Павучальнае складанне на тэму «Слоўнік» захапляльна апісвае цяжкасці засваення школьнікам замежнай мовы. На дапамогу хлопчыку нечакана прыходзіць рарытэтны слоўнік, які ён выпадкова набывае ў краме старога букініста. Дзякуючы свайму новаму «сябру», вучань пераадольвае цяжкасці перакладу і пачынае адчуваць прыгажосць і каларыт чужой мовы.
Калі я ў школе пачаў вывучаць англійская, то спачатку быў зусім ад яго не ў захапленні, таму што, як аказалася, мой склад розуму цяжка ўспрымае замежныя мовы. Я зубрыў літары, словы і артыклі з урока ў ўрок і толкам нічога не мог запомніць.
Аднойчы, у нядзельны дзень, шпацыруючы па горадзе, я выпадкова зайшоў у непрыметных, кніжку лаўку, дзе мілы дзядок-букініст, выслухаўшы мае скаргі на складанасці вывучэння англійскай мовы, прапанаваў мне купіць за сімвалічны кошт злёгку патрапаны, стары слоўнік. Я пагадзіўся, хоць быў цалкам упэўнены, што мне ўжо нічога не дапаможа.
Дома я адкрыў слоўнік, убачыў год яго выдання, і чамусьці адразу падумаў пра сотні, ці нават тысячах, рук, дакрануцца да Яго да мяне. Ахоплены нейкім трапяткім глыбокай павагай перад гісторыяй гэтай, якая пражыла больш за стагоддзя, кнігі, я адразу ўбачыў, знаёмая ўжо, ангельскія словы, іх правапіс і вымаўленне. І, як ні дзіўна, яны адкладаліся ў маёй памяці, выбудоўваючы ў зразумелыя і зручныя формы.
Зараз я з нецярпеннем чакаў ўрокаў ангельскай мовы і заўсёды заставаўся задаволены сваімі адказамі. Настаўніца, дзівячыся, хваліла мяне, а школьныя сябры губляліся ў здагадках пра мае раптоўных поспехах ў вывучэнні прадмета, які я яшчэ нядаўна проста ненавідзеў.
Кожны вечар я браў у рукі стары слоўнік і адключаўся ў падарожжа па чужой краіне. Я пазнаваў новыя словы, і ў маёй галаве яны складаліся ў жывапісныя апавяданні пра маіх віртуальных падарожжах і новых сябрах з мінулага стагоддзя. Часам я уключаў дыск з гістарычным фільмам на англійскай мове і, праглядаючы яго некалькі разоў са слоўнікам, нарэшце, пачынаў разумець гаворка герояў без яго дапамогі.
Паступова я настолькі засвоіў замежную мову, што ўжо лёгка мог, як казаць, так і пісаць на ім. Я стаў дапамагаць аднакласнікам, пазычаючы ім свой слоўнік, але стараўся не разлучацца з ім надоўга, таму што ўспрымаў яго, як мудрага і вернага сябра.
Як-то раз я апынуўся непадалёку ад той самай кніжнай крамы і вырашыў зазірнуць у яе, каб падзякаваць старога букініста. Але, на жаль, на яе месцы ўжо быў іншы краму, у вітрыне якога выстраіліся стракатыя вокладкі сучаснай белетрыстыкі, павярхоўнай і безаблічнай, чытаючы якую мы забываемся, што народжаныя істотамі разумнымі.
складанне
тварэнне, кампіляцыя, кампазіцыя, п’еса, артыкул, фельетон, кніга, выдумка; праца, дысертацыя, трактат; Багу, раман, рэч, выдумкі, опус, імправізацыя, твор, паратаксис, выданне, выдумка, плод натхнення, плён прац, элукубрация, складанне, кропание, фаліянта, стварэнне, аналект, штучка, пісанне, апокрыф, праца, складванне, марание, маранье, вынаходніцтва, анабазис, создавание, складанне, изобретание, дзецішча, состряпывание, слагание, фантазіяванне, пописывание, выдумляння, апісанне, пераказ, балачкі, штучка, напісанне
Што такое складанне, складанне гэта, значэнне слова складанне, паходжанне (этымалогія) складанне, сінонімы да складанне, парадыгма (формы слова) складанне ў іншых слоўніках
складанне
1) Працэс дзеянні па знач. пачаць, стаць .: складаць, скласці.
