Раман А. С. Пушкіна «Дубровский9raquo; — твор аб драматычнай лёсе беднага двараніна, у якога незаконна было аднята маёнтак. Адчуўшы спачуваннем да долі нейкага Астроўскага, Пушкін у сваім рамане прайграў праўдзівую жыццёвую гісторыю, не пазбавіўшы яе, вядома, аўтарскага выдумкі.
Герой рамана, Андрэй Гаўрылавіч Дуброўскі — адстаўны паручнік гвардыі, небагаты памешчык.
Жыве ён вельмі сціпла, але гэта не замінае яму падтрымліваць добрасуседскія адносіны з Кірылы Пятровічам Троекуровым, вядомым усёй акрузе панам, адстаўным генерал-аншэфам, вельмі багатым і шляхетным чалавекам, якія маюць шматлікія сувязі і важкі аўтарытэт. Усе, хто ведае Троекурова і яго нораў, трымцяць пры адным толькі згадванні яго імя, яны гатовыя дагаджаць найменшым яго прыхамацяў. Сам знакаміты пан падобныя паводзіны успрымае як належнае, бо, на яго думку, менавіта такога стаўлення яго асоба і заслугоўвае.
Троекуров пыхай і грубы нават з людзьмі самага высокага звання. Ніхто і нішто не здольна прымусіць яго схіліць галаву. Кірыла Пятровіч пастаянна акружае сябе шматлікімі гасцямі, якім ён дэманструе сваё багатае маёнтак, Патрэбны догляд і якіх шакіруе вар’ятамі забавамі. Гэта наравісты, самалюбівы, пыхлівы, распешчаны і перакручаны чалавек.
Адзіны, хто карыстаецца павагай Троекурова, — гэта Андрэй Гаўрылавіч Дуброўскi. Троекуров здолеў разглядзець у гэтым бедным двараніна адважнага і незалежнага чалавека, здольнага горача адстойваць пачуццё ўласнай годнасці перад кім бы там ні было, і ён умее свабодна і прама выказваць уласны пункт гледжання. Падобныя паводзіны — рэдкасць у асяроддзі Кірылы Пятровіча, таму інакш, чым з іншымі, склаліся яго адносіны з Дуброўскi.
Праўда, Траекураўскі ласку хутка змянілася на гнеў, калі Дуброўскі пайшоў насуперак Кірылу Пятровічу.
Хто вінаваты ў сварцы? Троекуров Уладалюбства, а Дуброўскі рашучы і нецярплівы. Гэта чалавек гарачы і неабачліва. Таму несправядліва было б ўскладаць віну толькі на Кірылу Пятровіча.
Троекуров, безумоўна, няправільна павёў сябе, не толькі дазволіўшы псароў абразіць Андрэя Гаўрылавіча, але і падтрымаўшы словы свайго дваровага гучным смехам. Не мае рацыю ён быў і калі раззлаваўся на патрабаванне суседа выдаць Парамошку для пакарання. Аднак і Дуброўскі вінаваты. Ён прутамі правучыў злоўленых Пакроўскіх мужыкоў, якія крадуць у яго лес, і адабраў у іх коней. Падобныя паводзіны, як сцвярджае аўтар, супярэчыла «усім паняццях аб праве вайны», а напісанае некалькі раней ліст Троекурову па тагачасных паняццях пра этыкет было «весьманеприлично9raquo ;.
Каса натрапіла на камень. Кірыла Пятровіч выбірае самы страшны спосаб помсты: ён мае намер пазбавіць суседа даху над галавой, хай нават і няправедным шляхам, зняважыць, раздушыць яго, прымусіць падпарадкоўвацца. «У тым-та і сіла, — сцвярджае Троекуров, — каб без усякага правы адабраць маёнтак». Багаты пан падкупляе суд, не задумляючыся ні аб маральнай баку справы, ні пра наступствы што здзяйсняецца беззаконня. Наравістасць і уладалюбства, гарачнасць і палкі нораў у адзін момант руйнуюць дружбу суседзяў і жыццё Дуброўскага.
Кірыла Пятровіч отходчив, праз некаторы час ён вырашаецца на прымірэнне, бо «ад прыроды не карысьлівец», але аказваецца занадта позна.
Троекуров, па словах аўтара, заўсёды «выказваў усе заганы чалавека неадукаванага» і «прывык даваць поўную волю ўсім парывам свайго палкага нораву і ўсім задума даволі абмежаванага розуму». Дуброўскі не захацеў змірыцца з гэтым і панёс цяжкае пакаранне, асуджаючы на галечу не толькі сябе, але і ўласнага сына. Абвостранае славалюбства і абражаная гонар не дазволілі яму цвяроза зірнуць на сітуацыю, якая склалася і пайсці на кампраміс, шукаючы прымірэння з суседам. Будучы чалавекам глыбока прыстойным, Андрэй Гаўрылавіч не мог выказаць здагадку, як далёка Троекуров можа зайсці ў жаданні адпомсціць, як лёгка можа быць падкуплены суд, як без законнай падставы могуць выставіць на вуліцу. Ён мераў навакольных сваёй меркай, быў упэўнены ва ўласнай праваце, «не меў ні палявання, ні магчымасці сыпаць каля сябе грашыма», а таму «мала беспокоился9raquo; аб узбуджанай супраць яго справе. Гэта адыграла на руку яго нядобразычліўцам.
