллі, сумняваецца, што можна праехаць па той дарозе, дзе нагналі сілы мноства і валадарыць Салавей-разбойнік. Тады Ілля вядзе князя да Салаўю. Але разбойнік прызнае над сабой толькі ўлада Іллі, бачачы ў ім годнага суперніка і пераможцы, пачытае яго вышэй князя. На загад Уладзі — міру прадэманстраваць сваё мастацтва, Салавей адказвае: «Не ва вас-то я сёння, князь, абедаю, А ці не вас-то я хачу ды і послушати. Я абедаў-то ў старога казака Ільі Мурамца, Ды яго хочу- то я послушати «.3
Тады Ілля Мурамец загадвае яму засвистеть «у полсвиста салаўінага» і «ў полкрика звярынага». Але Салавей не паслухаўся і засвістаў ва ўсю сілу. «Макаўкай на церам пакрывіліся, а околенки ць церам рассыпаліся ад яго, посвістам Салаўіны, што ёсць людцаў, то ўсё мёртвыя ляжаць». А Уладзімір-князь «куньей шубонькой хаваецца». Толькі Ілля ўстаяў на нагах. Са словамі: «табе поўна-ТКО свістаць ды па-салаўі, табе поўна-ТКО сьлёзы хай айцоў-маці, табе поўна-ТКО удавой ды жонак маладых, табе поўна-ТКО Спушчай сиротать малых детушек!» ён сячэ Салаўю галаву.
Подзвіг Іллі быў напоўнены асаблівым сэнсам для сучаснікаў, якія выступалі за аб’яднанне рускіх зямель, за цэласнасць старажытнарускага дзяржавы. У быліне сцвярджаецца думка пра служэнне Русі, аб здзяйсненні народнага подзвігу ў імя яе.
быліна «Ілля Муромец і Салавей-разбойнік» валодае прыкметамі, характэрнымі для мастацкага своеасаблівасці былін. Гэта сюжэтны жанр. Падзеі адлюстроўваюцца ў развіцці, персанажы — у дзеянні. Быліне ўласцівыя своеасаблівыя выразна-выяўленчыя сродкі: трохразовае паўторы (у апісанні силушки пад Чарнігаве, посвістам багатырскага), парабалы (малюнак Салаўя-разбойніка, багатырскага каня Іллі), параўнанні, метафары, эпітэты (цёмны лес, травіцу-муравы, Лазорева кветачкі), памяншальна-ласкальных суфіксы і т. п. У быліне пераплятаюцца фантастычныя і рэальныя вобразы (Салавей — Ілля). Калі Вам спадабалася складанне на тэму: Быліна «Ілля Муромец і Салавей-разбойнік». Аналіз, тады размесціце спасылку ў вашай сацыяльнай сеткі або блогу, а лепш проста націсніце кнопку і падзяліцеся тэкстам з сябрамі. падабаецца