а) Літаратурнае або навуковае твор.
б) устар. Кампазіцыя карціны (у жывапісу).
3) Тое ж, што: опус (у музыцы).
а) Самастойная школьная праца, якая прадстаўляе сабою пісьмовае выклад навучэнцамі сваіх думак на зададзеную тэму.
б) Выклад чаго-л. у пісьмовай форме як выпрабаванне для атрымання кваліфікацыі, званні і да т.п.
Разнавіднасць сінтаксічнай сувязі двух або некалькіх самастойных слоў ці прапаноў (у лінгвістыцы).
Сачыненне
(Паратаксис), у лінгвістыцы — сінтаксічная сувязь злучэння граматычна раўнапраўных адзінак мовы: слоў, словазлучэнняў, прапаноў. Асноўныя разнавіднасці злучальных сувязі — злучальная, супрацiўнымi,, раздзяляльная.
складанне
2. Тое, што прыдумана, мастацкае, навуковае твор. Збор твораў Маякоўскага. Музычнае с.
3. Выгляд пісьмовай школьнай працы выклад сваіх думак, ведаў на зададзеную тэму. Класнае с. Хатняе с.
4. У граматыцы: злучэнне некалькіх словаформаў або простых прапаноў па спосабе злучальных сувязі. С. і падпарадкаванне прапаноў.
складанне
Сачыненне, сачыненні, пар.
1. толькі адз. Дзеянне па гл. злажыць-складаць. Займацца складаннем вершаў.
2. Літаратурны твор. Філасофскае сачыненне. Складанне па медыцыне. Сачыненні Гогаля. Збор твораў.
3. Школьнае практыкаванне ў правільным выкладзе думак на зададзеную тэму. Класнае сачыненне. Хатняе сачыненне.
| Пераказ чаго-небудзь у пісьмовай форме як выпрабаванне для атрымання кваліфікацыі, вучонай ступені, чыну, званні (спец.). Дыпломнае сачыненне. Кандыдацкае сачыненне. Складанне на прэмію. Сачыненне на тэму (напісанае на дадзеную тэму).
4. толькі адз. Злучэнне двух або некалькіх незалежных прапаноў у складанае прапанову; ант. падпарадкаванне (Грама.). Складанне прапаноў.
складанне
Па раніцах я чытаў, практыкаваўся ў перакладах, а часам у складанні вершаў. Пушкін, Капітанская дачка.
Прыступаючы да складання танцаў, я адчуваў поўную свабоду творчасці. Фокін, Супраць плыні.
Літаратурнае, навуковае або музычны твор.
Збор твораў А. С. Пушкіна.
<Лаврецкий>ўзяўся за пераклад вядомага вучонага сачыненні пра ірыгацыі. Тургенеў, Дваранскае гняздо.
Пасля оперы і сюіты я нарэшце напішу ўзорнае
сімфанічнае складанне. Чайкоўскі, Ліст М. І. Чайковскому, 10 сакавіка 1879.
Пісьмовая школьная праца, практыкаванне ў правільным, літаратурным выкладзе сваіх думак, разваг на зададзеную тэму.
— Вось вы кажаце, што вучням цяжка. А хто вінаваты, дазвольце вас спытаць? Напрыклад, вы задалі вучням восьмага класа сачыненне на тэму: «Пушкін як псіхолаг». Чэхаў, Настаўнік славеснасці.
Пераказ чаго-л. у пісьмовай форме як выпрабаванне для атрымання кваліфікацыі, вучонай ступені, званні.