Абмаляваў канфлікт паміж Троекуровым і Дуброўскай-старэйшым, А. С. Пушкін выкрыў жорсткасць і мсцівасць, паказаў цану гарачнасці, востра паставіў маральныя пытанні свайго часу, якія вельмі блізкія і сённяшняму чытачу.
Вобразы дваран у аповесці А. С. Пушкіна «Дуброўскі»
Дваранскае грамадства ў аповесці «Дуброўскі» прадстаўлена побач персанажаў, адны з якіх намаляваны усебакова і поўна (Троекуров, Дуброўскі), іншыя — менш падрабязна (князь Верейская), аб трэціх — ўспамінаецца мімаходзь (Ганна Савишна і іншыя госці Троекурова).
Адным з галоўных герояў аповесці з’яўляецца Кірыла Пятровіч Троекуров. У гэтым чалавеку аўтар адлюстраваў самую трывала якая стаіць на нагах частка дваранства, уладароў свету, заўзятых прыхільнікаў прыгоннага права. Менавіта гэтая частка дваранства ў пачатку васемнаццатага стагоддзя дыктавала свае ўмовы краіне і адчувала сябе прывольна, асабліва ў глыбінцы Расіі.
Атрымліваючы велізарныя даходы ад эксплуатацыi падуладных ім сялян, памешчыкі не ўскладнялі сабе ніякімі справамі, бяз працы і разгульна праводзячы час. Яны не жадалі ніякіх дэмакратычных пераўтварэнняў у краіне, так як падобныя мерапрыемствы пагражалі іх непадзельна валадарству і дабрабыту.
Што тычыцца Кірылы Пятровіча Троекурова, то «яго багацце, шляхетны род і сувязі давалі яму вялікую вагу ў губернях, дзе знаходзілася яго маёнтак. Суседзі рады былі дагаджаць найменшым яго прыхамацяў; губернскія чыноўнікі трапяталі пры яго імя; Кірыла Пятровіч прымаў знакі ліслівасці як належную даніну; дом яго заўсёды быў поўны гасцямі, гатовымі цешыць яго панскую бяздзейнасць. Ніхто не адважваўся адмаўляцца ад яго запрашэння або ў вядомыя дні не з’яўляцца з належнай павагай у сяло Пакроўскае «. Навукамі гэты наравісты руская пан сябе не турбаваў. Аўтар з відавочнай іроніяй і асуджэннем кажа, што «Кірыл а Пятровіч выказваў усе заганы чалавека неадукаванага». А так як фізічных сіл у Троекурова было хоць адбаўляй, то ён без канца ладзіў у сваім маёнтку разнастайныя забаўляльныя мерапрыемствы і даваў «поўную волю ўсім парывам палкага свайго нораву і ўсім задума даволі абмежаванага розуму». Адной з задум, якая мела прызначэнне забавы сваіх гасцей, а больш за ўсё — сябе, была задума з мядзведзем, якога Троекуров спецыяльна адкормліваў ў сваёй сядзібе, каб пры выпадку паджартаваць над новым госцем.
Нягледзячы на тое, што амаль кожны з гасцей распешчанага дашчэнту памешчыка пабываў у пакоі з мядзведзем і не толькі выпрабаваў нечалавечы страх, але і атрымаў фізічныя калецтвы, скардзіцца на Кірыла Пятровіча ніхто не адважваўся — занадта ўжо бязмежнай была яго ўлада ў акрузе.
Больш за іншых забаў Кірыла Пятровіч любіў паляванне з сабакамі, ён рыхтаваўся да яе загадзя і старанна. Пасля палявання звычайна ў маёнтку пана ўладкоўвалася працяглая папойка ўсіх яе ўдзельнікаў. Вельмі часта сябры гасціннага гаспадара раз’язджаліся па хатах толькі пад раніцу.
Каб чытач атрымаў поўнае ўяўленне аб избалованности і самадурства Кірыла Пятровіча, аўтар уводзіць у аповесць эпізод, падрабязна апісвае Патрэбны догляд памешчыка, прадмет яго гонару і захаплення. У Псарня гэтай «. больш за пяцьсот ганчакоў і хартоў жылі ў дастатку і цяпле, услаўляючы шчодрасць Кірыла Пятровіча на сваім сабачай мове. Тут жа знаходзіўся і лазарэт для хворых сабак, пад наглядам штаб-лекара Цімошка, і аддзяленне, дзе высакародныя сукі ощенялись і кармілі сваіх шчанят «. Якая клопат пра жывёл, якое высакароднасць — ці не праўда? Так, усё гэта выглядала б менавіта так, калі б прыгонныя людзі гэтага пана, на якіх трымалася яго дабрабыт, жылі лепш сабак або, па меншай меры, хаця б гэтак жа.