Кандыдацкую дысертацыю магло замяняць сачыненне на зададзеную факультэцкую тэму. Пыпин, Мае нататкі.
Спосаб сувязі двух або некалькіх самастойных слоў і прапаноў.
сінонімы да сачыненне
наз1. выдумляння, прыдумлянне, выдумка, вынаходніцтва, фантазирование2. пісанне
сінонімы да сачыненне
Тварэнне, кампіляцыя, кампазіцыя, п’еса, артыкул, фельетон.
сінонімы да сачыненне
анабазис, аналект, апокрыф, Багу, выдумка, выдумляння, выдумка, выданне, пераказ, выдумка, изобретание, вынаходніцтва, імправізацыя, кніга, кропание, марание, маранье, напісанне, апісанне, опус, паратаксис, пісанне, пописывание, твор, п’еса, раман, балачкі, складванне, слагание, складанне, создавание, складанне, состряпывание, артыкул, тварэнне, трактат, праца, фантазіяванне, элукубрация
парадыгма, формы слова сачыненне
Цытаты дня на англійскай мове
«The only courage that matters is the kind that gets you from one moment to the next.»
«A life spent making mistakes is not only more honorable, but more useful than a life spent doing nothing.»
«The most wasted of all days is one without laughter.»
«Silent gratitude is not very much to anyone.»
Віртуальная выстава «Думкі, давераныя паперы. Школьнае сачыненне па літаратуры »(« Мае памочнікі слоўнікі »).
Вы любіце чытаць слоўнікі? Ці часта звяртаецеся да іх? Ўпэўненыя, што многія з вас дадуць адмоўныя адказы ці зададуць сустрэчнае пытанне: «А што можа быць цікавага ў слоўніках, каб іх чытаць?»
А бо ў рэчаіснасці слоўнік — гэта гістарычная аповесць пра жыццё людзей, іх думках, спадзевах, бедах і радасцях; кожнае слова, змешчанае ў слоўніку, звязана з жыццём, дзейнасцю народа — творцы мовы. Мы хочам пазнаёміць вас з некаторымі даведачнымі выданнямі, якія маюцца ў фондах нашай бібліятэкі.
А для пачатку адзначым, што слоўнік — гэта сход слоў па алфавіце. Некаторыя слоўнікі тлумачаць значэнне кожнага слова і называюцца талковымі. Іншыя слоўнікі распавядаюць, як правільна пісаць патрэбныя словы.
Самыя «мудрыя» слоўнікі і даведнікі — энцыклапедычныя. Яны больш звычайных па колькасці сабраных слоў і паняццяў, звязаных з найважнейшымі з’явамі нашага жыцця, прыроды, навукі, тэхнікі, гісторыі. І пра кожны з гэтых з’яў коратка сказана, што гэта такое. «Разумней» энцыклапедычных даведнікаў толькі вялікія энцыклапедыі. Слова «энцыклапедыя» — французская. Яно азначае — «звод ведаў». Тоўстыя і шматтомныя энцыклапедыі сапраўды могуць расказаць амаль пра ўсё. Слова ў іх размешчаны па алфавіце, ад А да Я, таму іх лёгка шукаць нават у вельмі тоўстым выданні. Але трэба памятаць, што ўсе паняцці, падзеі, з’явы апісаны тут коратка, сціснута, для першага азнаямлення.
Энцыклапедыі таксама бываюць розныя. Тыя з іх, што могуць адказаць на любое пытанне, называюцца універсальнымі.
Больш падрабязна мы спынімся на слоўніках па рускай мове.
Далеч, У.І. Тлумачальны слоўнік жывой вялікарускай мовы: У 4 т. / В. І. Даль. — М .: Рус. яз., 1998.. — Т.1: А — З. — 1998. — 699 с., 1 портр.
Тлумачальны слоўнік Даля (тлумачальны слоўнік жывой вялікарускай мовы) з’яўляецца фундаментальнай працай рускай філалагічнай і лексікаграфічныя думкі. Уладзімір Даль стварыў гэты знакаміты слоўнік практычна паўтара стагоддзя таму, але сёння няма ні найменшага сумневу ў яго актуальнасці. Каштоўнасць слоўніка падкрэсліваецца дзесяткамі тысяч уключаных у слоўнікавыя артыкулы загадак, прыказак, прыказку і прымавак. Немалаважна, што Даль пры складанні свайго тлумачальнага слоўніка паказаў усю разнастайнасць, неаднастайнасць і веліч рускай мовы. У слоўніку можна знайсці тлумачэнні рэгіянальных асаблівасцяў гаворкі, а таксама тэрміналогію і спецыфічныя фразы спецыялістаў многіх прафесій і рамёстваў.
Уладзімір Даль за складанне слоўніка абсалютна заслужана быў ганараваны шэрагу прэстыжных прэмій і ўзнагарод, сярод якіх Канстанцінаўскім медаль і Ламаносаўскім прэмія.
Ожегов, С.І. Словарь русского языка / С.И.Ожегов; Пад агул. Рэд. Праф. Л.И.Скворцова. — 24-е выд., Испр. — М .: ТАА «Выдавецтва Онікс»: ТАА «Выдавецтва« Свет і Адукацыя », 2007. — 640с.
Словарь русского языка С. І. Ожегова — першы з якія выйшлі ў СССР пасля кастрычніка 1917 года унікальны словарь русского языка. Упершыню ў той час быў складзены адзіны ў сваім родзе тлумачальны слоўнік — даступнае для кожнага чалавека дапаможнік, створанае для павышэння культуры мовы усіх слаёў грамадства і пазіцыянаваць як кіраўніцтва да правільнага ўжывання слоў, адукацыі словаформаў, вернаму напісаньня й вымаўленню. У слоўніку з усяго вялізнага разнастайнасці слоў сучаснай беларускай літаратурнай мовы быў сфармаваны экстракт, у даступнай форме апісаны традыцыі рускай літаратурнай мовы, якая склалася ў сярэдзіне 20-га стагоддзя. Аснова слоўніка было сфармулявана ў 1949 г. У складанні першапачатковага выдання слоўніка прымалі ўдзел праф. В. А. Петрасян, Г. О. Вінакур, а таксама акад. С. П. Обнорский ў якасці галоўнага рэдактара. Да канца жыцця С.І. Ожегов працаваў над слоўнікам, удасканальваючы яго склад і структуру. Слоўнік выдаваўся пры яго жыцця два разы — 1952 г. і в1960 г. (астатнія варыянты былі падобнымі).
Слоўнік Ожегова вядомы кожнаму чалавеку ў Расіі, і няма такіх людзей, якія б ім хоць раз ні карысталіся. Ён карысны ўсім. Слоўнік Ожегова дапамагае служыцелям мастацтва і тэхнічным спецыялістам, навучэнцам і работнікам СМІ, усім тым, каму дарагі рускую мову. Галоўнае, што адрознівае слоўнік Ожегова, гэта яго актуальнасць і дакладнасць прадастаўляемых звестак. Акрамя таго, пры параўнальна невялікім аб’ёме гэты рускі тлумачальны слоўнік валодае досыць высокай інфарматыўнасцю.
Руская мова: Энцыклапедыя / Пад рэд. Ю. Н. Караулова.- М .: Навуковае выдавецтва «Вялікая Расійская энцыклапедыя», 2003. — Репрев. выд. — 704 с. вкл.
Энцыклапедыя «Беларуская мова» — сумесная праца выдавецтва «Вялікая Расійская энцыклапедыя» і Інстытута рускай мовы ім. В.У. Вінаградава РАН. У кнізе, якая змяшчае каля 700 артыкулаў, два паказальніка (прадметны і імянны), шматлікія ілюстрацыі, сабрана ўсё, што ведае сучасная навука аб рускай мове: яго гукавым складзе, інтанацыі, націску, вымаўленні, граматыцы, тыпах прапаноў, дыялектах, літаратурнай мове, жаргон, алфавіце, уласцівасцях літар, гісторыі развіцця і помніках пісьменства, слоўніках і да т.п. Аўтары артыкулаў — вядучыя навукоўцы-русісты Расіі.