Нічога не варта Троекурову зняважыць чалавека, нават таго, да каго ён сілкуе павагу. А ці не падпарадкавацца волі дэспата і самадура — значыць стаць яго заклятым ворагам. І ўжо тады Кірыла Пятровіч не спыніцца ні перад чым, толькі б прадэманстраваць сваю перавагу. Менавіта так ён паступіў з Андрэем Гаўрылавіч Дуброўскi.
Дачку сваю ён «любіў да вар’яцтва, але абыходзіўся з ёю з уласцівым яму наравістасцю, то імкнучыся дагаджаць найменшым яе прыхамацяў, то палохаючы яе суровым, а часам і жорсткім зваротам». Адносіны з Машай, як, зрэшты, і з усімі астатнімі, ён будаваў на патрабаванні поўнага яе падпарадкавання сваёй персоны. Ніякія словы-просьбы Машы аб адмене вяселля з нялюбым чалавекам Кірыла Пятровіч не знайшоў часу нават выслухаць. Вядома, гэта можна спісаць на яго празмерную клопат пра лёс дачкі, але шчаслівая ці то ад гэтага Маша, выпадзе Ці на яе долю шчасце даведацца, што такое падзеленая каханне? Амаль з упэўненасцю можна сказаць — не. Маша, як і онегинская Таццяна, выгадаваная на прынцыпе: «Але я іншаму аддадзена; я буду стагоддзе яму дакладная «.
Такім чынам, у вобразе Троекурова аўтар паказаў далёкую ад рэфарматарскіх ідэй частка памеснага дваранства, вядучую разгульны, бяздзейны лад жыцця. Адметныя рысы гэтых дваран — неадукаванасць, прымітыўнасць, сквапнасць і самалюбства. Трывала стаіць на нагах, гэтая частка памеснага дваранства люта абараняе старадаўні ўклад жыцця, заснаваны на рабстве чалавека чалавекам, і для забеспячэння свайго панавання гатовая на самыя жорсткія меры.
Зусім іншым паўстае перад намі вобраз іншага памеснага двараніна — Андрэя Гаўрылавіча Дуброўскага. «Будучы аднагодкамі, народжаныя ў адным саслоўяў, выхаваныя аднолькава. «, Маючы падобныя характары і схільнасці, Троекуров і Дуброўскі-старэйшы па-рознаму глядзелі на селяніна і на сэнс жыцця. Сялян сваіх кистеневский пан ня ўціскаў, таму і яны ставіліся да яго з любоўю і павагай. Стаўленне Троекурова да прыгонным сялянам Андрэй Гаўрылавіч асуджаў, таму і сказаў свайму сябру: «. псярня цудоўная, наўрад людзям вашым жыццё такое ж, як вашым сабакам «. Гэтак жа кахаючы, як і Троекуров, паляванне, Дуброўскі, аднак, ставіўся да гультаёў і разгульных папойка суседа неблагосклонно і з неахвотай наведваў іх. Моцна развітыя ў гэтага чалавека пачуццё ўласнай годнасці і гонар.
Ні ў першыя гады свайго жыцця ў маёнтак, ні потым Андрэй Гаўрылавіч не пагаджаўся скарыстацца дарамі, якія прапаноўваў яму Троекуров. Больш за тое, у адрозненне ад астатніх памешчыкаў, Дуброўскі ніколі не баяўся выказаць у прысутнасці Кірылы Пятровіча свае думкі. Шукаць ласкі перад багатым суседам было не ў яго правілах. Вобраз Андрэя Гаўрылавіча Дуброўскага — вобраз высакароднага двараніна, клапоціцца не толькі аб сваім кашальку, але і аб даручаных яму сялянах. Я думаю, што менавіта такія дваране, пры станоўчым збегу абставінаў, былі б прыхільнікамі дэмакратычных пераўтварэнняў у Расіі.
3691 чалавек прагледзелі гэтую старонку. Зарэгіструйся або увайдзі і даведайся колькі чалавек з тваёй школы ўжо спісалі гэта сачыненне.
/ Складанні / Пушкін А.С. / Дуброўскі / Вобразы дваран у аповесці А. С. Пушкіна «Дуброўскі»
Глядзі таксама па твору «Дуброўскі»:
Мы напішам выдатнае складанне па Вашым замове ўсяго за 24 гадзіны. Унікальнае складанне ў адзіным экземпляры.