Што такое «беларуская мова», уяўляе сабе кожны: ён гучыць вакол нас і ўнутры нас — рускіх і нярускіх яго носьбітаў, ён заключаны ў мільёнах тэкстаў, напісаных за тысячагоддзе існавання рускай пісьменства і літаратуры, — ад першых перакладаў фрагментаў з Бібліі і старажытных берасцяных грамат да новай шыльды ў доме насупраць і толькі што вынятай з паштовай скрыні сённяшняй газеты. Пазначыць на з’ява, на аб’ект, званы «беларуская мова», даволі проста, але расказаць аб рускай мове змястоўна можна толькі абапіраючыся на навуку пра яго, на русістыкі. Злучыць у адным апісанні звесткі пра асобны, самастойна існуючым аб’екце з сучасным станам навукі аб гэтым аб’екце дазваляе адмысловы жанр абагульнення і сістэматызацыі ведаў — энцыклапедыя.
Мова народа — гэта цэлы свет і душа гэтага народа, гэта сэрца яго тысячагадовай культуры, а навука пра мову — частка гэтай культуры. Калі б у гэтым выданні мы абмежаваліся толькі растлумачэннем лінгвістычнай тэрміналогіі, звязанай з вывучэннем рускай мовы, чытач атрымаў бы тэрміналагічны слоўнік, які адлюстраваў сучасны стан навукі русістыкі, і такі слоўнік быў бы толькі слабым падабенствам фундаментальнага «Лінгвістычнага энцыклапедычнага слоўніка» (М., 1990) . Прынцыповае адрозненне дадзенага выдання перш за ўсё ў тым, што, паказваючы рух мовазнаўчых думкі, яно узнаўляе | гістарычныя этапы ўзнікнення і развіцця самога аб’екта, характарызуе асаблівыя, якія адрозніваюць яго ад іншых моў якасці і малюе карціну яго цяперашняга стану. А значыць, гэтая энцыклапедыя ў нейкай меры раскрывае свет рускай мовы і народа — носьбіта гэтай мовы. Энцыклапедыя разлічана на ўсіх, хто вывучае і выкладае рускую мову.
У цяперашні час існуе вялікая колькасць школьных рускіх слоўнікаў розных відаў: арфаграфічныя, этымалагічныя, словаўтваральныя, тлумачальныя, фразеалагічныя, універсальныя і інш. Школьныя слоўнікі рускай мовы — слоўнікі, прызначаныя для школьнікаў розных узроставых груп, абітурыентаў, а таксама настаўнікаў рускай мовы.
Скорлуповская, А.У., Светлавая, Г.П. Школьны тлумачальны слоўнік рускай мовы / А.У. Скорлуповская, Г.П. Светлавая. — М .: Эксмо, 2006. — 896 с.
Слоўнік змяшчае больш за 8000 слоў і словазлучэнняў, якія ўяўляюць сабой актыўную лексіку сучаснай беларускай літаратурнай мовы.
У кожнай слоўнікавага артыкуле указаны граматычныя і стылістычныя паметы, даецца інфармацыя пра значэнне, правільным напісанні і вымаўленні слоў.
Пры тлумачэнні слоў у якасці ілюстрацый прыводзяцца прыклады з твораў мастацкай літаратуры і сучаснай прэсы.
Слоўнік можа быць выкарыстаны ў працэсе навучання. Адрасаваны перш за ўсё навучэнцам старэйшых класаў сярэдніх агульнаадукацыйных навучальных устаноў, а таксама ўсім, хто цікавіцца значэннямі і правільным ужываннем слоў сучаснай беларускай літаратурнай мовы.
Волін, В.У. Этымалагічны слоўнік /В.В. Волін. — С.-Пб: выдавецтва «Дыдактыкі Плюс», 2001. — 256с., Іл.
Этымалогія — раздзел мовазнаўства, які вывучае паходжанне слоў. Папулярны этымалагічны слоўнік вядомага педагога В.Волиной ў займальнай форме распавядае аб паходжанні слоў і выразаў. Дадзенае выданне дапаможа пашырыць слоўнікавы запас, абудзіць цікавасць да рускай мовы і гісторыі слова. Прызначаны для навучэнцаў і педагогаў, а таксама для ўсіх аматараў рускай славеснасці.
Афоніна, Г.М. Школьны тлумачальна-этымалагічны слоўнік / Г.М. Афоніна. — М .: Айрыс-прэс, 2006. — 416 с.
Дадзены тлумачальна-этымалагічны слоўнік налічвае каля 2000 слоўнікавых артыкулаў. Слоўнік з поўным правам можна назваць комплексным, так як кожная артыкул утрымлівае тлумачэнне значэння слоў інфармацыю аб іх паходжанні, а таксама граматычныя і арфаграфічныя звесткі, аднакарэнныя словы. Усе словы падзеленыя на марфемы. Для навучэнцаў сярэдніх агульнаадукацыйных школ, ліцэяў, гімназій, каледжаў, выкладчыкаў рускай мовы, а таксама ўсіх, хто цікавіцца беларускай мовай.
Жукоў, В.П. Школьны фразеалагічных слоўнік рускай мовы / В.П. Жукоў, А.В. Жукоў. — М .: Навука і тэхніка, 2006. — 574 с.
У слоўніку прыведзены фразеалагізмы, якія выкарыстоўваюцца ў сучаснай беларускай мове. Аўтары раскрываюць значэнне фразеалагізмаў, паказваюць, як варта выкарыстоўваць іх у прамовы, даюць стылістычную характарыстыку кожнага фразеалагічных зваротаў, у асобных выпадках прыводзяць гістарычныя і этымалагічныя даведкі, якія дапамагаюць зразумець сэнсавае ўтрыманне гэтых адзінак мовы.
Лекант, П.А., Леденева, В.У. Школьны арфаэпічны словарь русского языка / П.А. Лекант, В.У. Леденева. — М .: Навука і тэхніка, 2007. — 168 с.
Слоўнік уяўляе сабой даведачнае навучальны дапаможнік, адрасаваны школьнікам, а таксама іх бацькам з мэтай падтрымання культурных маўленчых традыцый, якія, безумоўна, закладваюцца ў сям’і. Слоўнік спрыяе арыентацыі ў сістэме норм літаратурнага вымаўлення, дапамагае ўсталяваць, як варта паставіць націск у рускіх словах і ў іх найбольш ужывальных граматычных формах, як прамаўляць іншамоўныя словы, у тым ліку новыя, запазычаныя ў канцы ХХ — пачатку XXI стагоддзя, рэкамендуецца пераважнае вымаўленне гукаспалучэнняў або асобных гукаў. У слоўніку адбіваюцца арфаэпічныя варыянты. Уменне правільна прамаўляць словы, не блытаць ў іх націску фарміруецца на ўроку беларускай мовы пры вывучэнні арфаэпіі. Ад гэтага залежыць дакладнасць і пісьменнасць рускай гаворкі. А каб праверыць, ці заўсёды мабыць, мы вымаўляем тое ці іншае слова, неабходны слоўнік. Аўтары П.А. Лекант, В.У. Леденева стварылі «Школьны арфаэпічны слоўнік», у якім даюць звесткі аб нармаваны націску, літаратурным вымаўленні і адукацыі граматычных формаў кожнага уключанага ў яго словы. Гэты слоўнік прызначаны навучэнцам 5 — 11 класаў, але можа быць выкарыстаны ўсімі, хто хоча навучыцца пісьменна казаць.